1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

BM skandalda suçlu bulundu

Rainer Sütfeld / New York8 Eylül 2005

BM’nin Saddam Hüseyin döneminde Irak’a yönelik uyguladığı Petrole Karşılığı Gıda Programı’nda yolsuzluk iddialarını araştıran bağımsız komisyon, Genel Sekreter Kofi Annan, yardımcısını ve Güvenlik Konseyi’ni suçladı. Annan ise raporda yer alan suçlamaları kabul etti.

https://p.dw.com/p/AaZS
BM Genel Sekreteri Annan, olaydaki sorumluluğunu kabul ettiğini söyledi
BM Genel Sekreteri Annan, olaydaki sorumluluğunu kabul ettiğini söylediFotoğraf: AP

ABD Merkez Bankası eski Başkanı Paul Volcker başkanlığındaki komisyonun hazırlayarak New York’ta yayınladığı raporda, Birleşmiş Milletler’de ahlak kurallarının eksikliğinin, Saddam Hüseyin’e, BM’yi 10,5 milyar dolar dolandırma fırsatı sağladığı belirtildi. Kendisine yönelik doğrudan yolsuzluk suçlaması yapılmamasına rağmen, Genel Sekreter Annan yine de sorumluluğu kabul ettiğini açıkladı.

Petrole Karşılığı Gıda Programı’nı soruşturan Volcker, 64 milyar dolarlık programı kıyasıya eleştirdi. Tüm denetimlerin boşa çıktığını, kimsenin sorumluluk üstlenmediğini ve bu şekilde rüşvete kapıların ardına kadar açıldığını söyledi. Volcker, Irak yardımının, BM ve Kofi Annan’ı tamamen aştığını anlattı.

Volcker, “Bu iflasın sorumluluğunu birçok kişi, hem üye devletler, hem de Güvenlik Konseyi üstlenmeli. Olayın bütünü, şeytanla yapılan bir ittifak” diye konuştu. Rapora göre, Saddam Hüseyin, özellikle Almanya’nın da yıllarca başkanlığını yaptığı denetim organı olan Yaptırım Komisyonu’nun siyasi tartışmalara boğulması sayesinde kuruluşta doğan zayıflıkları kolaylıkla sömürdü.

Annan: Denetim yapılmalıydı

Genel Sekreter Annan ise raporda yer alan bu görüşleri kabul ederek, “Komisyonda siyasi talimatlarını kendi başkentlerinden alan diplomatlar vardı. Buna rağmen kararların oybirliğiyle alınması gerekliydi” dedi. Çünkü bu, program üzerinde sıkı bir denetim yapılmasını engelledi.

Paul Volcker raporunda, bir yandan Kofi Annan’ın siyasi ve diplomatik başarılarını övdü, ama diğer yandan da içerde gereken yöneticiliği gösteremediğini vurguladı. Genel Sekreter’in, oğlu Kojo’nun yaptıklarına da gereken dikkati göstermediğinin altını çizdi. Kojo’nun, çok kez babasının adını ve diplomatik statüsünü kullandığını söyledi.

Kofi Annan bu suçlamaları da kabul etti. Raporun kendisini şahsen eleştirdiğini belirten Annan, “Bu eleştiriyi kabul ediyorum. Oğlumun çalıştığı şirketin bir Irak anlaşması imzaladığını öğrendiğimde yeterli süratle etkili bir soruşturma başlatmadım. Buna çok üzgünüm” şeklinde konuştu.

“BM’nin itibarı sarsıldı“

Paul Volcker, istifa edeceği söylentileri kulislerde fısıldanan Genel Sekreter Annan’ın durumunun sarsılmakla kalmadığını, aynı zamanda, Birleşmiş Milletler çalışanlarının yolsuzluklarının ve yer yer siyasi nedenlerle denetim gerçekleştirilememesinin de uluslararası topluluğun itibarını sarstığını belirtti:

Volcker, uluslararası kuruluşta derhal reformlar gerçekleştirilmesi gerektiğini, fakat uluslararası topluluğun şu anda bunu yapacak halde olmadığının görüldüğünü bildirdi.