Siedemnasta Wielkanoc z Beethovenem
17 marca 2013
„Kameralistyka – Rocznice – Wschodzące Gwiazdy” to hasło, które Elżbieta Penderecka wybrała dla siedemnastej już edycji – mówiąc umownie – swego festiwalu.
Jak zwykle, będzie to również spotkanie z historią wielkiej muzyki, a nawet związanej z nią miłości i nienawiści. Przypadająca w tym roku 200. rocznica urodzin Richarda Wagnera i Giuseppe Verdiego stała się inspiracją dla przypomnienia dwóch dzieł antagonistów sceny muzycznej XIX wieku. Wagner nie znosił Verdiego, kochał się natomiast w damie o nazwisku Matylda Wesendonck.
Miłość w operze
Przeżycia miłosne wywarły tak głębokie piętno na duszy mistrza z Bayreuth, że efektem stał się jego najsławniejszy dramat muzyczny „Tristan i Izolda” (1859). Dla wielu krytyków był to początek nowej epoki w muzyce, niemniej dzieło to rzadko gości na polskich scenach operowych.
Zapowiada się zatem nie lada wydarzenie; oto, w Teatrze Wielkim w Warszawie, II akt „Tristana i Izoldy”, z Narodową Orkiestrą Radiową z Katowic, poprowadzi maestro Leopold Hager. W głównych partiach wystąpią czołowi soliści europejscy, stali goście festiwalu wagnerowskiego w Bayreuth, Stefan Vinke (Tristan), Evelyn Herlitzius (Izolda), Franz Hawlata (Król Marek), Michelle Breedt (Brangena).
Muzykę Verdiego usłyszymy natomiast w pierwotnej wersji jego opery „Simon Boccanegra”, wystawionej po raz pierwszy w 1857 roku w Wenecji. Później kompozytorów kilku miejscach wprowadził zmiany. Również Verdi odwołuje się do historii miłosnej, ale nie osobistej, jak Wagner, lecz związanej z konfliktem plebejsko – arystokratycznym czyli klasowym, jak się to później mówiło. Przed pięciu laty organizatorzy beethovenowskiego festiwalu zapoczątkowali cykl „Nieznane opery” i w nim właśnie znalazł się tej Wielkanocy „Simon Boccanegra”. Podobnie jak w poprzednich latach koncertowe wykonanie opery poprowadzi Łukasz Borowicz, dyrygując Polską Orkiestrą Radiową i Chórem Filharmonii Narodowej. W partiach solowych wystąpią młodzi wokaliści amerykańscy, m.in. Stephen Powell (Boccanegra), Almanda Hall (Maria), oraz studenci i absolwenci sławnej Yale School of Music w Nowym Yorku.
W programie Festiwalu nie zabraknie także polskich akcentów jubileuszowych; mamy przecież rok Witolda Lutosławskiego, który upamiętnia 100-lecie urodzin jednego z najwybitniejszych kompozytorów polskich XX wieku. Jego koncert wiolonczelowy wykona Nicolas Altstaed, laureat szwajcarskiej Young Artists Award w 2010 roku.
Orkiestra radiowa z 1923 roku
Wybierając rodzynki z niezmiernie bogatego programu, Festiwalu, nie można pominąć dwóch występów filharmoników lipskich czyli Radiowej Orkiestry Symfonicznej MDR. Zespół ten należy do najbardziej znanych i cenionych orkiestr europejskich. A zarazem jest najstarszą, założoną w 1923 roku, niemiecką orkiestrą radiową. Tak więc, 90 lat minęło; odnotowujemy następny jubileusz.
Dyrygentem koncertu będzie charyzmatyczny, uznawany za jedną z najciekawszych osobowości muzycznych młodego pokolenia Kristjan Järvi. Od kilku miesięcy pełni on funkcję dyrektora muzycznego lipskiego zespołu. Program występu obejmuje Uwerturę akademicką Johannesa Brahmsa, II Koncert skrzypcowy „Metamorfozy” Krzysztofa Pendereckiego i VIII Symfonię Ludwiga van Beethovena. Jako solistę usłyszymy młodego lecz już utytułowanego polskiego skrzypka, Jarosława Nadrzyckiego. Drugi koncert odbędzie się w Krakowie (28 marca) i uświetni 40-lecie partnerstwa dawnej stolicy Polski z Lipskiem. Nawiasem mówiąc, festiwalowe koncerty odbędą się ponadto w sześciu innych miastach.
Mało Beethovena?
Pozornie wyglądać może na to, że mało Beethovena na festiwalu beethovenowskim. A co mamy na inaugurację? Fantazję c-moll na fortepian, chór i orkiestrę op. 80 oraz IX Symfonię d-moll op. 125. Wykonawcy doborowi. Co dalej? Kolejną odsłonę cyklu wszystkich sonat na fortepian i skrzypce Beethovena przedstawi znany duet wiedeński: Julian Rachlin – Itamar Golan. Ale na zakończenie znów Giuseppe Verdi. W Wielki Piątek, w koncercie finałowym, pod batutą Krzysztofa Pendereckiego, zabrzmi monumentalne Requiem Verdiego. Solistami koncertu będą wschodzące gwiazdy europejskiej wokalistyki, którym towarzyszyć będzie orkiestra symfoniczna i chór Filharmonii Narodowej
Michał Jaranowski, Warszawa
red.odp.: Małgorzata Matzke