Afganistan’ın umudu futbol

Afganistan Futbol Federasyonu, bir Afgan televizyon kanalıyla birlikte “Yeşil Çimler” adlı bir televizyon programı hazırladı. Format, Avrupa televizyonlarından tanıdığımız yetenek şovlarını hatırlatıyor. Afgan Birinci Ligi 8 takımdan oluşuyor. Her takımın üçer oyuncusu jüri ve seyircilerin SMS oylarıyla belirlendi. Haşmetullah Barekzai de Afgan milli takımında oynamasına rağmen diğer on bin kişi gibi yarışmaya katıldı. Ancak bir kulübe seçilmeyi başaramadı. Ali Asker Lali, “Kriterlere uygun değildi” diyor. Adaylar üç aşamayı geçmek zorunda; dayanıklılık - kondisyon, oyun tekniği ve moral-motivasyon

Futbola Alman katkısı

Almanlar için Franz Beckenbauer neyse Afganistan için de Ali Asker Lali o. Lali, ligin yeniden organize edilmesi için çalışan isimler arasında. Ailesiyle birlikte Almanya’nın Essen kentinde yaşayan futbol adamı bugünlerde tüm maçların oynanacağı Afganistan’ın başkenti Kâbil’e döndü. Ligin sponsorları arasında telekomünikasyon şirketi Roshan ve Afgan bankası AIB de bulunuyor. “Bu projenin geleceği var. Çünkü sponsorlarla güvence altına aldık” diyen Lali, maçların yakında televizyon ve radyodan canlı yayınlanacağını da söylüyor.

Lali 1970’li yıllarda Afgan milli takımının orta saha oyuncusuydu. Futbol hayatımı kurtardı diyor ve ekliyor; “Ruslar Afganistan’ı işgal ettiğinde iki kez tutuklandım. Anında öldürülmediğim için şanslıydım. Sadece milli oyuncu olduğum için yeniden özgürlüğüme kavuştum.” 1980’li yılların başında Sovyet Ordusu Afganistan’ı işgal edince Lali 1981 yılında İran üzerinden Almanya’ya kaçtı. Burada antrenörlük eğitimi aldı ve gerekli tüm lisanslara sahip oldu. 2003’ten itibaren de Alman Klaus Stärk ile birlikte tahrip olan ülkesinde futbolu yeniden ayağa kaldırmak için çalışmaya başladı.

Altyapı yok, tehlike çok

Stärk, savaşın parçaladığı ülkelerde futbolun hangi şartlarda oynandığının farkında. “Bildiğim şu ki, beş yıl içinde Afganistan’da profesyonel bir lig kurulacak” diyen Stärk Stuttgart’ın genç takımında oynadıktan sonra Almanya’da amatör takımları çalıştırmış. 2004’ten beri Afganistan milli takımında görev yapan Alman futbol adamı, aynı zamanda Alman Olimpik Spor Birliği’nin uzun soluklu futbol projesi için Namibya’da çalışıyor. Onun döneminde Afganistan milli takımı, FIFA Dünya sıralamasının alt sıralarından bir kaç basamak da olsa yükseldi. 1933’te kurulan Afganistan Futbol Federasyonu, tarihinde ilk kez Afgan milli takımının, 2006’da Almanya’da yapılan Dünya Futbol Şampiyonası için elemele katılması yönünde başvuruda bulunabildi. O tarihe kadar hiç başvurusu olmamıştı. Bu yüzden milli takımının geçmişinde önemli bir başarı olmaması şaşırtıcı değil. Yine de futbol 29 milyonluk ülkede en sevilen spor.

Naim Sahebdel, “İnsanlar burada futbol delisi. Maç yayını yüzünden namazı kaçıranlar bile oluyor. Ve takımının maçını canlı izlemek için binlerce kilometre yolculuğu göze alanlar var” diyor. Sahebdel, 20 yıldan daha fazla bir süre önce genç bir adamken Almanya’ya gelmiş. Babası savaşta ölmüş. 1988’de Sovyetlerin Afganistan’ı terk edip, Taliban iktidara geldiğinde Almanca öğrenmeye başlamış. Daha sonra Kassel kentinde fizyoterapi eğitimi almış. Beş yıl sonra da futbol hakemliğine başlayıp Bavyera eyaletine yerleşmiş. Boş zamanlarını FC Passau takımına ve Afgan futboluna adamış. Afgan milli takımında fizyoterapistlik ve danışmanlık yapan Sahabdel aynı zamanda genç takımdan sorumlu. Malzeme yardımılarını da organize ediyor. Sahabdel “Afgan çocukların umut kazanması ve anlamlı bir uğraşlarının olması için futbol oynayabilmelerini istiyorum. Afganistan’ın 3 hakemi var. İkisi yaşlı, biri de yeni kuralları bilmiyor. Almanya’da 85 bin hakem var” diyor. Birçok futbolcunun ilk kez otobüste zihni antrenman yaptığını ve maçtan sonra masaj yaptırdığını söyleyen Sahebdel “Bunların hiçbirini bilmiyorlardı” diye de ekliyor.

Karşılaşmalarını çoğunlukla Hindistan’da oynayan Afganistan milli takımı son maçını da başkent Yeni Delhi’de yaptı. Kendi ülkelerini son derece tehlikeli buluyorlar. Afganların büyük çoğunluğu takımlarının maçını radyodan dinliyor. 10 yıl öncesine kadar Taliban her türlü sporu yasaklamıştı. “Hatta müzik bile kesinlikle yasaktı. Sakalını tıraş eden 70 kırbaç cezasına çarptırılıyordu”, diyor Sahebdel.

Bunların hepsi Afganistan Ligi’ndeki potansiyel futbolcu eksikliğini ve yetenek yarışması “Yeşil Çimler”in başarısını açıklıyor aslında.

© Deutsche Welle Türkçe

Solveig Floerke / Çeviri: Ufuk Çakır

Editör: Ahmet Günaltay