1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Büyük İskender heykeli kriz yarattı

17 Ağustos 2011

Makedonya ile Yunanistan arasında kültürel miras kavgası dinmiyor. Üsküp'e görkemli bir heykeli dikilen 'Büyük İskender'in, "kimin atası olduğu" tartışması bir kez daha alevlendi.

https://p.dw.com/p/12IOJ
Üsküpteki görkemli heykelin en az 80 milyon euroya mal olduğu belirtiliyorFotoğraf: Petr Stojanovski

Yunanistan’ın kuzeyindeki eski Makedonya İmparatorluğu’nun başkenti Vergine kentinde, Kral II. Philippos'un tarihî sarayının çevresindeki kazı çalışmaları, ağustos sıcağına rağmen devam ediyor. Bu sarayın yakınlarındaki Pella kentinde bundan iki yıl önce, Kral II. Philippos’un oğlu ve dünya tarihinin en büyük komutanlarından biri olan Büyük İskender’in ana temasını oluşturduğu yeni bir müze inşa edildi.

Pella’nın kuzeyindeki yeni devlet Makedonya'nın başkenti Üsküp’te ise son yıllarda tarihî tarzda binalar, müzeler ve heykeller inşa edildi. Bu binaların ortasına da Büyük İskender’in 22 metre yüksekliğindeki bronz heykeli dikildi.

''Büyük İskender'' kimin atası?

Büste Alexander der Große

Yunanistan ve sınır komşusu Makedonya arasında ‘’Büyük İskender’’in kimin atası olduğu, yıllardır büyük tartışma konusu. O nedenle Üsküp’ün merkezine dudak uçuklatan bir bütçe ile dikilen ‘’Büyük İskender’’ heykeli, Yunanları öfkelendirdi. Yunanlar, bu heykelle şu mesajın verilmek istendiğini belirtiyor: ‘’Büyük İskender’in torunları biziz, o bir Yunan değil bir Makedon’du.’’

1991 yılında Yugoslavya’nın dağılmasının ardından kurulan ve Yunanistan'da da Makedonya isimli bir bölge olması nedeniyle adı bir başka büyük tartışma konusu olan Makedonya devleti, o günden bu yana politika ve tarih kitaplarında bu tezi ispatlamaya çalışıyor. Yunanistan da buna karşılık olarak bir anlamda komşusunu cezalandırıyor ve Makedonya’nın NATO ve AB üyeliğine mani çıkarıyor.

Selanikli tarih profesörü Basil Gounaris, ‘’Her dikkatli öğrenci, tarih dersinde Büyük İskernder’in tıpkı Atina'daki Akropolis gibi Yunanistan’a ait olduğunu öğrenmiştir’’ diye konuşuyor. Gounaris, iki ülke arasında ‘’Büyük İskender’’ krizinin asla çözülmeyeceğini iddia ediyor. Üsküp yönetiminin heykel projesiyle milliyetçi duyguları kışkırttığını savunan Profesör Gounaris, Yunanistan’da hiçbir partinin olayları açıklığa kavuşturma riskini de göze alamayacağını belirtiyor. Gounaris, ‘'Çünkü Yunanları bir arada tutan bir tek şey antik tarihtir’’, diyor ve bu kadar büyük anlamı olan bir konuda Yunanların hiçbir taviz vermeyeceğini kaydediyor.

Heykel projesinin bütçesi

Statue Alexander der Große in Skopje
Fotoğraf: DW

Yunanların öfkesine karşın Üsküp’te sessizlik hakim. Yetkililer, heykel projesi konusunda yabancı gazetecilere açıklama yapmayı reddediyorlar. Almanya’da yaşayan Makedon siyaset uzmanı Anastas Vangeli, tatilde ülkesine dönünce bir hayli şaşırdığını, zira Üsküplülerin büyük çoğunluğunun anketlerde heykel projesine karşı olduklarının ortaya çıktığını belirtiyor. Zira Vangeli’ye göre proje karşıtları, heykel için ayrılan astronomik bütçenin, sağlık projelerine ya da büyük ihtiyaç duyulan yeni konut inşaatına yatırılması gerektiğini savunuyor. Makedonya’da aylık ortalama gelir düzeyi 300 euro civarında. Vangeli, halkın yüzde 30’u işsizken, milyonlarca euronun ‘’Büyük İskender’’ heykeli için harcanmasının, ülkede büyük tepki çektiğini belirtiyor. Hükümet kaynaklarına göre proje 80 milyon euroya mal oldu. Analist Vangeli ise gerçek rakamın 200 milyon eurodan fazla olduğu görüşünde. Üsküp’teki muhalefet kaynakları ise heykel projesinin maliyetini 500 milyon euroya kadar çıkarıyor.

Paylaşılamayan kahraman

III. İskender ya da Makedonyalı İskender diye bilinen Büyük İskender, İÖ 336-323 yılları arasında Makedonya krallığı yapmış tarihin en büyük komutanlarından biri olarak kabul ediliyor. İskender, Pers İmparatorluğu’nu yıkarak Yunanistan’dan Hindistan’a kadar uzanan büyük bir imparatorluk kurmuş, çok kan dökme pahasına eski Yunan uygarlığının Doğu’ya yayılmasında etkili olmuş ve efsanevi bir kahramana dönüşmüştü.

© Deutsche Welle Türkçe


dpa, BD/AG