Rusya'dan veto kartı

“Arap-Avrupa” tasarısı olarak nitelendirilen ve geçen hafta BM Güvenlik Konseyi'ne sunulan yeni karar tasarısı, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a görevini bırakması için 15 günlük süre tanıyor ve aksi halde ek tedbirler almayı öngörüyordu.

BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi Rusya'nın itirazları nedeniyle karar tasarısı üzerinde yoğun pazarlıklar yaşandı. İlk olarak Arap Birliği’nin çabaları konusunda BMGK'ya verilen brifing, tasarı hakında bir düelloya dönüştü.  Dün kapalı kapılar ardında dört saat boyunca yapılan müzakereler sonunda Konsey diplomatları, Arap Birliği’nin Suriye’deki siyasi değişim için hazırladığı planı desteklemek konusunda genel bir fikirbirliği sağladı. Ancak bir anlaşma hâlâ “sallantıda” görülüyor.

Rusya'yı ikna çabası

Rusya’yı ve Çin gibi diğer kuşkulu ülkeleri tasarıya olumlu oy vermeye ikna etmek isteyen Batılı ve Arap büyükelçiler, Esad’ın 15 gün içinde görevini bırakmaması halinde silah ambargosu ve diğer yaptırımlar öngören ifadeyi karar tasarısından çıkardılar.

Ancak bu durumda bile tasarının Konsey’de kabul edileceğine henüz kesin gözle bakılmıyor. Konsey’de şu an için üzerinde fikir birliği sağlanan metin, benzer bir kararı geçen Ekim ayında reddeden Rusya’nın da dahil olduğu 15 Konsey üyesi ülkenin başkentlerine onay için gönderildi. Oradan alınacak yanıtlara göre, ya tasarı metni üzerinde başka değişiklikler yapılacak, ya da bu haliyle oylamaya sunulacak.

Başkentler karar verecek

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Susan E. Rice da, “ortada hala zorluk yaratan konular var ve başkentlerimiz bunlar üzerinde değerlendirme yapıp, bundan sonraki adım konusunda her bizlere talimat gönderecekler” dedi.

Konsey kaynaklarından elde edilen tasarının son halinde, Güvenlik Konseyi’nin Suriye’de demokrasiye geçiş konusundaki Arap Birliği planını “tamamen desteklediği” belirtiliyor. Aralarında demokrasiye geçişi hızlandırmak için “Esad’ın yetkilerini yardımcısına devretmesini” isteyen ifade de dahil, planın belirli noktalarını destekleyen üç ifade ise son taslaktan çıkarıldı. Tasarıda ayrıca, dış güçlerin Suriye’deki sürece müdahale etmesini engellemek için geçiş sürecine “Suriyelilerin önderliğinde” ifadesi eklendi.

Rusların çekinceleri

Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vitaly Çurkin, Konsey'in Arap Birliği planını “tamamen desteklediğine” ilişkin ifadeden tatmin olup olmadıklarına ilişkin bir soruya direkt yanıt vermekten kaçındı ve “sonuçta başkentlerimize göndereceğimiz bir metin var elimizde ve bunun sonucunun ne olacağını göreceğiz. Başarılı bir süreç elde edersek, memnun olacağım” demekle yetindi.

Konsey’deki karar tasarının Libya’daki gibi Suriye’de de “rejim değişikliğine” yol açacağından endişe eden Rusya, tasarıyı ilk haliyle veto etme sinyali vermişti. Libya’nın “yanlış bir benzetme” olduğunu savunan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ise, “uluslararası camianın görüş farklılıklarını bir kenara bırakması ve Suriye halkına açık bir destek mesajı göndermesinin zamanı geldi” demişti.

© Deutsche Welle Türkçe

Sema Emiroğlu / New York

Editör: Ayhan Şimşek