Aşırı değerlenen Frank sıkıntı yaratıyor

Geçtiğimiz aylarda sadece bankacılık, borsa gibi ekonomi çevrelerinde etkili olan aşırı değerli Frank sorunu sokaktaki vatandaşın da derdi haline geldi. Yıl başından bu yana yüzde 40'lara varan oranda değerlenen Frank, özellikle Euro bölgesi ile yapılan ticarette sıkıntılara yol açıyor. İsviçreliler ülke içinden alışveriş yapmak yerine ucuz Euro bölgesinden ihtiyaçlarını karşılıyorlar. Bu durum ülkedeki perakende sektörünün büyük zarar görmesine yol açtı.

Ünlü markalar raftan indiriliyor

Ülkenin önde gelen üç süpermarket zinciri Coop , Migros ve ona bağlı olarak faaliyet gösteren discount zinciri Denner, Loreal, Nivea, Kinder çikolata, Uncle Bens gibi büyük perakende üreticilerinden İsviçre’deki fiyatlarını diğer Euro bölgesi ülke fiyatları düzeyine çekmesini, kur farkından elde ettikleri spekülatif kazanca son vermelerini istediler.

Üreticiler bu isteğe olumsuz cevap verince, süpermarketler, ürünleri satmama kararı alarak ellerinde bulunan stokları yüzde %50 indirimle tüketiciye sundular. Coop süpermarketten konu ile ilgili yapılan açıklamada “Büyük perakende üreticileri, Euro/Frank kur farkını nihai satış fiyatlarına yansıtmak istemiyorlar. Bu durum bu markaları satan iş yerlerinde stokları eritememe sıkıntısına yol açıyor. Biz mağazalarımızda bu tip firmaların mallarının satışını durduracağız. Stoklardaki ürünleri de yüzde 50 indirimle kendi kar marjımızdan düşerek satışa sunduk.“ şeklinde görüşlere yer verildi.

Süpermarketler raflarına yerleştirdikleri açıklamalarda, “Tamam” “yetti artık” başlığı kullandılar. Vatandaşlara yüzde 50 indirimle sundukları bu malları artık satmayacaklarını ilan ettiler. Süpermarketlerin raflarına yerleştirilen açıklamada “Bu malı devamı olmadığından değil, üretici firmanın kur farkı kazancı dolayısıyla satmayacağız” şeklinde bir ibare ile vatandaşlardan alternatif ürünleri alması isteniyor.

Üç büyük süpermarketin bu tavrına karşı büyük perakendeciler, yapılanın anlaşmalara aykırı olduğunu vurgulayarak, ürünlerini eski fiyattan satmak konusunda ısrarlı olduklarını açıkladılar.

Hükümet 2 Milyar Frank ayırdı

Perakende sektörünün yanı sıra aşırı değerli Frank’tan turizm sektörü de nasibini aldı. Otellerdeki doluluk oranlarıyüzde 50'lerde kaldı. Geçen seneye nazaran yüzde 30 talep azalması olan sektörü reklamlarla teşvik edilmeye çalışılan iç turizm de kurtaramadı. Özellikle sınır bölgelerindeki otellerde doluluk oranları yüzde 50’lerin de çok altında kaldı. İtalya ve Fransa sınırındaki otellerde aynı yıldız düzeyindeki oteller, İsviçre’de Euro bölgesine göre yüzde 60 daha pahalı olduğundan, İsviçre’yi gezmek isteyen turistler gecelemek için İsviçre’den birkaç kilometre uzaklıktaki Euro bölgesi otellerini tercih ettiler.

İsviçre merkez bankasının Frangı aşağı çekme çabaları yetersiz kalınca hükümet yeni çareler aramaya başladı. Çarşamba günü alınan bir kararla turizm ve ihracat sektörü için 2 milyar Franklık bir fon ayrıldı. Fonun nasıl kullanılacağı açıklığa kavuşmadı. Ekonomistler İsviçrenin 500 milyar Frank’lık gayri safi yurt içi hasılası ve 300 milyar Franklık yıllık ihracatı olduğuna dikkat çekerek, 2 milyar Frank’ın yetersiz olduğunu söylediler.

Euro bölgesinde yaşayan işçiye Euro ile maaş

Aşırı değerli Frank’ın bir zararı da İsviçre’nin sınır bölgelerinde çalışıp, Almanya, Fransa, İtalya gibi Euro bölgesinde oturan çalışanlara oldu. Bazı küçük işverenler Euro bölgesinde oturanlara maaşlarını Haziran ayı başından bu yana sabitlenmiş Euro/Frank kuru üzerinden öderken bu kervana büyük işletmeler de katıldı. İsviçre’nin sınır kenti Basel'de kurulu, ölçme teknikleri konusunda dünyaca tanınmış firma olan Jaquet AG., 1 Eylül’den sonra Euro bölgesinde yaşayan 120 çalışanına Euro üzerinden maaş ödeyeceğini açıkladı. Euro /Frank kuru olarak 1.55’in esas alınacağını bildiren firma bunun normalde olması gereken kur farkı olduğunu ileri sürdü.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Selma Güven Stroppel

Editör: Nihat Halıcı