AB ortak iltica politikası arayışında

Zaman sıkıştırıyor. 1 Mayıs’a kadar Avrupa’nın ortak iltica politikasının oluşturulması gerekiyor. En azından Amsterdam Anlaşması bunu öngörüyor. Ama bu sürenin dolmasına üç ay kala önemli iki nokta üzerinde tarafların tavırları birbirine hala çok uzak. Tartışma yaratan konulardan biri, bir devletin takibatına maruz kalmayan, fakat örneğin dinsel inançları nedeniyle baskıya uğrayan bir kişinin Avrupa Birliği’nin korumasına alınıp alınamayacağı. Burada çözümü Almanya tıkıyor.

Bunun da nedeni, Almanya’da Göç Yasası hakkında süren iç politik kavgalar ve buna bağlı, henüz çözülmemiş sorunlar. Berlin’de bir anlaşma olmadıkça, Brüksel’de herhangi bir adım atılamıyor.

Güvenli üçüncü ülkeler

Avrupa Birliği ülkeleri içişleri bakanlarının başını ağrıtan ikinci nokta, güvenli üçüncü ülkeler. Ancak burada da tartışma, Avrupa’da mültecilerin geri gönderilebileceği güvenli transit ülkelerin bir listesinin oluşturulması ve bu yapılırsa, güvenli ülke tanımının kıstaslarının ne olacağı üzerinde yoğunlaşıyor. Alman hükümetinin bu konudaki tavrı çok net. En azından Alman İçişleri Bakanı Otto Schily, güvenli üçüncü ülkeler kavramını kullanmaktan yorulmuyor:

”Deneyimlerimiz, iltica hakkını, buna olanak tanıyan nedenlerin dışında nedenlerle kullanmak ve en azından bir süre için Avrupa Birliği’ne girmek isteyen kişilerin akınını bu yolla durdurabileceğimizi gösteriyor.”

Almanya’nın yanı sıra Avusturya, Hollanda ve Belçika da güvenli üçüncü ülkelerin bir listesinin hazırlanmasından yana. İsveç ise buna karşı. Mültecilere yardım eden sivil toplum örgütleri gibi İsveç de böyle bir uygulamanın, mültecilerin iltica hakkı uygulaması bulunmayan ülkelere gönderilmesine yol açmasından korkuyor. Avrupa Birliği’nin önümüzdeki aylarda gerçekleşecek doğuya genişlemesiyle Romanya, Bulgaristan ve Türkiye gibi yeni komşu ülkelerin gelecekte güvenli ülke sayılıp sayılmayacağı da tartışılıyor.

Uzlaşı formülü bulunmuştu

Bu konuda da tartışma sürerken, mültecilerin geldiği güvenli ülkeler konusunda geçtiğimiz Ekim ayında bir uzlaşı formülü bulundu. Buna göre, mülteciler ülkelerine, ancak insan haklarına saygı gösterilecekse gönderilebilecek. Ama bu ülkelerin bir listesinin hazırlanması güç görünüyor. İçişleri bakanları, Dublin’de organize suçlarla mücadelede işbirliğini de ele alacak.