Pracownicy delegowani: jak zadbać o emeryturę pracując w Niemczech?
28 lutego 2012
Pracę w Niemczech można podjąć na różnorakich warunkach. Po pierwsze można na stałe przenieść się do Republiki Federalnej i starać się o zatrudnienie bezpośrednio u niemieckiego pracodawcy. Drugą opcją jest założenie własnej działalności gospodarczej na terenie Niemiec. Ponadto można pracować sezonowo – to rozwiązanie dobrze sprawdza się w rolnictwie. Istnieje także możliwość pracy w charakterze tzw. pracownika delegowanego przez firmę w Polsce.
Zatrudnienie za granicą
Polscy pracownicy delegowani zatrudniani są chętnie do prac w sektorze budowlanym, metalowym, usług rzemieślniczych oraz w rolnictwie. Przeciętna niemiecka godzinna stawka według danych opublikowanych przez Fundację Friedricha Eberta waha się między 7-8 euro za pracę niewymagającą kwalifikacji, np. sprzątanie wnętrz i 12-13 euro dla wykwalifikowanych pracowników budowlanych.
Przed podpisaniem kontraktu warto jednak zasięgnąć informacji na temat świadczeń społecznych oraz warunków ich otrzymywania.
Delegowanie i formularz A1
Firma Partner Shipyard z siedzibą w Szczecinie zatrudnia w Niemczech wielu pracowników z Polski na czas określony kontraktem. „Pracownik delegowany może zostać zatrudniony na czas do 12 miesięcy. Następnie musi nastąpić dwumiesięczna przerwa na podpisanie następnego kontraktu”, wyjaśnia Naczelnik Wydziału Osób Migrujących Centrali ZUS, Anna Siwiecka.
Warunki przewidziane przez polskie ustawodawstwo dotyczące emerytur są złożone. Jeżeli chodzi o ubezpieczenia społeczne pracowników delegowanych należy pamiętać, że 25 procent znaczącej części obrotu przedsiębiorstwa musi być uzyskana w Polsce. Zamiennie ZUS dopuszcza możliwość przetransponowania tego obowiązku na pracownika, który powinien w polskim oddziale firmy przepracować minimum dwa miesiące. Ponadto obowiązuje zakaz zastępowania na delegacji. Jeśli pracownik zachorował lub z innych względów musiał zjechać z zagranicznego stanowiska pracy, na ten sam kontrakt nie można wysłać zastępstwa.
We wszystkich innych przypadkach polskie ubezpieczenie emerytalno-rentowe nie będzie przyznawane. Anna Siwiecka ostrzega pracodawców przed podawaniem niezgodnych z rzeczywistym stanem informacji w formularzu A1, na podstawie którego składki socjalne spływają do polskiego systemu ubezpieczeniowego. „Takie formularze A1 ZUS ma prawo wycofać”, wyjaśnia. W podobnych przypadkach ZUS wycofuje składki, a osoby te są z okresem wstecznym wyrejestrowywane. „To się często zdarza”, dodaje.
Problemy i życzenia
„Nie mamy problemów z ZUS-em, wręcz przeciwnie, ZUS nam bardzo pomaga”, twierdzi pani Maria, pracownik kadrowy jednej z kolońskich firm aktywnych w branży metalowej. Mimo to wielu przedsiębiorców opłacających składki socjalne pracowników delegowanych narzeka, że ZUS wysokość składki uzależnia od całkowitej wysokości dochodu pracownika.
„Składki są zawyżane przez tzw. opłaty dodatkowe, jak na przykład koszty kwater”, opowiada Krzysztof Maciejewski, dyrektor do spraw eksportu firmy Partner Shipyard. W przypadku pracowników delegowanych dochody są znacznie wyższe właśnie z powodu zakwaterowania. W większości przypadków za zakwaterowanie odpowiada pracodawca. Faktem jest, że w Niemczech czynsz za wynajem jest o wiele wyższy niż w Polsce. „Życzyłbym sobie, żeby to rozwiązanie zmieniono. Dla przedsiębiorcy jest ono niekorzystne”, mówi Krzysztof Maciejewski.
Anna Siwiecka nie spodziewa się w najbliższym czasie żadnych zmian w polskim systemie emerytur. Dotyczy to także kwestii opłat dodatkowych. „Opłata za kwaterę wchodzi w skład wynagrodzenia pracownika” - zaznacza w rozmowie z DW.
Nowy trend wśród pracowników
Łukasz Koterba jest zdania, że dni systemu zatrudniania pracowników delegowanych są policzone. Jego międzynarodowa kancelaria prawnicza z siedzibą w Kolonii i w Warszawie zajmuje się doradztwem w kwestiach prawa gospodarczego i pracy, a także z zakresu transgranicznego delegowania pracowników. Jego zdaniem „coraz więcej pracowników ze względów prestiżowych decyduje się na bezpośrednie zatrudnienie u niemieckiego pracodawcy”. Zwłaszcza specjaliści decydują się na taki krok. „Niemiecki system socjalny jest atrakcyjniejszy, kusi lepszą opieką socjalną”, twierdzi. Ponadto niemiecka emerytura jest znacznie wyższa od polskiej.
Magdalena Jagła
red. odp.: Bartosz Dudek