Afganistan'da Taliban'la barış arayışı

Afganistan Devlet başkanı Eşref Gani Kâbil'deki uluslararası barış konferansında radikal İslamcı Taliban'a ateşkes ve bir dizi kapsamlı tavizler önerdi. Gani konferansa davet edilmeyen Taliban'ın barış süreci başlatılmasını kabul etmesi durumunda kendileri tarafından "siyasi grup" olarak tanınacağını ve istendiği takdirde anayasanın değiştirilebileceğini söyledi.

Eşref Gani 26 devletin temsil edildiği buluşmada Taliban üyelerinin Afganistan kimliği alabileceklerini, Kâbil'de ofis açabileceklerini, mahkûmların serbest bırakılabileceği ve yaptırımların kaldırılabileceğini söyledi. Genel seçim yapılmasının şart olduğunu belirten Afganistan Devlet Başkanı Gani Taliban'dan Kâbil hükümetinin resmen tanınmasını talep etti.

Tutuklu Taliban mensupları daha önce de serbest bırakılmıştı. Taliban'ın Kâbil'de temsilcilik açması da daha önce gündeme getirilmişti. Ancak örgütün bu yılın başlarında başkentte düzenlediği kanlı saldırılar ışığında devlet başkanının bu kadar geniş tavizler içeren önerilerde bulunması beklenmemekteydi. Ocak ayında Taliban'ın bir hastaneye yaptığı bombalı saldırıda 105 kişi ölmüş, 17 saat süren otel baskınından sonra da devlet başkanı "katillerle barış görüşmesi yapılmayacağını" duyurmuştu. Yarı resmi Taliban temsilciliğinin kapatılması için Eşref Gani'nin Katar Emirliği'ne güvenlik danışmanını gönderdiği de öğrenilmişti.

Uluslararası baskılar

Konferans çevrelerinden yapılan açıklamalarda Afganistan yönetiminin Taliban'a "koşulsuz barış" önerisinde bulunmasında uluslararası toplumdan gelen baskıların da rol oynadığı belirtildi. Diplomatlar Batılı ülkelerin, terörle mücadelesinde Afganistan yönetimine yapılan yardımların kendi vergi mükelleflerine yük oluşturduğu ve Taliban ile mücadelenin sonsuza kadar uzamasının istenmediğini belirtiyor.

ABD'nin Ağustos ayında açıkladığı ve askeri birliklerin geri çekilme tarihin yer almadığı ofansif Afganistan stratejisinde, hava saldırılarının arttırılacağı belirtilmekte ve Afganistan yönetiminden güvenlik garantisinin karşılıksız bırakılmaması istenmekteydi.

Eşref Gani Kâbil'deki konferansı açış konuşmasında Taliban'a hitaben "Karar vermek sizin elinizde. Barışı kabul edin. Müzakere masasına gelin, ülkeyi birlikte imar edelim”, dedi.

Taliban reddetti

Devlet Başkanı Gani'nin barış önerisi birkaç saat sonra Taliban tarafından geri çevrildi. Taliban'ın internet sitesinden yayınladığı bildiride "Gani'nin fevkalade ve barışa yönelik konuşmasının bir dizi yeni öneri içerdiği, ancak barış görüşmelerine başlanabilmesi için yabancı askerlerin Afganistan'ı terk etmesi şeklindeki taleplerine değinmediği" belirtildi.

Konferansı izleyen gözlemcilerce Taliban'ın yanıtının konferansın kapanış bildirisi yayımlanmadan geldiği hatırlatıldı. Nitekim kapanış bildirisinde "Afganistan'daki uluslararası mevcudiyetle ilgili tartışmalı konuların da görüşülebileceğine" yer veriliyor.

Gözlemcilerden Afganistan uzmanı Alman Thomas Ruttig "Taliban'ın Kâbil yönetimiyle değil, ABD ile barış pazarlığı yapmak istediğini ve devlet başkanının önerisini kabul etmeme nedeninin bu noktada yattığını" dile getirdi. Ruttig, "devlet başkanının konuşmasının barış görüşmelerine götüren yolu açabileceğini ve Taliban'ın bu davete karşılık vermesi gerektiğini" söyledi. Almanya'nın Afganistan özel temsilcisi Markus Potzel "2001'den sonraki üçüncü Afganistan barış konferansının da Bonn'da yapılabileceğini" belirtti.

DW, dpa/AG, GY

© Deutsche Welle Türkçe