ALMAN FOTOĞRAF SANATININ USTASI

August Sander'in meslek hayatı boyunca insanları fotoğraf stüdyoları gibi yapay ortamlardan çok doğada ya da yaşadıkları, çalıştıkları ortamda gözlemleyerek, fotoğraflarını çekmeye önem vermiş bir ustadır. Sıradan insanların karakteristik özelliklerini yansıtmaya çalışmıştır fotoğraflarında. Örneğin bu fotoğrafta Sardinya Adası'ndaki çiftçiler bir arada.

Onun fotoğraf çalışmalarında özellikle grup fotoğraflarında dikkat ettiği teknik ayrıntılar adeta bir tabloyu andırır. Aslında kendisi başlarda ressam olmak istemiştir. Evinin duvarlarını ünlü ressamların tablolarını resmettiği eserler süslemiştir. Yaşadığı yıllarda ona poz vermeyi sevenler Sander'i, 'ışık yaratan fotoğrafçı' diye tanımlamıştır.

Sander Siegen yakınlarındaki Herdorf köyünde doğmuş ve büyümüştür. 16 yaşında iken yakınlardaki bir madende çalışmaya başlamıştır. Fotoğraf çekmek için gereken malzemelerin parasını amcasından alır. Eğitimli, tecrübeli bir fotoğraf sanatçısı olduğunda işçi ve çiftçilerin fotoğrafını çekmek için sık sık kırsal bölgelere gitmiştir. Bunlardan birinde 1912 yılında bir çiftçi aileyi fotoğraflamıştır.

Linz kentinde ilk fotoğraf atölyesini açmıştır. Sanat fotoğraflarına yönelmiştir. Resimsi dekorlar, doğanın resmedildiği tablolar, natürmortlar çok modaydı o yıllarda. 1906 yılında kullandığı antetli kağıtta, 'Doğal renklerde portre ve doğa fotoğrafları çekilir' yazılıydı. Sander kendi ailesi ile görülüyor bu karede.

Sander fotoğrafları bir bakıma 20. yüzyılın insanlarının, o dönemin adeta bir ansiklopedisi niteliğinde. Fotoğraflarında zor şartlarda hayat sürenlerin yüzlerine yansıyan sıkıntıyı, gerginliği ya da lüks bir hayat sürenlerin yüzündeki rahatlığı yakalamaya çalışmıştır. Sokakta yaşayanlar ya da bu karede olduğu gibi sirk sanatçıları her zaman ilgisini çekmiştir.

Sander 1910 yılında Linz'deki atölyesini kapattı ve ailesi ile birlikte Köln'e taşındı. Daha sonra aldığı farklı işler nedeniyle sık sık seyahat etti. Futbol kulüpleri ve korolar kadar fabrikatörler, sanatçılar ve öğrencileri de fotoğrafladı. Savaşın son yıllarına kadar Köln'deki fotoğraf laboratuvarı ve atölyesinde çektiği fotoğraflar albümü üzerinde çalıştı.

August Sander'in eserlerinde 1. Dünya Savaşı sonrasındaki köklü değişim de göze çarpıyor. 1920'lerin saç modelleri, çarliston danslar ya da abartılı sosyal yaşam o dönemki portre fotoğraflarında da kendisini gösteriyor.

Sander'in sanayiden aldığı bazı fotoğraf siparişleri portreler kadar tanınmıyor. Yeni nesnellik tarzı, mimari ve modern tasarımlar onun fotoğraflarında kendisini gösteriyor. Vidalar ya da ampuller belirli bir tarzda hayatı sembolize ediyor. Bu karedeki mimar Breuhaus de Groot'un evinin kış bahçesi buna bir örnek.

August Sander, uzun yıllar yaşadığı Köln'ün sık sık fotoğrafını çekti. Sokaklar, sinema salonları, kiliseler, fabrikalar ya da yeşil alanlar buna bir örnek. Burada Köln'ün merkezindeki en geniş yeşil alan kışın görülüyor.

Sander 1920'li yılların ortalarında oluşturduğu '20. yüzyılın insanları' albümü ile üne kavuştu. Bu fotoğrafların bir bölümü 1927 yılında Köln Sanat Derneği'nde sergilendi. Büyük ebatta basılan 100 fotoğraf çiftçiler, zanaatkarlar ve sanatçıların da aralarında bulunduğu yedi meslek grubunun fotoğraflarını içeriyordu.

Alman fotoğrafçı August Sander'in kendi laboratuvarından çıkan 350'den fazla fotoğraf 3 Ağustos 2014 tarihine kadar Köln'de SK Vakfı'nda sergilenecek. Bu fotoğraflar arasında tanınmamış reklam fotoğrafları da var. Sander'in fotoğrafları sadece Köln'de değil New York ya da Londra'da ünlü müzelerde de görücüye çıktı. © Deutsche Welle Türkçe