Annan'ın koltuğu sallanıyor

BM’deki diplomatik çevreler ise Annan’ın koltuğunun sallandığını açıkça dile getirmekten çekinmiyorlar. Kofi Annan, son darbeyi geçen hafta oğlundan aldı. Kojo Annan, BM tarafından Irak’taki Petrol Karşılığı Gıda Programı‘nı denetlemekle görevlendirilen bir İsviçre şirketinden yıllarca para aldığını itiraf etmek zorunda kaldı.

Annan’ın sözcüsü Eckhard ise bunun yasadışı bir şey olmadığını ve Kofi Annan’ın oğlunun İsviçre şirketinden, batı Afrika piyasasında kendi şirketiyle rakip çıkmaması karşılığında para aldığını söylüyor. Ancak siyasi gözlemciler, Kojo Annan’a yapılan ödemelerin bu yılın Şubat ayında aniden kesilmesinin tesadüf olamayacağını söylüyorlar. Nitekim, Petrol Karşılığı Gıda Programı‘yla ilgili milyarlarca dolarlık yolsuzluk skandalı o sıralarda patlak vermişti.

Saddam rüşvet dağıtmıştı

Saddam Hüseyin rejiminin yıkılmasından sonra Bağdat’ta bulunan belgelerden 46 ülkeden 270 şahıs ve şirkete rüşvet ödendiği anlaşılmıştı. Saddam Hüseyin, petrol satışlarından elde edilen geliri gıda maddesi değil de silah alımlarında kullanabilmek için para yedirmişti.

Kofi Annan’ın oğlu 1995- 1998 yılları arasında adı geçen İsviçre şirketi hesabına çalışmıştı. Cotecna adlı şirket, BM’den Irak ihalesini almadan birkaç gün önce işbirliğine son verdiklerini duyurmuştu. Kofi Annan da daha Nisan ayında, bu programla ilgili ihalelerde kural hatası yapılmadığını açıklamıştı. Ama oğlu 1998’den bu yılın başlarına kadar İsviçre şirketinden her ay 2500 dolarlık çek almıştı.

Bu paranın ne amaçla ödendiği Petrol Karşılığı Gıda skandalını araştıran özel komisyon tarafından aydınlatılacak. Irak yardım programı başkoordinatörü Benon Sevan’ın milyonlarca dolar rüşvet aldığının iddia edilmesi üzerine soruşturma komisyonu bizzat Kofi Annan tarafından görevlendirilmişti.

Annan’ın prestij kaybı

Eski Amerikan Merkez Bankası Başkanı Paul Volcker’in başkanlık ettiği komisyonun skandalı ne ölçüde aydınlatacağı meçhul. Ancak BM ve Nobel Barış Ödülü sahibi Genel Sekreter‘in ağır prestij kaybına uğradıkları söylenebilir. Bu skandal, Irak savaşına itiraz ettiği ve işgalin devletler hukukuna aykırı olduğunu söylediği için Kofi Annan’a diş bileyen Bush yönetiminin de ekmeğine yağ sürmüş oldu. Yüksek düzeyli bir Amerikan dış politika uzmanı "Annan’ın pozisyonunun sarsılması Washington’ın tabii işine gelir" diyor.

Şu günlerde Kofi Annan’dan ocak ayında Irak’ta yapılması planlanan seçimlerin ne ölçüde demokratik sayılabileceğine dair açıklama yapması bekleniyor. Öte yandan, ABD’nin İran tarafından yürütülen nükleer geliştirme programını Güvenlik Konseyi’ne taşıması da söz konusu.