1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Batı'da paranoya belirtileri

Marcel Fürstenau/DW27 Eylül 2006

Berlin’deki Alman Operası yönetiminin, radikal İslamci saldırı endişesi nedeniyle ünlü besteci Mozart’ın Idomeneo adlı operasını sahnelemekten vazgeçmesinin yankıları sürüyor. Opera yönetimi, eyalet emniyet teşkilatının tehdit analizlerine dayanarak temisili iptal kararı aldığını, çalışanlar ve izleyicilerin güvenliğini tehlikeye atmak istemediğini belirtiyor. DW’den Marcel Fürstenau, oyunun doğrudan İslam’ı hedef almadığını belirterek, Batı toplumlarında paranoyanın hakim olmaya başladığı uyarısında bulunuyor.

https://p.dw.com/p/AZo8

Mozart’ın Idomeneo operası genel anlamda tüm dinlere eleştirel bakıyor, özellikle İslam’a yönelik bir eleştiri ya da İslam düşmanlığı söz konusu değil. Yani temelsiz endişelere kapılarak bir operayı programdan çıkarmak gibi bir otosansür eylemi için hiçbir neden yok. Buna rağmen kendini sansürleyen, muhtemelen sanat ve fikir özgürlüğünden pek nasibini almamış demektir. Sanat ve fikir özgürlüğü, aydınlanmış bir toplumun yaşam iksiridir. Bu temeli sarsan, sonuçta demokrasiyi baskı altına almak isteyen her tür radikali cesaretlendirmiş olur.

Almanya’nın kısmen işte böyle bir atmosfer içinde bulunduğu açık. Dine eleştirel bakan bir operaya yönelik olası tepkilerden çekinerek sanatsal özgürlüğü bir kenara bırakan opera yöneticisinin bu aşırı tepkisini başka türlü açıklamak zor. Hem opera yöneticisi bunu kendiliğinden, gönüllü olarak yapmıştır. Polise göre sözkonusu operaya yöenlik bir eylem konusunda somut bir veri elde yoktur.

Sonuçta toplumda, Danimarka gazetelerinde yayımlanan Hz. Muhammed karikatürlerinin ardından oluşan atmosferin genel, soyut bir tanımlaması sözkonusudur. Somut bir tehlike değil. Alman Operası’nın kararının gelecekteki davranışlara örnek oluşturacaksa, bu sanat ve fikir özgürlüğü pahasına olacaktır. Opera yöneticisinin, çalışanlarının ve izleyicilerin güvenliğini düşünerek aldığı karar insani yönüyle anlaşılabilir.

Üç yıl önce Idomeneo sahneye koyulduğunda bu tehlike kimsenin aklının ucuna bile gelmemişti. Bu açıdan bakıldığında Berlin’de yaşanan olay cesaret eksikliğinin, bilinç eksikliğinin belirtisidir, korkudur.