020709 Amnesty Gaza
2 Temmuz 2009
Uluslararası Af Örgütü'nün raporu, geçtiğimiz aralık ve ocak aylarında İsrail'in Gazze Şeridi'nde düzenlediği saldırı sonucu nasıl bir dehşet tablosu meydana geldiğini ortaya koyuyor. Rapor, 22 gün boyunca Gazze Şeridi'nde kapana kısılmış vaziyette ölüm-kalım mücadelesi veren Filistinlilerin başından geçenleri anlatıyor. 117 sayfalık raporun her satırında acı, yıkım ve ölüm var.
Amnesty International'ın raporu, kod adı "Dökme Kurşun" olan operasyondaki şiddetin dozunu 'eşi benzeri görülmemiş' olarak tanımlıyor. Saldırılar sırasında 1400 kişi hayatını kaybetti. Ölenler arasında en az 300'ü çocuk olmak üzere sayıları yine "yüzlerle" ifade edilen siviller çoğunlukta. Saldırılar nedeniyle yüzlerce ev hasar görürken binlerce Filistinli de evsiz kaldı. İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün Gazze'ye gönderdiği görevliler, sivillerin ölümüne yol açan birçok saldırının, hiçbir gerekçe olmaksızın ve kasten düzenlendiğini ortaya koyan bazı deliller buldu.
Beş kız kardeşin acı sonu
Örneğin 29 Aralık'ta Gazze Şeridi'nin kuzeyinde bulunan Cebaliye'de, yaşları 4 ila 17 arasında değişen beş kız kardeş, bombardıman sonucu yıkılan evlerinin enkazı altında kalarak hayatlarını kaybetti. Kız kardeşlerin tek suçu, "Hamas'ın toplanma mekânı olduğu" öne sürülen bir caminin yanındaki evde oturmalarıydı.
Uluslararası Af Örgütü'nün raporuna göre, İsrail'in elinde hedef sapma oranı çok düşük olan silahlar bulunuyor. Örneğin uzaktan kumanda edilen insansız keşif uçakları, gerektiğinde bombardıman uçağı olarak da kullanılabiliyor.
Silahların sapma oranı çok düşük
Amnesty International'ın silah uzmanlarından Marc Garlasco'ya göre çok sayıda sivilin ölümüne, hedefi neredeyse her zaman tam on ikiden vuran bu insansız uçakların attığı bombalar neden oldu. Garlasco, "Dökme Kurşun operasyonu sırasında en az 87 sivil, İsrail ordusunun insansız uçaklarınca öldürüldü. Bunlar bir ordunun elinde bulunabilecek, sapma oranı en düşük silahlar. İnanılmaz bir optik donanımları var. Saldırılacak hedefin konumunu, askerî mi sivil mi olduğunu tam olarak görülebiliyor" dedi.
El Cezire televizyonuna konuşan Filistinli doktor ve politikacı Mustafa Barguti ise İsrail'i, "sivillere saldırmakla ve yaralılara tıbbi yardım yapılmasını engellemekle" suçladı. Barguti, operasyon sırasında fosfor gibi illegal silahlar da kullanan İsrail'in, uluslararası örgütlerin denetim yapmasına da izin vermediğini belirtti. Barguti, "Sadece gerçeği bilmek istiyoruz. Ancak uluslararası toplum da bu gerçeğe kayıtsız kalmamalı. İsrail'in tüm bunları yapmasına izin verilmesi kabul edilemez. Sanki İsrail, uluslararası hukukun üstünde bir konuma sahip... Yaptıklarının cezasız kalması kabul edilir gibi değil. Bu herkesin, hatta İsrail'in de geleceğini etkiliyor" şeklinde konuştu.
İsrail'den işbirliği çağrısına ret
Hafta başında Birleşmiş Milletler özel denetçisi Richard Goldstone, İsrail’in savaş suçu işlediği yönündeki kanıtları araştırmak üzere Gazze Şeridi'ndeydi. Goldstone, kurbanlarla ve tanıklarla görüşerek, başlarından geçenleri dinledi. İsrail tarafıysa Goldstone'la işbirliği yapmayı reddetti. Güney Afrikalı Richard Goldstone, eski Yugoslavya ve Ruanda için kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde 1990'lı yıllarda başsavcı olarak da görev yapmıştı.
Amnesty International, İsrail'in güneyindeki durumu da araştırdı. Buraya İsrail'in Gazze saldırısı öncesinde ve saldırılar sırasında, Gazze Şeridi'nden ateşlenen yüzlerce roketin isabet ettiği ve bu ve üç İsrailli sivilin bu saldırılarda hayatını kaybettiği bildirildi.
Bettina Marx / Çeviri: Banu Ertek
Editör: Murat Çelikkafa