1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Almanya ötanazide kararsız

3 Temmuz 2015

Almanya'da Federal Parlamento ötanazinin ticarileştirilmesinin önüne geçmeyi tasarlıyor. Önceki gün ötanazi konusunu gündemine alan parlamentoda, hazırlanan yasa tasarıları milletvekillerine sunuldu.

https://p.dw.com/p/1FsKl
Fotoğraf: picture-alliance/dpa

Federal Parlamento'nun bir çok üyesinin de yakın çevrelerinde ağır hasta olup da acılarına katlanamadıkları için yaşamlarına son vermek isteyen akraba ya da tanıdıkları var. Doktorlar ya da ötenazi dernekleri bu durumda olanların son arzuları yerine getirlmeli mi? Yanıt evet ise bu nasıl ve hangi koşullarda olmalı?

Federal Parlamento Başkanı Norbert Lammert ötanazi uygulamasının yeniden düzenlenmesinin çok zor ve karmaşık bir işlem olduğunu söyledi. Başkan iki saatlik oturumun açılışında yaptığı konuşmada mevcut uygulama hakkında da bilgiler verdi.

Almanya'da Ceza Yasası'na göre "Talep doğrultusunda öldürmek", yani kişinin kendi arzusu ile ölümüne aktif halde destek vermek suç kapsamında bulunuyor. Ancak intihar ve intihara yardımcı olmak suç değil. Söz konusu yasalar 1871 yılında yapılmış, günümüzde de geçerliliğini koruyor.

Buna karşın Almanya'daki hekim meslek odalarının büyük çoğunluğu doktorlara, hastalarının ölümlerine yardımcı olacak şekilde katkı sunmalarını yasaklıyor. Aksi yönde hareket edenlerin çalışma ruhsatlarının iptali söz konusu olabiliyor.

Doktorların dışında bazı ticari organizasyonlar da ötanazi olarak tanımlanan "Ölüm yardımlarında" bulunuyorlar. Bu tür kuruluşlar faaliyetlerine yasal zemin kazandırmak için de ölümcül ilaçlar temin etmek suretiyle intihara yardım etmenin suç kapsamı dışında tutulmasını bir dayanak olarak gösteriyorlar.

Konu ile ilgili olarak dört ayrı yasa taslağı hazırlandı. Taslakları değişik partilerden milletvekillerinin oluşturduğu çalışma grupları, partiler üstü bir çalışma sonucu ortaya çıkardılar. Böylece partilerin genel görüşlerinin etkisi dışında taslaklar hazırlandı. Dolayısıyla genelde yasa tasarılarının görüşülmesinde ortaya çıkan iktidar- muhalefet çekişmesi de birşekilde bertaraf edilmiş oldu.

Nitekim Hristiyan Demokrat Partili Federal Parlamento Üyesi Michael Brand yaptığı konuşmada, partiler üstü yapılan çalışmanın özüne uygun açıklamalarda bulundu. 210 milletvekiliyle birlikte hazırladıkları yasa tasarısını polemiğe yol açmayacak ifadelerle tanıtan Brand, "Kim ticari olarak intihara destek olursa üç yıla kadar hapis cezası alabilir. Biliyoruz ki, ötanazide de arz, talebi getirecektir. Bu şekilde yılda binlerce insan Hollanda, Belçika ve İsviçre'de ölüyor" diyor.

Ölüm ticareti

Söz konusu yasa tasarını destekleyen Sosyal Demokrat milletvekili Kerstin Griese, ölmek isteyenlere yardım vaadinde bulunan bir ötanazi derneğinin sadece ağır hastalara değil, psikolojik rahatsızlığı olanlara ve yaşamak istemeyenlere de ötanazi uyguladığını belirterek, bu kuruluşun 7 bin euro karşılığında insanlara kısa sürede ölmeyi taahhüt ettiğini söyledi. Griese, "Bu ölüm ticareti etik açıdan tahammül edilemez" dedi.

Michael Brand umutsuz ve çaresiz insanlara sahip çıkılması ve ölüm seçeneğinin bu insanların kafalarından silinmesi için adımlar atılması gerektiğini vurguladı. "Çaresiz insanların yaşamlarını değil, tedirginliklerini almalıyız" diye konuşan Brand, iyileşme olasılığı bulunmayan hastalarla ilgilenen palyatif tıbbın geliştirilmesi çağrısında bulundu. Güz döneminde yasalaşma olasılığı bulunan tasarıyla "Orta yolun" bulanacağını ifade eden Brand, tasarıda ötanazi yapmak isteyen kişilere dileyenlerin bundan sonra da yardımcı olmalarına olanak sağlandığını, doktor denetiminde ötanaziye sınırlı da olsa izin verildiğini ancak uygulamanın yaygınlaşmasının önüne geçilmesine ilişkin maddelerin de olduğunu söyledi.

Ancak CDU'lu Peter Hintze'nin ticari ötanazi yardımının yasaklanmasıyla ilgili bir itirazı var. Muhafazakar poltikacı, bu tür bir yasağın doktorlar açısından sıkıntılara yol açabileceğini düşünüyor. Hintze'ye göre Alman yasaları "Ticari" kavramıyla "Sürekliliği" de kast ediyor. Yani bir hekimin sık sık ötanazi işlemlerine refaket etmesi durumunda hapis cezasıyla karşı karşıya kalabileceğini söylüyor.

Hintze'nin desteklediği tasarıda ise doktorlar refakatinde gerçekleşen ötanazi işlemlerine hukuki çerçeve kazandırılması yer alıyor. Halen Almanya'da genel geçerli olmayan ve bölgelere göre değişiklik gösteren doktor eşliğinde ötanazi uygulamalarının genel hatlarına kavuşturulması gerektiğine işaret eden Hintze, "Eğer kişinin iyileşme ihtimali yoksa bir doktordan yaşamını bitirmek üzere yardım alması genel bir uygulama olmalı" diyor. Ancak Federel Hekimler Birliği Başkanı Ulrich Montgomery söz konusu tasarıya tepkili. Montgomery, "Doktorlar hastalarına ölümleri sırasında eşlik etmeli ama intiharlarına yardımcı olmalalı" diyor.

Ticari ötanazi istenmiyor

Yeşiller'den Renake Künast'ın destek verdiği bir diğer tasarıda ise ötanaziye destek vermek suç kapsamına alınmıyor. "Çok fazla kurallar koyarsak, çok fazla düzenlemeler getirirsek, insanların kendi kararlarını vermelerine engel oluruz" diye konuşan Künast, bu duruma kuşkulu baktığını ifade ediyor. Buna karşın Künast Federal Parlamento'da üzerinde mutabık kalınan ticari ötanazilerin yasaklanması görüşüne destek veriyor.

CDU'lu Patrick Sensburg ise hazırlanan tasarılara muhalif olan küçük bir grubun temsilcisi. Sensburg ötanaziye ne şekilde olursa olsun destek verilmesinin ceza kapsamına alınması gerektiğini ileri sürüyor. Avusturya, İngiltere ve İtalya'daki uygulamaları örnek gösteren Sensburg, "Bir insana ölmesi için yardımcı olmak hümanist bir yaklaşım olamaz" diye konuşuyor.

Güz döneminde konuyu yeniden masaya yatıracak olan Parlamento üyeleri, dört taslaktan birinde karar kılacaklar.

© Deutsche Welle Türkçe

Nina Werkhäuser