Polska kultura i sztuka w Niemczech 2012

2012 był dobrym rokiem dla prezentacji polskiej kultury i sztuki w Niemczech. Wydarzeniem uwieńczonym ogromnym sukcesem jest "Klopsztanga” - Sezon Kultury Polskiej  w Nadrenii Północnej-Westfalii. Był on odpowiedzią na niemiecki Sezonu Kultury Niemieckiej w Polsce w 2011 roku. Instytut Polski w Düsseldorfie przygotował wspólnie z Instytutem Mickiewicza i niemieckimi partnerami niekonwencjonalny program wychodzący poza estetykę dotychczasowych prezentacji i skierowany do wszystkich pokoleń. Wielki sukces tego wydarzenia roku 2012, szeroko komentowanego przez niemieckie media, dyrektor Instytutu Polskiego w Düsseldorfie Katarzyna Sokołowska przypisuje dużej koncentracji imprez (70), koncentracji sił i środków wielu partnerów oraz bardzo nowoczesnemu przekazowi, pokazującemu Polskę nową i energetyczną. (posłuchaj rozmowy). Zobacz więcej: Klopsztanga – święto polskiej kultury

Lipsk – dobre miejsce dla polskiej kultury

Największy festiwal polskiej literatury odbywa się zawsze na początku roku w czasie Lipskich Targów Książki. Organizatorami spotkań literackich i dyskusji w tym czasie jest ulokowany w samym centrum miasta oddział berlińskiego Instytutu Polskiego. W tym południowo-wschodnim zakątku Niemiec odgrywa on kluczową rolę w tworzeniu dobrego klimatu wokół Polski. I dobrze się stało, że nikt nie wpadł na pomysł, żeby go zamknąć. Zespół pracowników instytutu z dyrektorem Wojciechem Więckowskim tworzy nietuzinkową ofertę programową, wzbudzającą wielkie zainteresowanie mieszkańców regionu. Wydarzenia kulturalne wokół Euro 2012 - „Polski Salon Piłkarski” przyciągał tłumy publiczności. Od tamtego czasu instytut odnotowuje ogromny wzrost zainteresowania polską ofertą kulturalną. Zainteresowanie wzbudzały też wydarzenia w ramach Roku Korczakowskiego. Instytut kontynuował w 2012 tradycję spotkań twórców polskich, niemieckich i ukraińskich. Do ich grona dołączyli Białorusini.

Polski film na niemieckich festiwalach

W kinach Berlina i Poczdamu w siódmej edycji festiwalu FilmPolska, w największym w Niemczech pokazie polskiego filmu widzowie obejrzeli w kwietniu ponad sto filmów.

Na międzynarodowym festiwalu filmowym Filmfest Hamburg pokazano dwa polskie filmy m.in. "Obławę" Marcina Kryształowicza.

W Lipsku Instytut Polski zorganizował zarówno niemiecką premierę filmu „In darkness” Agnieszki Holland, do którego część zdjęć powstała w Lipsku, jak i w ramach renomowanego Festiwalu DOK Leipzig retrospektywę W. Starewicza, pierwszego twórcy filmów animowanych w Polsce.

Na 22. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym "Cologne Conference" retrospektywę poświęcono twórczości Jerzego Skolimowskiego.

Na Berlinale pokazano dwa polskie filmy, natomiast osiem dalszych w ramach festiwalowych targów European Film Market.

Polskie filmy zdobyły trzy najważniejsze nagrody w Cottbus na Festiwalu Filmu Europy Wschodniej.

Polski teatr w Niemczech

Po brawurowej inscenizacji „Ameryki” według powieści Franza Kafki, polski reżyser Jan Klata przygotował w marcu na deskach teatru Miejskiego w Bochum spektakl „Zbójców” Schillera, jakiego Niemcy jeszcze nie widzieli.

W grudniu zadebiutował w Niemczech polski reżyser młodego pokolenia Michał Borczuch 

Wydarzeniem teatralnym było przeniesienie na deski teatru lalkowego „Seksmisji” Juliusza Machulskiego.

W Schwedt można było oglądać od początku marca dramat Sławomira Mrożka „Policja”.

Polska kultura i sztuka w Berlinie

Wydarzeniem kulturalnym wiosną 2012 w Berlinie były trzy wystawy Joanny Rajkowskiej prezentowane na 7. berlińskim Biennale. 7. Biennale w Berlinie zobaczyła rekordowa ilość osób. Jednakże kuratorowi Arturowi Żmijewskiemu krytycy zarzucili kicz, cynizm i mieszanie sztuki z polityką. Zobacz więcej: Biennale w Berlinie: miażdżąca krytyka pod adresem polskiego kuratora

We wrześniu w ramach CTM Festival berlińska publiczność usłyszała krakowską Sinfoniettę i „Music for Solaris”. Polscy autorzy byli gośćmi berlińskiego międzynarodowego festiwalu literatury. W październiku w Akademii Sztuki na Placu Paryskim Joanna Olczak-Ronikier prezentowała „Korczak. Próba biografii”. Polska  była też w centrum zainteresowania tegorocznego wydania festiwalu filmu poetyckiego Zebra.

