Kavkaz: klanovi i krvne osvete

Na severu Kavkaza aktivni su militantni islamisti – oni vode sveti rat i žele da uz pomoć oružja uspostave islamsku Božju državu. Bivši vođa čečenskih pobunjenika Doku Umarov proglasio je „kavkaski emirat“ u kome je na snazi šerijatsko islamsko zakonodavstvo.

„Prema zakonima koje mi ne priznajemo zabranjeno je ubijati takozvano civilno stanovništvo. Ali, porezom koji plaća ono finansira vojsku i tajne službe, ćutanjem koje je odobravanje, podržava tu armiju. Na osnovu kojih kriterijuma je to onda civilno stanovništvo?“, pita se Umarov.

Kavkaz je od velikog strateškog značaja i u 18. veku Rusija je počela ekspanziju u tom području. Nigde u ruskom carstvu nije u toj meri korišćena sila protiv neruskih naroda kao na severu Kavkaza i nigde otpor nije bio tako žestok. Danas je Kavkaz značajan, jer preko njega prolaze cevovodi sa gasom i naftom iz područja Kaspijskog mora i srednje Azije.

Mnogo nacija, jezika i - problema

U današnjim ruskim republikama na Kavkazu žive na malom prostoru Inguši, Čečeni, Čerkezi, Avari, Kabardini, Rusi, Grci, Jermeni, Azerbejdžanci i svi imaju sopstvene jezike. Pretežno su muslimani, ima nešto pravoslavnih hrišćana i jevreja. Tradicionalno, na Kavkazu veliku ulogu imaju klanovi - i dalje je na snazi zakon krvne osvete koji dovodi do sukoba tih klanova.

Moskva se u regionu oslanja uglavnom na vojnu snagu što je, prema mišljenju stručnjaka za Aziju Abdula Gamida Bulatova, iz Ruske Akademije nauka, pogrešno. „Moskva ne reaguje pravovremeno i na pravi način. Situacija se ne procenjuje pravilno, ne donose se potrebne odluke. Nisu potrebne antiterorističke operacije, nego bi policija morala da raščisti sa korupcijom“, kaže Bulatov.

U Ruskoj Federaciji kavkaske republike su ekonomski najslabije, a nezaposlenost i nezadovoljni mladi idealno su tlo za regrutovanje novih ekstremista.

autori: E. Hartbrih / N. Briski

odg. urednik: Nemanja Rujević