Şam normale dönmeye çalışıyor

Suriye’de iç savaşın başlamasının üzerinden 7 yıl geçti. Ülkenin diğer bölümlerine kıyasla başkent Şam şiddetli çatışmaların oldukça dışında kaldı. Milyonlarca kişinin yaşadığı şehir Suriye hükümetine bağlı ordunun kontrolü altındaydı. Bombalar elbette Şam’ı da tehdit ediyordu. Ancak kentte çok sayıda güvenli bölge de bulunmaktaydı.

Bölgede çatışmaların sona ermesiyle günlük yaşam da yavaş yavaş normale dönüyor. Şam’ın eski kent merkezinde bulunan Marionette adlı barda bir grup genç doğum günü kutluyor. Şehrin bu bölümünde çatışma dönemlerinde bile tamamen sona ermemiş renkli bir gece yaşantısı var.

Mavi ay adlı kokteyli hazırlarken bizimle konuşan 24 yaşındaki Dana, “Savaş süresince bombalar atılırken hiç müşterinin olmadığı günler gördük” diyor. “Ama çalışmayı hiç bırakmadık.” Bu yaz insanları tekrar barlarda, restoranlarda ve kafelerde görmek mümkündü. 2011’den beri savaş sesinin olmadığı ilk yaz bu sene yaşandı.

Başkentin birkaç kilometre dışına çıkacak olursanız, savaşın yerle bir ettiği Suriye ile karşılaşıyorsunuz. Muhalif güçlerin kontrolü ele geçirdiği bölgelerde, normale dönüş daha yavaş, zor ve belirsizliklerle dolu.

Şam’dan 15 kilometre uzaklıktaki Duma’da caddeler boyu uzanan yıkıntılarla karşılaşıyorsunuz. Evler, hastaneler, dükkanlar savaşta tahrip oldu. Burada çatışmalar birkaç ay önce sona erdi. Şehrin yeniden inşası Suriye hükümetinin tek başına altından kalkamayacağı yüzlerce milyar dolara mal olacak. Bu bölgede normale dönüşün sağlanması bu yüzyılın en önemli mücadelelerinden biri olabilir.

Batılı ülkeler Suriye’nin yeniden inşası konusundaki yardımlarını politik değişimlere göre belirliyor. Savaşın yıktığı bölgelerde yaşayanlar, elde ne kaldıysa onunla yetinmeye çalışıyor. Çoğu hastane yerle bir oldu, ayakta kalan diğerlerinin duvarlarında ise el bombalarının açtığı kocaman delikler görmek mümkün. Ancak doktorlar gerektiğinde sığınaklarda da olsa görevlerini yapmaya devam ediyor.

Ekonomik zorluklar da Şam’da hayatın normale dönmesini oldukça güçleştiriyor. Birçok Suriyeli ülkeyi terk etmeyi düşünüyor. Bar sahibi 30 yaşındaki Rasha, “İşimi seviyorum, buradaki barları ve gece yaşantısını seviyorum ama neticede Suriye’den ayrılmak istiyorum. Burada bir gelecek göremiyorum” diyor ve ekliyor “Savaş varken, her gün bombalar düşerken gitmeyi hiç istemedim, ancak şimdi istiyorum”