Zaboravljene tinejdžerke

Svake sekunde stanovništvo na Zemlji poraste za 2,6 stanovnika. Na svetu trenutno ima oko 7,4 milijarde ljudi, za 15 godina, prema procenama Fonda UN za stanovništvo (UNFPA), biće nas 8,5 milijardi, a 2100. godine 11,2 milijarde.

Bolji životni uslovi za žene i devojke to bi mogli da promene. Današnji Svetski dan stanovništva zato je posvećen mladim ženama i devojkama. „Ulagnje u mlade devojke“ (Investing in teenage girls) glasi moto koji su preuzele i mnoge humanitarne organizacije jer one u poboljšanju perspektiva za mlade devojke vide jedan od najvažnijih faktora protiv prenaseljenosti Zemlje. Obeležavanjem Svetskog dana stanovništva, Ujedinjene nacije od 1989. godine nastoje da ukažu na probleme povezane s velikim rastom stanovništva i da ojačaju prava majki po pitanju zdravstvene zaštite.

Milioni mladih devojaka neželjeno zatrudne

Naročito brzo raste stanovništvo u zemljama u razvoju, između ostalog zbog neželjenih trudnoća. „Svake godine u zemljama u razvoju oko 74 miliona devojaka i žena neželjeno zatrudni, pre svega zbog toga što nisu informisane o kontracepciji i zato što nisu ravnopravne“, kaže Renate Ber, direktorka Fondacije za svetsko stanovništvo čije je sedište u Hanoveru.

Prema njenim navodima, više od 220 miliona žena i devojaka ne mogu da koriste kontracepciju, iako bi to htele. Glavni razlozi su, dodaje ona, nedostatak ravnopravnosti, obrazovnih šansi, seksualnog obrazovanja, kao i nedostatak sredstava za kontracepciju. Jedna od posledica toga jeste veliki broj maloletničkih trudnoća. U Nigeru na primer, broj trudnica u uzrastu od 16 do 19 godina, nepromenjen je još od 1960. godine. U toj zemlji, naime, od hiljadu devojaka, njih 205 rađa dete još dok su maloletne. U Somaliji je broj maloletnih trudnica u proseku čak i porastao.

Planiranje porodice? Toga nema!

„Mlade devojke često fizički još nisu dovoljno razvijene da bi mogle da prežive trudnoću bez komplikacija“, objašnjava Leoni Misig iz Fondacije za svetsko stanovništvo. Komplikacije tokom trudnoće i porođaja su zato u zemljama u razvoju drugi najčešći uzrok smrti devojaka i žena između 15 i 19 godina. Aktuelni podaci Ujedinjenih nacija pokazuju da već i veoma male razlike u prosečnom broju dece po ženi mogu da imaju značajan uticaj na razvoj svetskog stanovništva. Ako se očekuje da prosečan broj dece po ženi do 2100. godine ostane na današnjem nivou od 2,5, onda bi svetsko stanovništvo na pragu narednog veka poraslo na 26 milijardi.

Međutim, prema jednoj drugoj, srednjoj varijanti računanja, od koje polaze Ujedinjene nacije, a koja podrazumeva da će do 2100. godine prosečan broj dece po ženi opasti na dvoje, onda bi svetsko stanovništvo trebalo da tih godina broji oko 11,2 milijardi ljudi. A ako bi statistika zabeležila još 1,5 dece po ženi, 2100. godine bi na svetu moglo da živi oko 7,3 milijardi ljudi.

Ulaganja u obrazovanje i informacije o seksualnom zdravlju i kontracepciji su zato od izuzetnog značaja, smatraju stručnjaci. „Obrazovane devojke i žene bolje koriste svoje pravo na samoodređenje i slobodno planiranje porodice“, objašnjava Leoni Misig i dodaje: „Ako uz to, kroz bolje medicinske uslove više dece preživi, roditelji se automatski odlučuju za manji broj dece.“