Saksonia-Dolny Śląsk

Rozwój obszarów przygranicznych nie jest możliwy bez współpracy partnerów po obu stronach granicy. Współpraca ludzi posługujących się innymi językami, ludzi z inną mentalnością jest trudna, ale bardzo ciekawa. Unia Europejska wspiera przedsięwzięcia rozwoju regionalnego także na polsko-niemieckim pograniczu. We współpracy oświatowej i kulturalnej dla młodzieży przoduje z nowatorskimi pomysłami region saksońsko-dolnośląski.

Przygotowanie do realizowania niebagatelnych wydarzeń kulturalnych

InterKulturManament to przedsięwzięcie transgraniczne dla młodzieży sponsorowane przez Unię Europejską. Jego pierwsza edycja odbyła się w latach 2007-2008 pod nazwą „firmy uczniowskie”. Firmy te mają za zadanie przygotowanie wielokulturowego festiwalu młodzieży. Zanim to jednak nastąpi młodzież licealna na Dolnym Śląsku i we wschodniej Saksonii uczy się zasad zarządzania kulturą na terenach przygranicznych. „To ma wzbudzić zainteresowanie kulturą, jako elementem rozwoju regionalnego, ma służyć rozbudowie silnej identyfikacji regionalnej, wymianie informacji, jak się pojmuje kulturę po jednej i po drugiej stronie, czy są wspólne elementy, itd”, wyjaśnia Kinga Hartmann-Wóycicka, menedżerka i inicjatorka saksońsko-dolnośląskich projektów przy oddziale Saksońskiej Agencji Oświatowej w Görlitz.

Uczniowie szkół biorących udział w projekcie InterKulturManagement uczą się pod okiem specjalistów zakładać własne firmy, dzielić w niej zadania, badać rynek, przeprowadzać jego analizę, promować produkt, zatrudniać pracownika, kalkulować koszty oraz przeprowadzać analizę własnej działalności pod kątem mocnych i słabych stron, zagrożeń i szans na rynku. „Produktami” oferowanymi przez firmy uczniowskie są organizacja koncertów, wystaw, wieczorów literackich, warsztatów, tworzenie gazetki szkolnej, organizowanie kompleksowych festiwali kulturalnych itp.

Learning by doing: nauka transgranicznego zarządzania kulturą w praktyce

W drugiej edycji projektu udział bierze 6 szkół z Görlitz i Zgorzelca, z Lubania i Hoyerswerdy oraz z Bolesławca. W firmach uczniowskich, podzielono się na grupy profilowe, specjalizujące się w takich zagadnieniach jak: praca programowa, marketing, reklama, kontakt z mediami, finanse i logistyka. Każda z tych grup dokształcała się w tych zadaniach. Zdobytą wiedzę i umiejętności w zakresie zarządzania kulturą uczniowie sprawdzali najpierw organizując dla uczniów polskich i niemieckich zainteresowanych kulturą i sztuką warsztaty w różnych dziedzinach jak muzyka, fotografia, nowe media, teatr w ramach warsztatów „Scena talentów”. Warsztaty są prowadzone przez artystów z regionu i mają na celu wymianę artystyczną, twórczą jak również interkulturalną i językową uczniów, informuje Tomasz Jaśków, kierownik projektu. Ponieważ warsztaty odbywają się w różnych szkołach po obu stronach granicy, uczniowie poznają region, szkolną codzienność jak i krajobraz kulturalny u sąsiada.

Opiekę merytoryczną nad projektem przejął też Instytut Polski w Lipsku. „Współpracujemy przy opracowywaniu scenariusza warsztatów, organizujemy kontakty z trenerami oraz dzielimy się doświadczeniami w zarządzaniu kulturą w Polsce i Niemczech. Jesteśmy, więc też trochę mentorami i instytucją, która chętnie wspiera sam projekt i uczniów”, mówi Agnieszka Surwiłło-Hahn, dyrektorka Instytutu.

