19.02.2010 - Alman basınından özetler

Göreve başladığında Çin ile ilişkileri zedelememek için Dalay Lama ile görüşmekten kaçınan ABD Başkanı Barcak Obama’nın dün Dalay Lama’yı kabul etmesi bugünün Alman gazetelerinde geniş yer alıyor. Die Welt gazetesi, ‘Sadece bir jest’ başlıklı yorumunda şu satırlara yer veriyor:

“Pekin ve Washington, onyıllardır birbirini boşanmakla tehdit eden ve herkesin sinirini bozan yaşlı bir çifte benziyor. ABD Başkanı Barack Obama’nın Dalay Lama ile görüşmesi Çin’in öfkeli intikam yeminlerine rağmen hem her iki ülke hem de tüm dünya için büyük önem taşıyan Amerikan-Çin ilişkilerini zedelemeyecektir… Dalay Lama’nın Beyaz Saray’da kabulü, bir dayanışma jestinden öteye geçemez.”

Maerkische Oderzeitung’un yorumu ise şöyle:

“Obama göreve başladığında Çin ile ilişkileri tehlikeye atmamak için Dalay Lama’yı kabul etmekten kaçınmıştı. Ancak umduğu karşılığı bulamadı. Özgüveni giderek artan Çin, İran ve Kuzey Kore ile yaşanan nükleer anlaşmazlıkta Amerikan çizgisini takip etmeye yanaşmadı. Muhalefetteki Cumhuriyetçiler de bunu Başkan’a iç siyasi baskıyı artırmak için kullandı. Başkan Obama şimdi kendini göstermek istiyor. Amerika ve Çin’in kader birliğine rağmen. İki ülke ekonomik ve mali alanda aşırı derecede kenetlenmiş durumda. Dolayısıyla Dalay Lama’nın ziyaretinin ardından gerilimin yeniden işbirliğine dönüşmesi çok uzun sürmeyecektir.”

Flensburger Tageblatt gazetesinin yorumunda ise şu satırları okuyoruz:

“Sorun, ABD’nin Tibet politikasını ezelden beri Çin’e karşı ekonomik ve askeri üstünlük konumuna göre şekillendirmiş olması. Bu politikada Tibet halkının durumunun gündeme geldiği nadirdir. Aynı şekilde bu sefer de Dalay Lama’nın Beyaz Saray’a kabul edilmesinin nedeni başka olsa gerek. Kamuoyu yoklamaları halkın gözünde Obama’nın notunun düştüğünü gösteriyor. Guantanamo tutuklu kampının hâlâ kapatılmamış olması gibi, Amerikan ekonomisinin kötü durumda olması da Nobel Barış Ödüllü Başkan’ın imajını zedeliyor. Amerikan Başkanı bu koşullar altında Tibet’in ruhani lideriyle görüşüp biraz imaj tazeleme fırsatını kaçıramazdı.”

Neue Osnabrücker Zeitung'un yorumunda ise insan hakları politikalarından taviz verilemeyeceği vurgulanıyor:

“Dalay Lama’nın her ziyareti insan haklarının değeri ile ilgili soruları gündeme getiriyor. Tibet’in ruhani liderinin Beyaz Saray’da kabul edilmesi ABD’nin büyük bir ekonomik güç haline gelen Çin ile ilişkilerini tehlikeye atıyor. Obama’nın Dalay Lama ile görüşmesi tam da Amerika’nın ayrılıkçı Tayvan’a silah satışı, ticarî anlaşmazlıklar ve Çin’in internet devi Google’a sanal saldırısı nedeniyle ilişkilerin gerildiği bir döneme denk geldi. Obama Çin’i küplere bindirtiyor. Bu onun görevi de. Sadece Çin’in Dalay Lama ile ilgili alışıldık protesto şovunu yeniden sahneye koyması nedeniyle değil. Ekonomik kriz nedeniyle cepleri boşalan Amerika’nın Çin’den gelecek yatırımlara acil ihtiyacı olsa da insan hakları politikasına piyasa koşullarına göre şekil verilemez. Demokrasinin oyun kuralları terkedilemez. Tibet sorunu açık bir diyalogla aydınlığa kavuşturulmalıdır. Bu, savaş yürüten bir Nobel Barış Ödülü sahibi olarak Obama’dan beklenebilecek asgarî icraattır."

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Ahmet Günaltay