Srbija - koliko ima do penzije?

Posle februarskih pregovora sa predstavnicima Međunarodnog monetarnog fonda, Vlada Srbije radila je na pripremama reforme penzionog sistema. Sudeći po spremnom nacrtu zakona, koji je za Dojče vele predstavila Radina Todović, predsednica Radne grupe za reformu PIO sistema, i u buduće će mnogi ljudi do svojih penzija dolaziti zahvaljujući godinama života.

Reforma, koja je započeta pre osam godina, trebalo bi da se okonča do kraja ove godine. Starosna granica za ostvarivanje prava na penziju se od 2008. godine povećavala, sa 63 za muškarce, odnosno 58 za žene, kaže Todović.

„Tako da će od 2011. godine, muškarac ostvarivati pravo na penziju sa 65 godina, i najmanje 15 godina radnog staža, a žena sa 60 godina i najmanje 15 godina radnog staža.“

Jedna odredba ostaje nepromenjena i u buduće – lice koje ostvari 45 godina radnog staža automatski ostvaruje pravo na penziju. Ipak, za naredni period do 2023. godine predviđeno je blago povećanje oba uslova – i godina staža i starosne granice.

„Ovim izmenama zakona, podiže se starosna granica sa 53 na 58 godina. Muškarcima i dalje ostaje uslov 40 godina radnog staža, a ženama se sa 35 povećava na 38 godina radnog staža“, kaže Radina Todović.

Moguće dalje pomeranje starosne granice

Neophodnost pomeranja granica za ostvarivanje prava na penziju ogleda se nepovoljnom odnosu radnog i izdržavanog stanovništva, budući da jednog penzionera finansira tek jedan i po radnik. Drugi razlog za ovo povećanje jeste sve starije stanovništvo, sa čime se suočavaju i druge države u Evropi.

Ipak, bez obzira na trend da se u državama Evropske unije izjednači starosna granica za oba pola, procenjeno je da položaj žene u Srbiji ne opravdava dalje pomeranje starosne granice od 60 godina.

Naša sagovornica svedoči da sa MMF-om nije postignut dogovor o izjednačavanju starosne granice za muškarce i žene, jer se, kaže Radina Todović - „još ne zna kakvi su efekti dosadašnjeg podizanja granice“.

„Mi završavamo ove reforme do 2023. godine, što ne znači da će tu biti kraj. Dakle, nije isključena mogućnost daljeg povećanja starosne granice od 65 godina za muškarce, odnosno 60 za žene u budućnosti“, napominje Todović.

O Zakonu o reformi penzionog sistema u Srbiji poslanici Skupštine Srbije trebalo bi da raspravljaju 27. juna ove godine.

EU trend ili zahtev?

Inače, ovih dana i u Briselu su sve glasniji zahtevi za pomeranje granice za odlazak u penziju u državama članicama EU. Naime, Evropska komisija smatra da granica za odlazak u penziju mora da bude pomerena u tolikoj meri kako zaposleni ne bi provodili u penziji više od trećine života kao odrasle osobe.

Prema podacima Komisije, prosečna granica za odlazak u penziju u EU iznosi malo iznad 60 godina, što je znatno niže od proseka u zemljama OECD, gde taj prosek iznosi 63,5 godina za muškarce i 62,3 godine za žene.

Autor: Relja Božić

Odgovorni urednik: Ivan Đerković