1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Asya ülkelerinde Guantanamo alarmı

Bernd Musch-Borowska / Deutsche Welle3 Şubat 2009

Asya ülkelerinden Endonezya ve Malezya, Guantanamo'daki tutukluları kabul edebileceklerini açıkladı. Ancak terör örgütü İslam Cemaati'nin Guantanamo'daki üyelerinin ülkelerine geri dönme ihitmali endişe yaratıyor.

https://p.dw.com/p/Gm9H
Gunatanamo'nun kapatılması halinde serbest kalacak olan tutuklulara ne olacağı tartışılıyor
Gunatanamo'nun kapatılması halinde serbest kalacak olan tutuklulara ne olacağı tartışılıyorFotoğraf: AP / DW

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama göreve gelir gelmez Guantanamo tutuklu kampının bir yıl içinde kapatılmasını öngören bir kararnameye imza atmıştı. Obama'nın bu kararı aldığı günden beri, Gunatanamo'nun kapatılması halinde serbest kalacak olan tutuklulara ne olacağı tartışılıyor. Asya ülkelerinden Endonezya ve Malezya, tutukluları kabul edebileceklerini açıkladı. Bu aynı zamanda, Güneydoğu Asya'da faaliyet gösteren terör örgütü İslam Cemaati'nin, 2002 yılında Bali'deki bombalı saldırıları planlamakla suçlanan Hambali gibi üyelerinin ülkelerine geri dönebileceği anlamına da geliyor.

Üç terör suçlusu ülkelerine geri dönebilecek

Guantanamo esir kampının kapatılması halinde, Güneydoğu Asya'da faaliyet gösteren terör örgütü İslam Cemaati'nin üç üst düzey üyesi ülkelerine geri dönebilecek. Guantanamo'da tutuklu bulunan, Hambali kod adıyla tanınan Rıdvan bin İsamuddin, Asya'daki pek çok büyük terör eylemiyle ilişkilendiriliyor. Bunlar arasında, 2002 yılında Bali Adası'nda 200'ün üzerinde Batılı turistin öldüğü patlama ve 2003 yılında Cakarta'da Amerikan Marriott Oteli'nde 14 kişinin ölümüyle sonuçlanan bombalı saldırı bulunuyor. 44 yaşındaki Hambali, El Kaide terör örgütünün Güneydoğu Asya'daki beyni olduğu gerekçesiyle, Amerika Birleşik Devletleri'nin aranan kişiler listesinin en üst sıralarında yer alıyordu. 2003 yılında Tayland'ın başkenti Bangok'ta ele geçirilen Hambali, 2007 yılında Guantanamo'ya götürüldü. Guantanamo'da Hambali dışında iki Malezyalı terörist daha tutuklu bulunuyor: Lilly kod adındaki Muhammed Nazır Bin Lep ve Zubar kod adlı Muhammed Faruk Emin. Malezya Başbakanı Abdullah Ahmet Bedevi, Guantanamo'da tutulan Malezyalı terör şüphelilerinin Malezya'ya iade edilmesini ve cezalarının kalan kısmını Malezya'da çekmelerini talep etti.

Uzmanlar zanlıların iadelerine ihtimal vermiyor

Öte yandan uzmanlar üç terör suçlusunun yakında ülkelerine iade edilebileceğine ihtimal vermiyor. Cakarta'daki Uluslararası Kriz Grubu üyelerinden Sidney Jones, Avustralya Radyosu’na yaptığı açıklamada, bu tür suçlulara karşı ne Malezya ne de Endonezya yargısının hazırlıklı olduğunu söyledi. Jones, "geri dönebileceklerini sanmıyorum, ancak çok ağır bir cezaya çarptırılacaklarına dair güvence verilirse bu mümkün olabilir. Endonezya'daki güvenlik birimleri, öncelikle ellerinde Hambali'yi yargılamaya yetecek kadar kanıt olduğunu garanti etmeli. Onların elinde yeterli kanıt olmadığı sürece, iade de söz konusu olmayacaktır" şeklinde konuştu.

Singapur'daki Nayang Üniversitesi Siyasi Şiddet ve Terörizm Merkezi Başkanı Rohan Guanaratna ise zanlıların Malezya'ya iade edilmesinin tehlikeli olacağına dikkat çekiyor. "Hambali, Lilly ve Zubar yalnızca İslam Cemaati'nin üyesi değiller. Başka terör örgütleri ile de ilişki içindelerdi ve El Kaide ile bağlantıları vardı. Hambali, El Kaide'nin yönetim kadrosundaydı. Bunlar çok tehlikeli teröristler" diyen Guanaratna, Malezya ve Endonezya'nın konunun çok üst düzey teröristlerle alakalı olduğunu anlamak ve onları tutuklamak için gereken hukuki şartları yerine getirmek zorunda olduğunu söyledi.

İslam Cemaati'nin yeniden harekete geçmesi beklenmiyor

İslam Cemaati son yıllarda büyük oranda güç kaybetti. Güneydoğu Asya'da faaliyet gösteren bu örgütün önde gelen yöneticileri ele geçirildi ve örgütün yerel yapısı çökertildi. Cakarta'daki Uluslararası Kriz Grubu üyelerinden Sidney Jones, Hambali'nin geri dönmesinin İslam Cemaati'nin yeniden güçleneceği anlamına gelmediğini belirtiyor. Jones, "Terör örgütünün Hambali'nin geri dönmesi ile birlikte yeniden harekete geçebileceğini ve yeni saldırıların planlanabileceğini sanmıyorum. Bu kişiler büyük ihtimalle aşırı İslamcı çevreler tarafından kahraman ilan edilecek. Malezya'da medyanın bu kişilere ulaşabileceğine ihtimal verilmemeli, ancak bu Endonezya'da mümkün olabilir" diyor.

İslami Cemaat Örgütü'nün lideri Ebubekir Beşir, hem yargılanmasını hem de tahliyesini medyatik bir gösteriye dönüştürmüştü. Beşir, Bali'deki terör saldırılarını organize ettiği zannıyla yargılanıp mahkûm edilmişti. Radikal dinci lider cihad çağrılarını, görevli olduğu Endonezya'nın Cava adasındaki Kuran okulunda da sürdürüyor.