9. novembar, (ne)srećan datum

U istorijskom kalendaru se 9. novembar više puta javlja kao značajan datum. 1918. godine je socijal- demokrata Filip Šajdeman proglasio Nemačku republikom. Monarhija Vilhelma II bila je završena.

“Radnici i vojnici, trebate da budete svesni istorijskog značaja ovog dana. Pred nama je veliki zadatak. Sve za narod i sve kroz narod. Ništa se ne sme desiti, što bi remetilo radnički pokret. Budite složni, verni i svesni obaveza. Staro, monarhija je srušena. Živelo novo. Živela nemačka republika.”

Mlada demokratija je od samog početka nailazila na poteškoće. Levičari i desničari su hteli da smaknu jedni druge. 9. novembra 1923. u Minhen su umarširali nacional- socialisti. Vodja je bio Adolf Hitler, koji je deset godina kasnije preuzeo vlast u Nemačkoj i povukao zemlju u jednu od najvećih katastrofa: drugi svetski rat. U tom periodu se Jevrejima malo po malo oduzimaju prava. 1942. godine počelo je sistematsko uništavanje Jevrejskog stanovništva. 9. novembra 1938, dakle pre početka drugog svetskog rata, gorele su u Nemačkoj sinagoge, jevrejske prodavnice. Oko 100 Jevreja je ubijeno, 26 000 odvedeno je u logore. Robert Lej, šef nacional- socijalističkog radničkog fronta, to nije držao u tajnosti:

„Jevrejin mora pasti. On mora biti uništen. To je naša sveta vera.”

Taj 9. novembar 1938. je u nizu važnih datuma jedan od najužasnijih. On se ne može uporediti sa 9. novembrom 1989. gdine, kada je srušen berlinski zid i kada se na svim stranama mogla čuti reč ”ludilo”. Na hiljade ljudi počelo je da prelazi dotadašnju granicu u centru Berlina.

“Malo pre su puštali samo pojedinačno, a onda su otvorili kapiju. Sada možemo svi, bez pokazivanja pasoša i svega da idemo. Bez kontrole. Ja nemam kod sebe čak ni ličnu kartu.”

Ovoga puta je 9. novembar ušao u istoriju kao srećan dan. Čak i problemi koji su nastupili nakon pada zida, nisu umanjili znacaj 9. novembra 1989.