Senka nad posetom

Organizacija Jad L Ahim zatražila je u Jerusalimu da papa Benedikt XVI saopšti imena pokrštene dece. Rabin Šalom Dov Lifshic rekao je da su jevrejske porodice tokom holokausta poverile „hiljade dece“ na čuvanje hrišćanskim porodicama. Međutim, bilo je mnogo slučajeva pokrštavanja jevrejske dece. Novi roditelji prikrili su od dece njihovo jevrejski identitet, tvrde u ovoj organizaciji koja se bori protiv hrišćanskog misionarstva među Jevrejima.

Za sada nema zvaničnog reagovanja Svete stolice na zahtev iz Jerusalima. Međutim, u Vatikanu su nezadovoljni kako temom, tako i trenutkom u kome je ponovo pokrenuta.

Dokumenti i „dokumenti“

Rasprava je vođena već 2004. kada je u javnost dospeo navodni dokument Vatikana iz 1946. godine tadašnjem nunciju u Parizu Đuzepeu Ronkaliju. Prema tom dokumentu tadašnji papa Pije XII zabranio je vraćanje jevrejske dece koju su tokom rata čuvale katoličke porodice ili crkvene institucije. Istina, stručnjaci su brzo utvrdili da nije reč o originalnom dokumentu, nego o francuskom rezimeu koji je nosio pogrešan datum i u kome je kraćenjima menjan smisao teksta.

U originalnom dokumentu, koji se čuva u arhivu francuske crkve u Parizu, tadašnji vatikanski ministar spoljnih poslova Domeniko Tardini 23. oktobra 1946. godine poručuje nunciju da bi jevrejsku decu trebalo vratiti porodicama ukoliko se javi neko od rođaka. Ukoliko se niko ne javi deca ostaju u porodicama u kojima su i bila. Ukoliko imaju najmanje 14 godina trebalo bi ih obavestiti o poreklu i posle razgovora sa rabinom i katoličkim sveštenikom, utvrditi da li žele da budu katolici ili Jevreji.

Zabrinutost u Vatikanu

Francuski biskupi strogo su zabranili pokrštavanje jevrejske dece. Međutim, u noti nunciju Ronkaliju Vatikan je odbacio zahtev jevrejske strane da siročad – s obzirom da se osniva jevrejska država - odmah napuste porodice koje su ih usvojile i budu predata jevrejskim organizacijama. Siročad, koja su poverena na brigu crkvi, i ako nisu pokrštena ne mogu biti predata neovlašćenim licima, glasio je odgovor Vatikana na zahtev jerusalimskog nadrabina i pariskog rabina.

Sadržaj, stil i trenutak sadašnjeg zahteva u Vatikanu su izazvali zabrinutost, pogotovo što se – prema tamošnjem tumačenju, pridaje premali značaj činjenici da su katoličke porodice spasle hiljade jevrejske dece.

Prema rezultatima dosadašnjih istraživanja čini se da je sudbina jevrejske siročadi na kraju rata bila različita: jevrejska brigada koja je 1944. godine sa saveznicima učestvovala u oslobađanju Rima u crkvenim institucijama i manastirima nije više našla jevrejsku decu – ona su očigledno brzo smeštena kod rođaka, kažu crkveni istoričari.

nb/kna