W ub. roku na Targach Książki w Lipsku uczniowie promowali na stoisku polskim w obecności Kingi Hartman-Wóycickiej i Agnieszki Surwiłło-Hahn książkę pt. „InterKulturManagement. Zarządzanie polsko-niemieckimi projektami kulturalnymi. Wprowadzenie metodyczno-dydaktyczne dla firm uczniowskich”, która ukazała się w dwóch językach i już w drugim nakładzie.

Wszystkie przedsięwzięcia saksońskich i dolnośląskich uczniów służą przygotowaniu w czerwcu 2012 roku w Zgorzelcu polsko-niemieckiego Festiwalu Kultury Młodzieżowej „Boom Fest”, na którym gościć będzie 400 do 800 osób. „Organizacja tak dużego i kompleksowego wydarzenia kulturalnego, które uznano już za punkt programu w regionalnym kalendarzu imprez, daje możliwość uczniom wypróbowania zdobytych kompetencji, wiedzy i umiejętności organizacyjnych”, wyjaśnia Tomasz Jaśków. Młodzież robi to z chęcią, z własnej inicjatywy, wynika z wypowiedzi uczniów. Działają wspólnie dla jednego celu. Chcą, by ich świat na pograniczu stał się lepszy.

Nowe impulsy dla przyszłego rozwoju zawodowego

Nauczyciele pytani o korzyści płynące z projektu wskazują na możliwość spotkania i poznania się polskiej i niemieckiej młodzieży z terenów pogranicza oraz pogłębienia znajomości języka sąsiada. Przez to wzrasta zainteresowanie polską, mówi Agnieszka Korman, nauczycielka w Augustum-Annen-Gymnasium o profilu polsko-niemieckim w Görlitz. „Okazuje się nagle, że język polski w życiu codziennym się przydaje, a może później w zawodowym. Poza tym, młodzież ukierunkowuje się na przyszłość”, zauważa nauczycielka.

Zarządzanie kulturą jest ważne dla przyszłego rozwoju zawodowego młodych Polaków i Niemców z pogranicza, którzy przy okazji uczą się działać w sposób indywidualny i zespołowo oraz nabywają kompetencje międzykulturowe. „Uczniowie niemieccy znając polski i funkcjonowanie Polski mogą odnaleźć się po drugiej stronie i może zostaną w regionie”, uważa Agnieszka Korman. Obecnie blisko 100 uczniów z Saksonii uczy się języka polskiego.

Saksońscy uczniowie uważają, że zainteresowanie projektem po niemieckiej stronie jest duże i będzie rosło, przede wszystkim ze względu na międzynarodowy charakter projektu i sukces pierwszego wielokulturowego Festiwalu Kultury Młodzieżowej, który się odbył w Görlitz. Dolnośląscy uczniowie zamierzają sprawić, żeby zainteresowanie projektem i festiwalem po polskiej stronie wzrosło, bo, jak twierdzą, tam wie się za mało o projekcie i festiwalu.

„Uczymy się pracować w zespole wielokulturowym, z osobami władającymi innym językiem. W ten sposób zdobywamy kompetencje społeczne”, opowiadają uczniowie. Młodzi Niemcy i Polacy porozumiewają się w trzech językach: po polsku, po niemiecku i po angielsku. Bariera językowa nie stanowi, jak widać, dla nich przeszkody. Liczy się „wzmacnianie poczucia własnej wartości, rozwój kreatywnego myślenia”, „zbliżenie z rówieśnikami z Polski przy pracy na realizacją wspólnego projektu”, wyliczają. Uczniowie wskazują też na czysto pragmatyczne korzyści wynikające z ich aktywnego udziału w projekcie zarządzania transgranicznego kulturą: „To jest kolejna rzecz, którą można sobie wpisać później do CV”, powiadają.

Barbara Cöllen

red.odp. Iwona D. Metzner