Şangay Grubu'ndan ABD'ye çağrı

Orta Asya’da giderek artan Amerikan etkisine karşı Çin ve Rusya’nın karşı güç oluşturma çabaları çerçevesinde oluşturulan Şangay İşbirliği Örgütü, Çin ve Rusya’nın dışında Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan’dan oluşuyor. Astana Zirvesi’nde üye ülke devlet ve hükümet başkanları olumlu bir bilanço çıkararak, önceden belirlenen hedeflerin çoğuna ulaşıldığını bildirdiler. Pekin’de kurulan örgüt genel sekreterliği, ayrıca Taşkent’te geçtiğimiz yıl açılan bölgesel terörle mücadele merkezi bu hedefler arasındaydı.

Zirve ile ilgili olumlu bir bilanço çıkaran evsahibi Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, “Şangay İşbirliği Örgütü dünya siyasetinde anlam kazanmaktadır. Örgüt uluslararası bağlantılarını genişletmekte, etkisini artırmaktadır. BM Genel Kurulu’ndaki gözlemci statüsünün yanısıra Bağımsız Devletler Topluluğu ve Asya-Pasifik Ülkeleri İşbirliği Örgütü ile ortaklık ilişkileri de bunun kanıtıdır“ diye konuştu.

Örgütün etkinlik alanı genişledi

Astana’daki zirvede Hindistan, Pakistan ve İran’a gözlemci üye statüsü verilerek örgütün etkinlik alanı genişletildi. Örgütün hedeflerinin başında terör ve aşırı dinci akımlarla mücadele geliyor. Zirve sonuç bildirgesinde, “terörizm, ayrılıkçılık ve aşırı uçlara karşı“ işbirliğinin sürdürülmesi için bir anlaşma imzalandı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise yeni terör tehdidinin uluslararası karakter taşıdığını belirterek, dünya çapında işbirliğinin artırılması çağrısında bulundu. Putin, “Terörle mücadele alanında Şangay İşbirliği Örgütü çerçevesinde işbirliğini güçlendirmek ve uluslararası topluluğun çabalarını desteklemek zorundayız“ dedi.

Şangay İşbirliği Örgütü, Afganistan’daki terörle mücadele operasyonlarına destek vererek, uyuşturucu ticaretine karşı mücadelede de çabaların artırılacağını açıkladı. Örgüt, daha etkin bir işbirliğini mümkün kılmak için Afganistan’a da gözlemci statüsü verilmesini planlıyor. Bu çerçevede kısa süre içinde örgütle Afganistan arasında bir temas grubu oluşturulacak.

“Örgüt dilekler üzerine kurulu“

Astana zirvesinde üye ülke liderleri, örgütün başarısı konusunda hemfikir olsa da uzmanlar arasında konuyu farklı değerlendirenler de var. Hamburg’daki Şark Enstitüsü’nden Rainer Freitag-Wirminghaus, ilan edilen başarıların gerçeklerden çok, liderlerin dileklerini yansıttığı görüşünde. Zirveyi değerlendiren Freitag-Wirminghaus şöyle konuştu:

“Şangay İşbirliği Örgütü’nün gerçekte dilekler üzerine kurulu olması ve kağıt üzerinde var olmasının nedeni üye ülkeler arasındaki karşılıklı güvensizlik. Rusya her zaman için, ikili ilişkileri tercih ediyor. Tek bir örgüt içine bağlı kalmadan, ülke ayırımı yapmadan ilişkilerini yürütüyor. Şangay İşbirliği Örgütü’nün arkasındaki asıl itici gücün Çin olduğunu düşünüyorum.“

Freitag-Wirminghaus, bunun nedenini, Çin’in petrol ihtiyacı ışığında bölgedeki çıkarlarının artması olarak açıklıyor. Freitag-Wirminghaus’a göre örgüt üyesi ülkeleri birleştiren nokta ise ABD’ye karşı duyulan güvensizlik.