Wdowa po chińskim nobliście mogła opuścić Chiny

Wdowa po dysydencie Liu Xiaobo, laureacie Pokojowej Nagrody Nobla od 8 lat przebywała w areszcie domowym. We wtorek (10.07.2018) chińskie władze nieoczekiwanie zgodziły się na jej wyjazd za granicę. Opuściła Chiny na pokładzie samolotu fińskich linii lotniczych Finnair – jak potwierdzili przyjaciele rodziny w rozmowie z Deutsche Welle. W podróży towarzyszy jej Michael Clauss, niemiecki ambasador w Pekinie. Brat Liu Xia Hui przekazał na portalu społecznościowym WeChat  wiadomość, że jego siostra „zaczyna nowe życie”. Ma ona w Niemczech poddać się leczeniu, ponieważ od wielu lat cierpi na ciężkie depresje.

Brat jako "zakładnik"

Zgoda chińskich władz na wyjazd Liu Xia miała miejsce w dzień po spotkaniu premiera Chiny Li Keqianga z kanclerz Merkel w Berlinie. Rzeczniczka chińskiego MSZ zaznaczała, że decyzja władz chińskich „nie ma żadnego związku z obecnymi podróżami ważnych polityków”. Niemcy, podobnie jak inne państwa wielokrotnie domagały się od chińskich władz zgody na wyjazd 57-letniej Liu Xia, która jest artystką, fotografką i pisarką. Niemieckie centrum PEN przed rokiem w geście solidarności nadało jej miano honorowego członka związku

Chińscy aktywiści krytyczni wobec polityki rządu wskazują jednak, że nie jest ona całkowicie wolna, ponieważ nie mógł wraz z nią wyjechać młodszy brat Hui. Mówi się, że jest on trzymany jako swego rodzaju „zakładnik”. Działacz praw obywatelskich Hu Jia użył przenośni, że jest to przesłanie władz: „twój brat zostaje tu, a ty jesteś jak latawiec na sznurku – granice twojej swobody są w rękach innych”.

Żona, to znaczy podejrzana

Nie wiadomo czy Liu Xia na emigracji będzie faktycznie chciała udzielać się politycznie, nie tylko ze względu na stan zdrowia. Ona sama nigdy nie była dysydentką. Dopiero przez małżeństwo z Liu Xiaobo dostała się na celownik służb bezpieczeństwa. Jednak jej publikacje władze uważają za zarzut tłumienia swobody wyrażania opinii niezgodnych z polityczną linią Chin.

Jej mąż, który był poetą i filozofem, zmarł przed rokiem na raka w wieku 61 lat. Po wielu latach więzienia tuż przed śmiercią został przeniesiony do szpitala z więzienia, gdzie odbywał długoletnią karę pozbawienia wolności. Pomimo wielu apeli chińskie władze odmawiały śmiertelnie choremu Liu Xiaobo i jego żonie wyjazdu za granicę. W roku 2009 został on skazany za „subwersję wobec państwowej władzy" na 11 lat więzienia. Bezpośrednim powodem oskarżenia była „Karta 08”, będąca apelem o demokratyczne reformy. Liu Xiaobo nie mógł osobiście odebrać Pokojowej Nagrody Nobla, która przyznana została mu w roku 2010 jako pierwszemu Chińczykowi.

dpa/ ma