25.10.2010 - Avrupa basınından özetler

İspanya'nın sağ liberal gazetelerinden El Mundo şu değerlendirmeyi aktarıyor:

“Gizli askerî bilgilerin ortaya çıkartılması, sonuçları öngörülemeyen bir siyasi depremi tetikledi. Bu belgeler, Amerikan ve Irak birliklerinin 2003-2009 yılları arasında her türlü insan hakkını ihlâl ettiği ve savaş suçu işlediğini ortaya koyuyor. Üst düzey askerî yetkililer de bu eylemleri onayladı. Bu suçlar, her ne kadar eski ABD Başkanı George Bush döneminde işlenmiş olsa da halefi Obama'yı ciddi bir sorunla karşı karşıya bırakıyor. Beyaz Saray kapsamlı bir soruşturma talimatı vermek zorunda. Sorumlular hâkim karşısına çıkartılmalı. Bu tür suçlar cezasız bırakılmamalı.”

Fransız Libération gazetesi ise ABD ordusunun ortaya çıkarılan gizli belgelerini “sarsıcı" olarak nitelendiriyor. İddiaların hayli ciddi olduğuna işaret eden gazetede şu satırlar yer alıyor:

“Belgelerde yer alan tanık ifadeleri, en temel savaş yasalarının dahi ihlal edildiğini gösteriyor. Ayrıca her türlü inançtan yoksun ve hiçbir yasayı tanımayan askerler tarafından büyük oranda kişiselleştirilmiş bir savaşa tanık oluyoruz.”

İtalya'nın sağ liberal gazetelerinden Corriere della Sera, gizli belgeleri farklı bir bakış açısıyla değerlendiriyor:

“Irak savaşına ilişkin belgeler, hatalı bir savaşı, plansız bir işgali, çok sayıda sivil ölümü, suistimal ve işkenceyi belgelediği gibi, İran'ın Şii milisler üzerindeki müdahalesini de gözler önüne seriyor. Ancak asıl sorun, doğruluğu sınanamayacak bu tür ham bilgilerin, gerçeği daha da anlaşılmaz niteliğe büründürme tehlikesidir.”

Fransız Paris-Normandie gazetesi ise yorumunda, hiçbir güvenlik ve siyasi gerekçenin, belgelerin ağırlığını hafifletemeyeceğini savunuyor ve şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Çünkü Bush liderliğindeki koalisyon, sivilleri katleden, cezaevlerinde işkence yapan despot yönetimi kovmak için Irak'ı demokrasi ve insan hakları adına işgal etti. Amerika, ayrıca savaşın özgürlük ve insan hakları gibi değerlerin bu topraklarda yeşermesi sözünü vermişti. İşte bu gerekçelerle Amerikalılar'dan ve özellikle devletin zirvesinde yer alan Obama'dan hesap verilmesini talep etmek meşrudur. Nihayetinde Başkan Obama, Beyaz Saray'a seçildiğinde, şeffaflık sözü vermişti.”

İngiliz, Times gazetesi ise gizli belgeleri yayınlayan Wikileaks'i eleştiriyor:

“Demokrasilerde ülkenin refahı iyi bilgilendirilmiş bir halka bağlı. Hiçbir seçmen, tehdidin ne olduğunu bilmeden, ekonomik ve insanî bedeli hakkında bilgi sahibi olmadan sınırötesi askerî bir müdahaleyi desteklemez. Bu nedenle dış politikanın nasıl şekillendirildiğine ilişkin bilgilerin kamuoyuna açık olması gerekiyor. Ancak ne yazık ki Irak Savaşı'na ilişkin 400 bin askeri doküman, bunun nasıl yapılacağının en kötü örneği.”

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Değer Akal

Editör: Hülya Köylü