Başsavcı del Ponte'ye eleştiriler artıyor

Eski Yugoslavya için kurulan BM Savaş Suçları Mahkemesi Başsavcısı Carla del Ponte'nin görev süresi bu yıl sonunda sona eriyor. İsviçreli Başsavcı 15 Eylül 1999'dan itibaren yürüttüğü görevini, yılbaşından itibaren Lübnan’ın eski başbakanı Refik Hariri suikasti soruşturmasını yürüten Serge Brammertz’e devredecek.

Del Ponte, Güvenlik Konseyi’ne mahkemenin geldiği aşama ile ilgili son brifinginde Sırp hükümetini verdiği sözleri yerine getirmemekle suçlarken, Güvenlik Konseyi’nin Mladiç ile Karaçiç yakalana kadar mahkemeyi kapatmaması gerektiğini vurguladı.

Del Ponte'nin brifingi

Carla Del Ponte, geçtiğimiz günlerde BM Güvenlik Konseyi'ne BM Savaş Suçları Mahkemesi'nin geldiği aşamayla ilgili bir brifing verdi. Başsavcı, savaş suçu işlediği gerekçesiyle aranan Radovan Karaçiç ve Ratko Mladiç'in yakalanmasıyla ilgili ümitlerini yitirdiğini ve Sırp yönetiminin bu yönde verdiği sözleri yerine getirmemesinden dolayı hayal kırıklığı içinde olduğunu söyledi. Oysa Del Ponte, birkaç hafta öncesine kadar, Mladiç'in yıl sonuna kadar mahkeme önüne çıkarılacağı haberini vermişti.

'Aceleci demeçler verdi'

BM Savaş Suçları Mahkemesinin tek Alman yargıcı Wolfgang Schomburg, del Ponte'nin bu türlü haberleri vermede aceleci davrandığını belirtti. Schomburg, sözlerini şöyle sürdürdü: "Biz yargıçlar artık, bu öngörüleri dinlemekten usandık. Çünkü gerçeğe dönüşmediler ve hiç kimse bu aranan şahısların hangi güçlerce ve nasıl gizlenip korunduğunu bilmiyor.”

Carla del Ponte'nin bazı çıkışlarını yerinde bulmadığını belirterek, “kimi açıklamalarında sözü, mahkeme heyeti başkanı bırakması gerekirdi” diyen yargıç Schomburg, “İnsanların kendilerini daha iyi bir pozisyona sokmak için bazı açıklamalar yapmasına karşı değilim. Ancak bazen bu durum abartıldığında ters etkilere neden olabiliyor” görüşünü savundu.

'Del Ponte dik başlı'

Savcı del Ponte'nin bazı tavırlarını beğenmeyen diğer bir isim de Hollandalı savunma avukatı Tjarda van der Spoel. Spoel'e göre, Carla del Ponte dik başlı: “Savcı del Ponte, güçlü bir kişiliğe sahip. Ne istediğini göstermeyi çok iyi biliyor. Tabi bu her zaman iyi bir şey mi, tartışılır. Çok duygusal, inatçı ve hiç esnek değil. Karşı tarafın görüş ve düşüncelerini gözetmiyor.“

'Gerekli noktalara ağırlık vermedi'

Alman yargıç Schomburg ve savunma avukatı Spoel'e göre, del Ponte, çoğu zaman gerekli noktalara ağırlık vermeyi ihmal etti. Schomburg buna örnek olarak Miloşeviç'e yönelik hazırlanan iddianameyi gösterdi ve bunun mahkeme sürecinin gereksiz yere uzamasına neden olduğunu belirtti: “Çoğu ülkenin ceza hukuku, mahkeme sürecinde sadece asıl suç unsurları üzerinde durulmasını öngörür. Bu durum Miloşeviç'e yönelik mahkeme sürecinin ilk başlarında açıkça ihmal edildi. Zira iddianamede abartılı sayıda şuç unsuru iddialarına yer verildi. Yalınlık konusunda Başsavcının müdahalesi gerekliydi”.

Sekiz yılda 97 zanlı

Sekiz yıllık görevi süresince Carla Del Ponte 91 zanlıyı BM Savaş Suçları Mahkemesine çıkardı. Birçok siyasetçi ve asker yıllarca sürecek hapis cezalarına çarptırıldı. Mladiç ve Karaçiç henüz yakalanamamış olmasına rağmen, çoğu gözlemci Del Ponte sayesinde Srebrenica'da katliam yapıldığının artık Bosnalı Sırplar tarafından yalanlanmadığı görüşünde. Ayrıca kadınlara yönelik sistematik tecavüz vakalarının artık savaş suçu kapsamına alınması da del Ponte'nin bir başarısı olarak algılanıyor.