Almanya'nın ilk "misafirleri"

Almanya’nın yabancı ülkelerden iş gücü almasıyla ilgili tartışmalar, 1954 yılında dönemin Alman Maliye Bakanı Ludwig Erhard tarafından ilk kez gündeme getirildi. Ancak Hıristiyan Demokrat Birlikli Bakan’ın işi hiç de kolay değildi. Bir yandan yürürlüğe girmek üzere olan zorunlu askerlik hizmeti, Almanya’nın atakta olan ekonomisi için gerekli genç iş gücüne engel oluyor ve bazı sektörlerde bu yüzden eleman sıkıntı çekiliyordu. Diğer yandan da işsiz kesim ise yabancılara ekmeklerine engel olacağı endişesiyle karşı çıkıyordu.

Dönemin sendika sözcüleri ve Hıristiyan Sosyal Birlik üyelerinden Alois Niederalt, Maliye Bakanı’nın dışarıdan iş gücü getirme projesini, “Almanya’da tek bir işsiz kalmayana kadar düşünülemeyeceğini” söyleyerek geri çeviriyordu. Ancak nihayetinde, bundan 50 yıl önce Almanya ve İtalya arasında iş gücü alımı anlaşması imzalandı ve yaklaşık 4 milyon İtalyan kafilelerle Almanya’ya geldi.

İlk gelen İtalyanlar’ın ellerinde iki dilde hazırlanmış iş sözleşmeleri bulunuyordu ve bu sözleşmelerin hepsi ilk etapta bir yıllığına düzenlenmiş ve içeriğinde misafir işçilerin genellikle tarlalarda, inşaatlarda, maden ocaklarında ya da gastronomi alanında çalışacakları belirtilmişti.

İşçiler nasıl seçiliyordu?

İtalya’nın yoksul güney kesiminden gelen gençlerin başvuruları ülkelerinde kurulan göçmen büroları tarafından kabul ediliyordu. Sabıka kayıtlarının temiz olması durumunda, sağlık kontrolünden geçirilerek ellerine Almanya için çalışma vizeleri veriliyordu. Bu zorlu elemelere bazen Alman işverenler de katılıyor ve işe alacakları gençlerin gerekli niteliklere sahip olup olmadıkları değerlendiriliyordu.

Almanya Baden-Württemberg Eyaleti Çiftçiler Birliği’nden Karl Lutterbeck, o dönem kendisinin de işveren olarak katıldığı eleman seçme işlemini şöyle anlatıyor: “Biz seçici kurul gibi bir masanın etrafında oturuyorduk. İşçi adayları ise karşımızdan sırayla geçiyordu. Boylarına poslarına bakıp, güçlü - kuvvetli olup olmadıklarına dair fikir sahibi olmaya çalışıyorduk. Bazen de onlardan ellerini göstermelerini istiyorduk. Çünkü büyük eller, ayrıca ellerindeki nasırlar, ağır işlere alışık olup olmadıklarının bir göstergesiydi. Bazı zamanlarda ise işçi adaylarının ağızlarındaki dişlere bile bakılıyordu.”

Almanya'da 7 milyon yabancı yaşıyor

Resmi rakamlara göre, şu an Almanya’da yaklaşık 7 milyon yabancı yaşıyor. Yabancı kökenli olup da sonradan Alman vatandaşlığına geçenler ise bu istatistiğe dahil değil. Almanya’da yaşayan yabancıların büyük bir bölümünü ise Türkler oluşturuyor. Ancak Almanya’da entegrasyon sorunu hala çözülebilmiş değil. Yabancı düşmanlığı, kültürlerarası diyalog ya da din, dil ırk farklılığı gibi sebeplerden oluşan paralel toplum tartışmaları da uzun bir süre daha gündemden düşmeyeceğe benziyor.