Ahmedinejad ile Bush ‘atıştı’

New York'taki BM Genel Kurulu’nun 61. dönem üst düzey açılış toplantılarının ilk günkü oturumu, Genel Kurul kürsüsünde ilk kez aynı gün söz alan ABD ve İran liderleri arasındaki çekişmeye sahne oldu. ABD Başkanı George W. Bush, 190’ı aşkın üye ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile dışişleri bakanlarına hitaben yaptığı konuşmada, doğrudan İran halkına seslendi. İranlı yöneticileri, halkını özgürlükten mahrum etmek, terörizmi desteklemek ve ülkenin kaynaklarını nükleer silah üretmek için kullanmakla suçlayan Bush, “İran, nükleer silah iddialarından vazgeçmek zorundadır” dedi, ancak bu krize diplomatik bir çözüm bulmak için çalıştıklarını bildirdi.

Bush, daha önce Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’la yaptığı görüşmede de, İran’ı yaptırım uygulanması konusunda uyardı. Bush, İran'ın, nükleer uranyum zenginleştirme faaliyetlerini askıya almasını isteyen Batılı ülkeleri oyalamaya devam etmesi halinde, bu ülkeye yaptırımları görüşeceklerini söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ise, Bush’un konuşması sırasında Genel Kurul salonunda bulunmazken, Genel Sekreter Kofi Annan’ın verdiği öğle yemeğine de katılmadı ve bu nedenle ABD Başkanı Bush ile doğrudan karşılaşmadı. Ancak akşam saatlerinde Genel Kurul’a hitap eden İran lideri, ülkesinin nükleer faaliyetlerini savundu. “Tüm faaliyetlerimiz şeffaf ve barışçıl amaçlıdır ve BM denetçilerinin dikkatli bakışları altındadır” diyen Ahmedinejad, ABD ve diğer Batılı ülkeleri, İran’ın nükleer teknoloji elde etmesini haksız biçimde engellemek için BM’yi kullanmakla suçladı. “Onlar kendilerini tüm dünyanın yöneticileri ve efendileri olarak, diğer ulusları ise sadece dünya düzeninin ikinci sınıfı şeklinde görüyorlar” diyen İran lideri, ABD’yi kendisi nükleer silah kapasitesine sahipken İran’ı eleştirerek çifte standart uygulamakla suçladı.

“İslam’a saygılıyız” mesajı

Öte yandan Başkan Bush, İran’ın yanı sıra Ortadoğu halklarına da doğrudan hitap etti. Aralarında Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün de bulunduğu dünya liderlerine konuşan Bush, “İslam’a saygılıyız, Batı İslam’la savaş halinde değil” mesajını verdi; ayrıca dünyanın Ortadoğu’da “şiddet yanlısı aşırılar” karşısında “barış yanlısı ılımlıları” desteklemesini istedi.

Daha sonra tek tek Irak, İran, Lübnan, Suriye, Filistin ve Darfur halklarına hitap eden Bush, en ağır eleştirisini Suriye’ye yaptı. Suriye halkına “yöneticileriniz, ülkenizin terörizm kavşağı haline gelmesine izin verdi. Tam ortanızda Hamas ve Hizbullah, bölgeyi istikrarsız hale getirmek için çalışıyor ve hükümetiniz, ülkenizi İran’ın maşası durumuna getiriyor” diyen Bush, bunun da Suriye’nin dünyadan tecridine yol açtığını bildirdi.

Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’yle de ikili bir görüşme yapan Bush, Irak halkına “sizi terketmeyeceğiz” derken, Afgan halkına “demokratik kazanımlarınızı savunmak için yanınızda olacağız” mesajını verdi; Lübnanlılara da, İsrail ile Hizbullah arasındaki çatışmanın ardından dünyanın Lübnan’ın yeniden yapılanmasına yardım edeceği sözünü verdi. İsrail-Filistin krizine “iki devlet” çözümü getirmenin, başkanlığının en büyük amacı olduğunu vurgulayan Bush, Ortadoğu’daki ılımlı hükümetlerin barış tesis etmesine yardımcı olması için Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ı bölgeye göndereceğini de açıkladı.

Annan’dan duygusal veda

Öte yandan beş yıllık ikinci görev süresi Aralık ayında dolacak BM Genel Sekreteri Kofi Annan, görevinden ayrılmadan önce son kez örgüt Genel Kurulu’na hitap etti. Dünyanın son on yıl içinde kalkınma, güvenlik ve hukukun üstünlüğü konularında ilerleme kaydettiğini bildiren Annan, ancak genel siyasi durum hakkında karanlık bir tablo çizdi. Üye ülkelerin insan hakları ihlallerine, dinsel bölünmelere ve kanlı çatışmalara karşı birlik olmasını isteyen Annan, konuşmasının sonunda dinleyiciler tarafından dakikalarca ayakta alkışlandı.