Cyklem filmów i spotkań Instytut Polski w Berlinie uczcił przypadającą na 19 listopada 70. rocznicę śmierci Brunona Schulza. Zobacz więcej: Świat według Brunona Schulza

Z inicjatywy Fundacji Evensa po raz pierwszy został przeprowadzony w Niemczech popularny w Polsce konkurs „Poezja łączy – mój ulubiony wiersz”. Zobacz więcej: Konkurs: „Poezja łączy” rozstrzygnięty

Warsztaty dla polskiej i niemieckiej młodzieży

Od dziesięciu lat młodzi Polacy i Niemcy dzielą ze sobą zamiłowania do filmu, teatru i fotografii pod kierunkiem profesjonalistów na warsztatach organizowanych przez Instytut Polski w Düsseldorfie. W tym roku odbyły się warsztaty teatralne, filmowe i fotograficzne.

InterKulturManagement to ciekawy projekt realizowany na saksońsko-dolnośląskim pograniczu, który uczy młodzież po obu stronach granicy, jak wspólnie tworzyć życie kulturalne w regionie. Chcą, by ich świat na pograniczu stał się lepszy. Do projektu przygotowano dwujęzyczną publikację.

Wzrost zainteresowania polską kulturą

Deutsches Polen Institut (Niemiecki Instytut Spraw Polskich) w Darmstadzie co roku organizuje spotkania literackie oraz w listopadzie i grudniu prezentacje polskich filmów. W tym roku odnotowano wzrost zainteresowanie, potwierdził pracownik naukowy instytutu Manfred Mack. Na pokazach filmowych, na które przychodziło zazwyczaj ok. 30 osób, pojawiło się w tym roku ok. 100. Odnotowano również niespełna trzykrotny wzrost liczby osób zainteresowanych polską literaturą na spotkaniach z Wojciechem Kuczokiem, Sylwią Chutnik i Olgą Tokarczuk. To Manfred Mack kładzie na karb Euro 2012, które rozbudziło w Niemczech większe zainteresowanie Polską.

Polska książka

Olga Tokarczuk i Andrzej Stasiuk są dziś najbardziej znanymi i poczytnymi współczesnymi pisarzami polskimi w Niemczech. W 2012 ukazały się na niemieckim rynku tłumaczenia na niemiecki m.in.: Andrzeja Stasiuka "Taksim", Tokarczuk "Prowadź swój pług przez kości umarłych", Marka Krajewskiego "Głowa Minotaura", Bartłomieja Rychtera "Złoty wiek", Andrzeja Sobkowskiego "Coś kończy się i coś się zaczyna", Daniela Odiji "Ulica", Joanny Bator "Piaskową górę", Sylwii Chutnik "Kieszonkowy atlas kobiet“ i wiele innych.

Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej wspólnie z firmą Snippy i Instytutem Książki zaprezentowały na Międzynarodowych Targach Książki we Frankfurcie nad Menem po raz pierwszy w Niemczech polską literaturę na aplikacji dla smartfonów. „Neue Geschichten aus Polen” to spotkanie z dziesięcioma polskimi autorami.

Renomowany niemiecki tygodnik Die Zeit zaliczył w 2012 autora "U nas, w Auschwitzu" do dziesięciu największych autorów literatury światowej lat pięćdziesiątych. Zobacz więcej: Die Zeit: Tadeusz Borowski, literacki geniusz

Polska kultura straciła wielkiego promotora

Żył zaledwie 59 lat, lecz zostawił po sobie epokowe dzieło zbliżenia Polaków i Niemców. Działał z pasją, perfekcją i konsekwencją, był wizjonerem i uroczym człowiekiem, z którym wszyscy czuli się dobrze - Albrecht Lempp. Prezentacja Polski w roku 2000 na Targach Książki we Frankfurcie, kamień milowy dla obecności i recepcji polskiej literatury, przede wszystkim tej najnowszej w Niemczech to jego zasługa. Także nowe narzędzia promocji tej literatury, reklamowanie jej w wielojęzycznych katalogach, programy translatorskie, stworzenie znaku towarowego książki z Polski 'copyright Poland', zainteresowanie krytyków literackich najważniejszych dzienników tą literaturą – to wszystko jest związane z Albrechtem Lemppem, ostatnio dyrektorem zarządzającym fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i wybitnym tłumaczem. 

Barbara Coellen

red.odp.: Małgorzata Matzke