AB'den İran'a sert yaptırım kararı

Brüksel'de bir araya gelen AB dışişleri bakanları, Tahran yönetimine bugüne kadarki en sert yaptırımları uygulama konusunda uzlaşma sağladı. AB'nin uygulayacağı yaptırımlar, 6 Haziran'da BM Güvenlik Konseyi'nin aldığı yaptırımların bir adım ilerisine gidiyor.

Yaptırımların içeriği

AB'nin ek yaptırımları, İran enerji sektörüne ekipman, teknoloji ve hizmet satışını yasaklıyor. Ayrıca konvansiyonel silahlarda kullanılabilecek türden nükleer materyal, kimyasal madde, mikroorganizma gibi madde ve malzemelerin de satışına yasak getiriliyor.

Hem sivil hem askeri alanda kullanılabilecek yasaklı malların arsında bazı enformasyon teknolojileri, lazer ve navigasyon araçları da dâhil. Ayrıca Avrupa'ya İran'dan kargo uçuşlarının, petrol ve doğalgaz sektörüne yeni yatırımların, İran hükümetine ait aktivitelerin sigortalanması ya da reasüransı ile iki yılı aşan vadedeki ihracat kredi garantilerinin yasaklanması da planlanıyor.

Para transferi denetlenecek

İran'a yapılacak para havaleleri de sıkı biçimde denetlenecek. 10 bin euroyu aşan havalelerin AB'den yetkililere bildirilmesi, 40 bin euroyu geçen havalaler içinse izin alınması gerekecek. Yaptırımlar İran'ın nükleer programının finansörü olarak görülen Devrim Muhafızları da hedef tahtasında. Avrupa'daki mal ve banka hesapları dondurumlan, seyahat kısıtlaması getirilen rejimin önde gelen isimlerinden oluşan liste genişletildi.

Hedef İran'ı müzakere masasına oturtmak

AB'nin amacı İran'ı nükleer faaliyetleri konusunda yeniden müzakere masasına döndürmek. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, Avrupa'nın yaptırımlarla bu konudaki görüşünü açık ve net biçimde ortaya koyduğuna dikkat çekerek "İran'ın nükleer enerjiyi sivil amaçlar için kullanma hakkı var. Ancak İran'ın nükleer silahlanmaya gitmesi kabul edilemeyeceği için bu konuda tamamen şeffaf davranma sorumluluğu da var" diye konuştu.

Yaptırım kararının ne kadar etkili olacağı konusunda bazı bakanlar endişelerini dile getirdiler. İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, yaptırımların kaçakçıları ve rejim yanlılarını güçlendirebileceği uyarısında bulunurken, "Önemli olan, işin diplomatik tarafının vurgulanmasıdır" dedi.

İran'dan açıklama

Bugün bir açıklama yapan İran'ın başmüzakerecisi Ali Ekber Salihi ise ABD ve AB'ye İran'ın nükleer faaliyetleriyle ilgili sorunun müzakere yoluyla çözümlenmesi şansını kaçırmama uyarısında bulundu.

Salihi, devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, Türkiye ve Brezilya ile Mayıs ayında yapılan uranyumun zenginleştirilmesi antlaşmasının sorunun çözümü için temel alınması gerektiğini ifade etti.

Ticari ilişkiler

Yaptırımlar başta Almanya olmak üzere birçok Batılı ülkenin ekonomisini etkileyecek. Almanya 2005 yılında 4 milyar euro ile İran'a ihracat rekoru kırmıştı. Bu rakam geçen yıl yüzde 30 azalarak, 2.8 milyar euroya geriledi. Almanya'nın İran'a ihracatı makina-sanayi alanında yoğunlaşıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

dpa/AFP, HT/HK