Bilim, beynin sırlarını hala çözemedi

Bu sırlar üzerinde çalışmalar yapmak üzere, Almanya’nın Magdeburg kentinde, „Avrupa’nın en büyük tomografi cihazı“ devreye sokuldu. 9 milyon 200 bin euroya mal olan cihazın en önemli kısmını, toplam 32 ton ağırlığındaki mıknatıs oluşturuyor. Yerçekiminin tam 140 bin katı bir çekim alanı meydana getiren mıknatıs, insan beyninin yapısı ve işlevleri hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayacak.

1 saniye öncesini dahi hatırlayamamak

Amerika Birleşik Devletleri’nde, 1953 yılında, bir epilepsi hastasına operasyon yapılması kararlaştırılır. Ameliyatta, 16 yaşındaki hastanın beyninin sağ ve sol kısımlarından, elma büyüklüğünde bir parça kesilerek alınır. Ameliyat hedefine ulaşır: Epilepsi nöbetleri ortadan kalkar. Ne var ki, hiç beklenmedik bir başka sonuç ortaya çıkar. Genç hasta artık hiçbir yeni hatıra edinemez hale gelir; 1 saniye öncesini dahi hatırlayamadığından evden dışarı adımını dahi atamaz.

Buna karşılık hastanın ameliyata kadar geçen süreye ait hatıraları yerli yerindedir. Beyninin bir kısmı alınan hasta, bugün ameliyatın yarım yüzyıl ardından, Amerikan Başkanının adı sorulduğunda hala Harry Truman cevabını vermektedir.

Hipokampus’un hatıra oluşumundaki rolü

Hipokampus, beynin merkezinde yer alan, küçük, iki kanatlı bir organdır. 50 yıl önce, beynin deniz atını andıran bu kısmının tam olarak ne işe yaradığı bilinmiyordu. Araştırmalar, hipokampus’un, hatıralarımızın oluşumunda merkezi bir rol oynadığını ortaya çıkardı.

Bonn Epileptoloji Kliniği’nden Profesör Christian Elger: "Birkaç ay, hatta belki 1-2 yıllık hatıralarda hipokampus çok önemli bir işlev görüyor. Beynimize hatıra olarak gönderilen bir bilgi ne kadar eskiyse o kadar kalıcı hale geliyor. "

"Güvenli dosyalama"

Bu durum, hipokampus’u zarar görmüş alzheimer hastalarının eski bir şiiri hatırlayıp ezbere okuyabilmelerinin sırrını aydınlatıyor: « Kesinlik kazanmayan bir düşünceye göre, hatıralarımızın güvenli şekilde beynimizde dosyalandığı alanlar var. Ancak bu güvenli dosyalama da sınırlı bir kapasiteye sahip. Sorun, bu güvenli alan tüketildiğinde başlıyor."

Duygusal olarak sarsan olaylar

Hatıraların güvenli şekilde beynimizde yerini aldığı alan tükendiğinde, beynin diğer alanları depolama amaçlı kullanılmaya başlanıyor. Ne var ki bu alanlar o kadar güvenilir değil. İnsanın ilerleyen yaşında ancak bizi duygusal olarak sarsan hatıralar hafızamıza kazınabiliyor. Hangi olayların beynimize kaydedileceğine Hipokampus karar veriyor.