اوزديمير: اردوغان غواړي په آلمان کي هم ترکيه جوړه کړي
۱۳۹۶ تیر ۳۰, جمعه
جيم اوزديمير يو آلمانی سياستوال دی چي له ۲۰۰۸م کال راهيسي د آلمان د زرغون ګوند مشرتوب کوي. هغه په ۱۹۹۴م کال کې د آلمان مرکزي پارلمان «بندستاگ» ته بريالی سو او په دې توګه لومړی پارلماني وکيل وو چي مور او پلار يې ترکان دي.
د ۲۰۱۷م کال د سپتمبر مياشتي پر۲۴مه نېټه په آلمان کي پارلمان انتخابات کیږي. دويچه وېله د دغو ټاکنو په درشل کي د آلمان د مهمو ګوندونو له سياستوالو سره د مرکو لړۍ پېل کړې ده. په دې ترڅ کي د زرغون ګوند د سياستوال جيم اوزديمير سره هم ۳۰ دقيقه يي مرکه وسوه. د نوموړي دغه مرکه تر ډيره پر بهرني سياست راڅرخېدله.
جيم اوزديمير په مرکه کي وويل چي د اوکراين لانجې په پسمنظر کي بايد پر روسيه لګول سوي بنديزونه لا زیات سي. هغه وويل چي د اوکراين په ختيځ کي وضعه د خرابېدو په حال کي ده. هغه زياته کړه: «له همدې کبله زه هيڅ دليل نه وينم چي ولي بايد بنديزونه ليري کړو.»
ترکيه
د دويچه ويله مسؤلي مديري اينس پول او د هغې همکار عبدالکريم جعفر له اوزديمير سره د ترکيې په اړه هم خبري وکړې. اوزديمير وويل، دا چي ترکيه د آلماني د پارلمان استازو ته اجازه نه ورکوي چي په ترکيه کي مېشتو آلماني عسکرو ته ورسي، نو په دې سره «اردوغان داسي عمل کوي چي د ناټو غړيتوب ته نه ښايي». هغه وويل چي دغه د اردوغان او د انگلا ميرکل تر منځ لانجه نه، بلکي د ترکيې او ناټو تر منځ يوه لانجه ده.
د دې پوښتني په جواب کي چي اوزديمير په اروپايي اتحاديه کي د ترکيې د غړيتوب پر سر د خبرو اترو په هکله څه فکر کوي، هغه وويل: «دغه خبري اتري بايد لکه څنګه چي اوس شاته په يخچال کي پرتي دي، بايد همداسي پرېښودل سي.» د زرغون ګوند دغه سياستوال وويل چي که ترکيه د اعدام سزا بېرته رامنځ ته کړي نو بيا بايد ورسره ټولي د غړيتوب خبري ودرول سي او بايد ترکيه له اروپايي شورا څخه وايستل سي.
د آلمان «سادګي»
اوزديمير په دغه مرکه کي وويل چي ټولې هغه هڅي چي مقصد يې په آلمان کي د دولت تر څنګ د بل دولت رامنځ ته کول وي، بايد ودرول سي او ورته اجازه ور نه کړله سي. هغه وويل: «په دغه موده کي چي موږ خبري سره کوو، په آلمان کي په پرله پسې توګه د مسجدونو د اتحاديو مشرانو ته تغير ورکول کيږي. ادغام غوښتونکي، پر آلماني ژبه مقتدره، د مسيحي کششانو او يهودي رايبانو او ګاونډيانو سره تماس نيونکي کسان ليري کيږي او پر ځای يې د انقرې اوامر پر ځای کوونکي راوستل کيږي چي د دې اجازه بايد ورنه کړو، زما په آند آغلي ميرکل ډېر پوست دريځ خپل کړی دی.»
د زرغون گوند دغه سياستول د آلمان پر لومړۍ وزيري انګلا ميرکل هم نيوکه وکړه او هغه يې له ترکيې سره د لانجې په ترڅ کي ډېره نرم دريځه وبلله: «زه د بېلګي په توګه ويلای سم چي هر هغه کوښښ چي مقصد يې د دولت تر څنګ بل دولت رامنځ ته کول وي، بايد مخه يې ونيوله سي. ماته زیات د ترکيې د اپوزيسيون کسان راځي او وايي چي بيره لري چي په آلمان کي به ونه ساتل سي. بايد دا ونه زغمل سي چي د اساسي قانون د څار په اداره کي د نفوذ موندلو هڅه وسي، آلمان په دې موضوع کي ډېر ساده دی.»
اوزديمير په دغه مرکه کي پر دې هم ټينګار وکړ چي آلمان بايد د چاپيريال ساتنې په تړاو لا زياتي هڅې وکړي. هغه پر دې هم ټينګار وکړ چي په آلمان کي بايد د ښووني او روزني په سياست کي زيات بدلون راوستل سي، تر څو د ټولني د هر قشر ماشومانو ته د مساوي چانسونو برابرولو ژمنه پوره سي.