Akçakale'de 62 liralık hayat

İzeye için iyi bir gün. Bir zamanlar ülkesinde evine jeneratör yaptırmayı planlayan Suriyeli, Suriye sınırındaki Akçakale'de betondan penceresiz bir evde yaşıyor. Ancak sekiz üyeli ailesi için tekrar yiyecek alabildiği için mutlu. İzeye alışverişini kendisine ayda 62 lira yüklenen çipli bir kartla yapıyor. İzeye, "Ekmek, yoğurt, et... Ailemin ihtiyaçlarını alıyorum" diyor.

Şanlıurfa'da başlatılan gıda kartı projesinden yaklaşık bin 200 Suriyeli aile faydalanıyor. Kartları dağıtan Hayata Destek adlı yardım organizasyonu, Almanya Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile Alman yardım örgütü 'Diakonie Katatsropenhilfe' ve AB Komisyonu İnsani Yardım Bürosu tarafından da mali olarak destekleniyor.

Paket yardım yerine para

Projenin amacı, paketlenmiş yardımlar yerine para vermek. Yardım organizasyonlarına göre bu konsept daha çok işe yarıyor. Akçakale'yi ziyaret eden Diakonie Katastrophenhilfe Başkanı Cornelie Füllkrug-Weitzel, paranın mültecilerin daha özgür davranmasını ve onurlarını da korumalarını sağladığı görüşünde. Füllkrug-Weitzel, neye ihtiyaç duyduklarını ancak mültecilerin kendilerinin bilebileceğini ve bu konseptin yerel esnafı da memnun ettiğini belirtiyor.

İzeye ve ailesi yaklaşık altı aydır bu kartı kullanıyor. Şanlıurfa'da ülkesindeki savaştan kaçan yaklaşık 400 bin, Türkiye genelinde ise yaklaşık 3 milyon Suriyeli yaşıyor. Ancak bu kart her Suriyeli'ye verilmiyor. Ailede çalışabilen birileri var mı, küçük çocuk var mı, hasta ya da engelli var mı, gibi belli standartlar aranıyor.

İzeye, muhtaçlık rekabetinde yeterince yoksul kategorisine girmiş. Aile, yüksek beton duvarlarla çevrili, derme çatma çatısı olan bir evde yaşıyor. Soba borusu için duvarda büyükçe bir delik açılmış. Suriye sınırında kış ayları hayli sert geçiyor.

Rakka'dan kaçmışlar

Şu anda IŞİD'in kalesi sayılan Rakka'dan kaçan aile, üç yıl önce 160 kilometre uzaklıktaki Akçakale'ye gelmiş. İzeye'nin eşi ise seyahat için gittiği Rakka'da çatışmalar nedeniyle takılıp kalmış, bu nedenle Türkiye'ye geri dönemiyor. İzeye, torunu ağzında emziğiyle yerde emeklerken anlatmaya devam ediyor ve en azından eşinin hayatının IŞİD tehdidi altında olmadığını söylüyor.

İzeye, iki oğlunun çalıştığını ve birinin ayda Türkiye'deki asgari ücretin dörtte biri olan 200 lira kazandığını anlatıyor. Diğeri ise çobanlık yapıyormuş. Hasat mevsiminde de bütün aile pamuk tarlalarında çalışıyor. Hayata Destek Direktörü Sema Genel Karaosmanoğlu, birçok Suriyeli'nin çalışırken sömürüldüğünü söylüyor.

Gıda kartı programına katılan bir dükkan, Akçakale'de tozlu bir sokaktaki bir binanın ilk katında. Hayata Destek örgütü çalışanı, 45 derece sıcaklıkta raflardaki ürünlerin fiyatlarını kontrol ediyor. Herşey şimdilik yolunda görünüyor. Beş kilogram bulgur 10 lira, büyük boy domates salçası 3 lira 95 kuruş.

Sigara ve alkollü içecek gibi ürünler bu kartla satın alınamıyor. Ancak Diakonie Katastrophenhilfe Başkanı Füllkrug-Weitze, suistimal olabileceğini tahmin etmiyor. Füllkrug-Weitze, ihtiyaç sahiplerinin çok yoksul olduğunu ve bu parayla ancak en acil ihtiyaçlarını karşıladıklarını söylüyor. İzeye'nin ailesi gibi yakıcı sıcakta toz toprak içindeki beton binalarda ya da çadırlarda yaşayan çok sayıda Suriyeli var. Birçoğu da İzeye gibi düşünüyor: Bir gün Rakka'ya geri dönmek istiyoruz.

© Deutsche Welle Türkçe

epd/HS/BK