Pozwólcie dzieciom się brudzić!

Dzieci mieszkające na wsi są narażone na częstszy kontakt z bakteriami i zarodnikami grzybów i dlatego rzadziej zapadają na schorzenia układu oddechowego jak np. astma. Międzynarodowy zespół naukowców z dziecięcej kliniki w Monachium pod kierownictwem Markusa Ege doszedł do tego wniosku po analizie wyników dwóch szeroko zakrojonych projektów badawczych.

Naukowcy zidentyfikowali kilka rodzajów bakterii, które przypuszczalnie redukują ryzyko wystąpienia określonych schorzeń. Wyniki tych badań mogą być pomocne przy pracy nad szczepionką przeciwko astmie. Potwierdzają one także hipotezę, że alergie i schorzenia astmatyczne występują częściej u dzieci, które miały rzadko kontakt z mikroorganizmami. Omówienie wyników badań naukowcy opublikowali w "The New England Journal of Medicine".

Choroba na całe życie

Astma jest jednym z najczęściej występujących u dzieci przewlekłych schorzeń. W Niemczech cierpi na dolegliwości astmatyczne ok. 10 proc. dzieci. Przyczyną dziecięcej astmy jest najczęściej kombinacja czynników genetycznych i środowiskowych. Schorzenie to utrzymuje się najczęściej przez całe życie.

Jednym z istotnych chorobotwórczych czynników jest otoczenie, w jakim dzieci wzrastają. Prace badawcze przeprowadzone w minionych latach już dowoiodły, że dzieci, które mieszkają na wsi, w gospodarstwach rolnych, rzadziej chorują na astmę.

Kurz prawdę powie

Podstawą aktualnej analizy były dwie serie badań. W projekcie PARSIFAL wzięło udział prawie 7 tys. dzieci z południowych regionów Niemiec w wieku od 6 do 13 lat. W jednej grupie dzieciom pobrano krew. Analizowano także skład kurzu z materacy, na których dzieci spały.

W ramach drugiego projektu, pod nazwą GABRIELA przebadano prawie 10 tys. dzieci z południa Niemiec, z Austrii i Szwajcarii, z grupy wiekowej 6-12 lat, analizując także próbki kurzu z materaca i badając wydolność oddechową dzieci.

Próbki te otrzymały laboratoria Politechniki Monachijskiej, uniwersytetu w Ulm, oraz do placówek badawczych we Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii i Holandii, gdzie poddano je analizie metodami inżynierii genetycznej. Naukowcy odkryli, że wszystkie badane bakterie i zarodniki grzybów w kurzu pochodzącego z "wiejskich" łóżek występują rzadziej w materacach dzieci z innego otoczenia. Stwierdzono też, że ryzyko zachorowania na astmę jest tym mniejsze, im wyższe było stężenie bakterii i grzybów w domowym kurzu.

Silna stymulacja

"Nie wiemy jeszcze dlaczego komórki bakteryjne i zarodki grzybów zmniejszają ryzyko wystąpienia astmy", powiedział Markus Ege. "Możliwe jest, że określona kombinacja mikroorganizmów pobudza nabyty genetycznie system odpornościowy i tak przeciwdziała zachorowaniu na astmę".

Inna hipoteza głosi, że ciągły kontakt z wieloma różnymi mikrobami zapobiega przejęciu dominującej roli przez bakterie i grzyby odpowiedzialne za wywołanie schorzeń astmatycznych. Funkcja ochronna organizmu może soełniać też powstanie specyficznej kombinacji różnych mikroorganizmów. "Szczególną uwagę naukowców wzbudziły pewne szczepy bakterii z gatunku Bacillus i Staphylococcus oraz grzyby z gatunku Eurotium", potwierdził Markus Ege.

Naukowcy zamierzają też zbadać, jakie relacje występują pomiędzy poszczególnymi mikroorganizmami a ryzykiem zachorowania na astmę. "To może pomóc w wynalazku szczepionki przeciwko tej chorobie", powiedział monachijski naukowiec.

dapd / Małgorzata Matzke

red.odp.: Barbara Coellen