AP’den Avrupa hükümetlerine eleştirdi

Avrupa Parlamentosu, CIA’i terör zanlılarını sorgulamak için kullandığı yasa dışı yöntemleri yüzünden kınarken, Avrupa hükümetlerini de CIA’in bu yöntemelerini görmezlikten geldikleri için eleştirdi.

Strasbourg’daki Avrupa Parlamentosu çatısı altında, CIA’ın gizli uçuş ve sorgu merkezlerini araştırmak üzere kurulan komisyonun hazırladığı raporda, Amerikan istihbarat servisi CIA’in terör zanlılarını kaçıralarak sorgulandıkları, ayrıca birçok Avrupa hükümetinin olup bitenler hakkında bilgi sahipi olup CIA’in bu faaliyetlerini sürdürmesine olanak verdikleri, hatta yardım ettikleri belirtildi.

Belgede, aralarında İngiltere, Almanya ve İtalya’nın da bulunduğu 14 ülkenin CIA’in gizli uçuşlarından haberdar olduğu, CIA’ın 2001 -2005 yılları arasında bu tür 1200 ucuş gerçekleştirdiği yer aldı.

Rapor, AP’de yapılan oylamayla kabul edildi. 712 parlamenterden 382’si raporun kabulü yönünde oy verdi.

Raporda değişiklik

Raporda, örneğin İngiliz hükümetinin iddia ettiği gibi, yönetimlerin CIA’in gizli uçuşlarından haberdar olmalarının olası görünmediği ifade edilirken, dört buçuk yıl boyunca ABD’nin Guantanomu üssünde tutulan Almanya doğumlu Türk vatandaşı Murat Kurnaz ve CIA tarafından kaçırılan Libya asıllı Alman vatandaşı Halid El Masri ile ilgili olarak bir önceki Alman hükümetine yöneltilen ithamlar da ‘hafifletildi’.

Almanya eski Başkanı Gerhard Schröder ve kabinesine yönelik suçlamalarla ilgili değişiklik, Avrupa Parlamentosu’nda sosyal demokrat grubun talebi üzerine yapıldı. Avrupa Parlamentosu Yeşiller milletvekili Cem Özdemir bununla ilgili olarak “Ancam Alman Federal Meclis Dış İstihbarat Araştırma Komisyonu’nun verileri doğrultusunda hareket edebiliriz. Ancak şu soru hala cevaplanmış değil: Alman hükümeti Kurnaz’ı oradan kurtarmak için elinden gelen her şeyi yaptı mı?” diye konuştu.

İtalya'ya dikkat çekildi

Raporda, özellikle dikkat çekilen bir konu, Mısırlı din bilgini Ebu Ömer’in CIA tarafından 2003 yılında İtalya’nın Milano kentinden kaçırılmasında İtalyan güvenlik güçlerinin aktif oynadığı rol. Metinde “dönemin İtalyan hükümetinin Ebu Ömer’in kaçırılması hususunda bilgi sahibi olma ihtimalinin yüksek” olduğu yönünde bir ibare yer aldı.

2006 yılında AP bünyesinde faaliyete geçen komisyon, CIA’in Polonya ve Romanya’da gizli sorgu merkezleri kurduğuna dair iddiaları doğrulayan kanıtlara ise rastlayamadı. Ancak CIA uçaklarının izledikleri rotalar dikkate alındığında bu tür merkezlerin varlığının muhtemel olduğu da belirtildi.

AP’nin sosyalist milletvekillerinden İtalyan Giovanni Fava, “Bu rapor olup bitenler karşısında gözleri kapamamıza izin vermiyor. Sen beş yılda olanların bir daha yaşanmaması için tetikte olmalıyız” dedi.

Merkez sağdan eleştiri

Uluslararası Af Örgütü, AP’nin raporunu memnuniyetle karşılarken, hükümetleri bizzat olayları soruşturmaya çağırdı. Avrupa Parlamentosu’ndaki en büyük siyasi grup olan merkez sağ cepheden, raporun ‘anti-Amerikan’ olduğu yönünde eleştiriler yükselirken, Almanya Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Günter Gloser, Berlin’in konuyla ilgili soruşturma başlattığını bildirdi.

Avrupalı parlamenterler CIA’in yasa dışı uygulamalarının kurbanları için tazminat ve Avrupa devletlerinin gizli servislerinin ABD ve başka ülkelerin gizli servisleri ile olan anlaşmalarının gözden geçirilmesini istedi.

AB Komisyonu’nun adaletten sorumlu üyesi Franco Frattini de “Rahatsız edici bile olsa AB gerçekler üzerinden hareket edecektir,” diye konuştu. Frattini, Avrupa ile ABD arasındaki işbirliğinin sürmesi gerektiğini de kaydetti.