Mradi wa bwawa la kuzalisha umeme Ethiopia

Hapa ndipo lilipoundwa: Bwawa kubwa ambalo linatarajiwa kutoa umeme wa kutosha kwa Ethiopia na majirani zake. Dola bilioni tano za kimarekani. Mradi huu unaotarajiwa kuanza kuzalisha umeme kuanzia mwaka 2022 utagharimu dola bilioni nne za kimarekani. Ni mradi mkubwa lakini umesababisha pia mgogoro wa kidiplomasia kati ya Misri na Sudan kwani nao wanategemea maji ya mto Nile.

Ni bwawa lenye urefu wa mita 145, karibu kilometa 2. Eneo lake la ujenzi lina kiometa saba za mraba. Ethiopia inasubiri kwa hamu kukamilika kwa ujenzi. Takribani nusu ya kaya nchini humo kwa sasa hazina umeme. Jengo hili linaweza kuboresha hali za kaya hizo. Nchi hii inataka kuuza sehemu ya umeme utakaotokana na mradi huu nchi jirani.

Ili maji yazalishe umeme wa kutosha ni lazima bwawa litengenezwe. Mhandisi Abdu Yibera anasema Ndani ya “miaka michache eneo hili litajaa maji”. Bwawa hio linasemekana kuwa na uwezo wa kuhifadhi mita za mraba bilioni 74 za maji. Ethiopia inataka kulijaza maji ziwa hili la lutengenezwa mapema iwezekanavyo lakini nchi jirani zinasita kufanya hivyo.

Ethiopia inapanga kujaza hifadhi hiyo ya maji ndani ya miaka saba. Misri yenyewe inasema ni miaka 21. Inaogopa kuwa kiwango cha maji katika mto Nile kitashuka kwa haraka wakati Ethiopia itakapoanza kulitumia bwawa hilo. Iwapo kutakuwa na uhaba wa maji ama ukame, Ethiopia inapaswa kuihakikishia Misri upatikanaji wa maji. Majadiliano yote na majaribio ya usuluhishi hayajawa na mafanikio hadi sasa.

Wakati wa ziara yake Afrika ya Kusini, Waziri mkuu wa Ethiopia Abiy Ahmed alimwomba Rais Cyril Ramaphosa kusaidia. Anatajwa kuwa msuluhishi kwenye mgogoro wa muda mrefu kati ya Ethiopia na Misri. Ramaphosa atakuwa mwenyekiti wa AU mwezi huu kama ilivyo kawaida ya mzunguko wa kiti hicho: Abiy hawezi kumuomba usaidizi mwenyekiti wa sasa wa Umoja huo kwani kiti hicho kinakaliwa na Rais wa Misri.

Wakati majadiliano yakiendelea kazi katika eneo la ujenzi inaendelea. Watu 6000 wanafanya kazi wakati wote, mara nyingi kukiwa na joto lisilo la kawaida. Wakati wa miezi yenye joto kali, viwango hupanda hadi nyuzi joto 50

Mashine za kuchomelea zinafanya kazi. Hatua inayofuata ni kuzipanga sehemu mbili za injini katika moja ya mitambo miwili ya kuzalisha umeme. Maandalizi yamekamilika. Injini za kwanza zinatarajiwa kuwa tayari kwa matumizi katikati mwa mwaka 2021

Injini zitafungwa hapa. Jumla ya Uniti 13 zimepangiwa na kugawanywa katika mitambo miwili kwenye kingo zote. Mitambo ya kuzalisha umeme ya bwawa kubwa la Ethiopia inatarajiwa kutoa gigawati 15,000 za umeme kwa mama. Mtambo huo utakuwa na nguvu zaidi kuliko mitambo mingine ya kuzalisha umeme barani Afrika.

Bwawa lilitakiwa liwe limeshakamilika. Lakini usimamizi mbaya na tuhuma za rushwa zimerefusha hatua ya ujenzi. Sehemu ya kwanza ilikamilika mnamo mwezi Novemba mwaka uliopita: Ukuta wa bwawa umelalia upande mwingine wa Ethiopia na unafunga eneo linalotumika kuzuia maji.

Maji yanafuata mkondo wake kuingia kwenye bwawa. Mto wa Blue Nile unatiririka toka hapa kuelekea Sudan na Misri. Ni kwa kiasi gani mkondo huu utawafikia watu hapo baadaye itategemea namna majadiliano na usuluhishi utakavyokuwa kati ya Misri na Ethiopia.Kwa vyovyote vile, Misri tayari imeshatangaza kuwa inataka kununua umeme wa Ethiopia.