Afrika BM planında uzlaşamadı

BM Güvenlik Konseyi’nde yapılması planlanan reformlarla ilgili tartışmalar sürüyor. Afrika Birliği ülkeleri, dün Etyopya’da yaptıkları olağanüstü zirvede, Dörtlü İttifak'ın BM Güvenlik Konseyi’nin genişletilmesi yönündeki girişimini desteklememe kararı aldı. Bu arada Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ABD ve Çin’in, Dörtlü İttifak'ın girişimini bloke etme kararına ve Afrika Birliği’nin aldığı karara Japonya’dan tepki geldi.

Afrika Birliği üyesi ülkelerin temsilcileri dün Addis Abeba’da biraraya geldiler. Olağanüstü zirvenin amacı, BM Güvenlik Konseyi’ndeki reform planları konsunda ortak bir tavır belirlemekti. Zirveye Afrika Birliği üyesi 16 ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile dışişleri bakanları katıldı. Dörtlü İttifak olarak bilinen Almanya, Japonya, Brezilya ve Hindistan’ın, BM Güvenlik Konseyi’nin genişletilmesi önerisini görüşen Afrikalı politikacılar, bu öneriye destek vermeme kararı aldılar.

Afrika Birliği veto hakkı istiyor

Dörtlü İttifak, Güvenlik Konseyi’ne kendilerinin yanısıra iki Afrika ülkesini daha daimi üye olarak öneriyor, ancak bunların veto hakkına sahip olmasını istemiyor. Oysa Afrika ülkeleri veto hakkında vazgeçmeye razı değil. Birliğin kararında, “Güvenlik Konseyi’nin genişlemesini istiyor, bununla birlikte yeni üyelerin veto hakkı olması gerektiğine de inanıyoruz” denildi.

Afrika’nın desteği şart

BM Güvenlik Konseyi’nde yapılması planlanan reformların 53 Afrika ülkesinin onayı olmaksızın kabul edilmesi imkansız. Ancak reformlar konusunda Afrika Birliği içinde de tam bir uzlaşma sağlanabilmiş değil. Dünkü zirvede üye ülkeler arasında yaşanan tartışmalar da bunu doğruluyor. Mısır ve Cezayir gibi Kuzey Afrika ülkeleri Güvenlik Konseyi’nin yeni üyelerinin veto hakkına sahip olmasında ısrar ederken, Afrika Birliği’nin Başkanı Nijerya’nın Devlet Başkanı Olesegun Obasanya ise zirvede bir uzlaşma sağlanması gerektiğini vurguladı. Obasanya, “Biz Afrikalılar diğer ülkelerle de pazarlık etmek zorundayız” dedi ama sözünü kimseye dinletemedi.

Dünkü zirvede, BM Güvenlik Konseyi’nde daimi üyelik verilmesi planlanan Afrika ülkelerinin hangileri olacağı konusu hiç gündeme gelmedi. Ancak üye olacak iki ülke için, Güney Afrika, Nijerya ve Mısır’ın adı geçiyor. Gambia, Kenya ve Libya gibi başka talipler de var.

Japonya’dan geri adım

Bu arada BM Güvenlik Konseyi’ndeki reform planlarını daimi üye ülkelerden ABD ve Çin’in bloke etme kararına ilk tepki Japonya’dan geldi. Japonya Dışişleri Bakanı Nobuta Maşimura bugün yaptığı açıklamada, ülkesinin reformlarla ilgili planlarının değişmediğini söyledi. Nobuta Maşimura, “Japonya şu aşamada, reformlar için BM’de oylama yapılmasında ısrar etmeyecek” dedi. Dışişleri Bakanı ülkesinin, Dörtlü İttifak'ın savunduğu reform planının Afrika Birliği tarafından reddedilme gerekçesini incelemek ve daha sonra oylama konusunda bir tavır belirlemek istediğini belirtti.