Almanya’dan Doğu Avrupa fonuna ret

Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanları küresel mali krize karşı ortak politikalar oluşturabilmek için Brüksel’de bir araya geldi. Zirve, Doğu Avrupa ülkeleri için önerilen fon ve otomotiv endüstrisi konusundaki tartışmalarla başladı.

Macaristan zirve öncesinde yeni bir girişimde bulunarak, krizin vurduğu Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri için 190 milyar euroluk fon oluşturulmasını önerdi.

Almanya’nın öneriye ilk tepkisi ise olumsuz oldu. Almanya Başbakanı Angela Merkel, uçağının mecburi iniş yapması nedeniyle gecikmeli olarak geldiği Brüksel’de, Macaristan’ın önerisini eleştirdi. Merkel, her bir AB üyesi ülkenin krizdeki durumunun farklı olduğunu, dolayısıyla herkes için tek tip bir uygulama yerine, her ülkenin durumunun ayrı ayrı olarak incelenmesi gerektiğini savundu. Başbakan Merkel, herkesi kapsayacak tek bir kurtarma paketini akıllıca görmediğini söyledi.

Macaristan hükümeti tarafından hazırlanan öneri taslağında, “Doğu Avrupa, izlenen hassas politikalara karşın, küresel mali ve ekonomik krizden çok büyük ölçüde etkilenmektedir. Eğer harekete geçilmezse ikinci bir sistemsel çöküş yaşanabilir, bu da Euro bölgesi ekonomilerini ciddi olarak vurur” denilmişti.

İstikrar ve Entegrasyon Programı

AB üyesi Macaristan tarafından ortaya atılan öneri, AB’nin Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri için yeni bir program oluşturulması gerektiğini savunuyor. Avrupa İstikrar ve Entegrasyon Programı adlı bu girişimin, bölge ülkelerinin ekonomilerine destek vermesi öngörülüyor.

Çoğu AB üyesi olan eski Doğu Bloku ülkeleri, geçen yıllarda büyük ekonomik gelişme göstermiş, ancak küresel ekonomik kriz ile birlikte bu süreç tersine dönmüştü. Krizden en çok etkilenen iki ülke olan Macaristan ve Letonya, IMF gibi uluslararası kuruluşlardan büyük miktarda kredi alarak ayakta kalmayı planlıyor. Polonya, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti’nde de ekonomik büyüme tahminleri yüzde 0 düzeyine gerilemiş durumda.

60 milyar euroluk acil fon

AB liderler zirvesine sunulan Macaristan’ önerisi, AB’nin ilk aşamada 60 milyar euroluk acil bir fon oluşturmasını öngörüyordu. Zor durumdaki Doğu Avrupa ülkelerinin likidite ihtiyacını karşılaması beklenen bu fonun yanı sıra, bankaların yeniden yapılandırılmasına katkı için de 45 milyar euroluk kaynak talep ediliyor. Avrupa İstikrar ve Entegrasyon Programı kapsamında, ticaret finansmanı için 35 milyar euro, işverenlerin desteklenmesi için de 50 milyar euro isteniyor.

Sarkozy’nin planına İsveç karşı çıktı

AB liderler zirvesinde bir başka tartışma konusu, Fransa’nın Avrupa otomotiv endüstrisi için destek planı önermesi oldu. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin önerisi, zirvenin başında İsveç tarafından eleştirildi. İsveç Başbakanı Fredrik Reinfeldt, Avrupa otomotiv endüstrisinin zaten kapasitesini aştığını, küçülmesi gerektiğini savundu. İsveç Başbakanı, atılacak adımların, AB’nin devlet yardımlarını düzenleyen kuralları ve rekabet ilkesi çerçevesinde olması gerektiğini vurguladı.