Polonizacja niemieckiej prowincji

W urzędzie meldunkowym 30-tysięcznego Emmerich am Rhein zgłoszonych jest 1499 Polaków, ale przypuszcza się, że drugie tyle żyje bez zameldowania. Jeszcze dwa lata temu było ich o połowę mniej. Powodem tak dużego napływu polskojęzycznej ludności do Emmerich jest przede wszystkim masowe zatrudnianie Polaków na czas określony w sąsiedniej Holandii. Ponieważ mieszkania po zachodniej stronie granicy są drogie i jest ich zbyt mało, polscy pracownicy osiedlają się w Emmerich. Zaoszczędzają przy tym od 200 do 300 euro miesięcznie.

Najpierw ojcowie, potem żona z dziećmi

Miasteczko stanęło przed nowymi wyzwaniami. - Najpierw przyjeżdżają ojcowie, a po jakimś czasie zjeżdża też żona z dziećmi i trzeba zorganizować miejsca w przedszkolach i szkołach - mówi burmistrz Johannes Diks. - Ale największym problemem w przypadku polskich emigrantów zarobkowych jest brak znajomości niemieckiego. Dlatego organizujemy w Emmerich kursy językowe dla młodzieży i dorosłych oraz indywidualne programy językowe w przedszkolach i szkołach dla dzieci - wyjaśnia burmistrz.

Szansa dla miasta

Informacja o Emmerich am Rhein rozchodzi się w Polsce pocztą pantoflową i przyjeżdżają tu głównie młodzi Polacy między 20. a 30. rokiem życia. Z demograficznego punktu widzenia, to dla prowincjonalnego miasteczka wielka szansa. - Społeczeństwo się starzeje i gdyby nie Polacy, to połowa sklepów w mieście byłyby pozamykana, mieszkania stałyby puste, tak jak było to jeszcze 5 lat temu. Teraz mieszkań zwyczajnie brak - konstatuje Adrian Jendrysik, makler ubezpieczeniowy prowadzący od 3 lat w Emmerich Polonijny Serwis Finansowy.

Burmistrz Johanes Diks cieszy się z nowych mieszkańców, ale jednocześnie irytuje go, że mimo przyjaznej polityki miasta część Polonii mieszka w Emmerich bez zameldowania. - Za każdego nowego obywatela miasto otrzymuje 600 euro ze środków landowych. Z powodu 1000 niezameldowanych Polaków, tracimy w roku 600 tys. euro, które można by wykorzystać z myślą o wszystkich mieszkańcach - tłumaczy Diks. Dlatego w ratuszu i innych urzędach leżą ulotki po polsku tłumaczące procedurę zameldowania. Władze miasta przymykają też wielkodusznie oczy na liczne nieprzemeldowane samochody na polskich rejestracjach.

Integracja pełną parą

Władzom Emmerich bardzo zależy na bezpośrednim kontakcie z polską społecznością. Dlatego w ratuszu odbywają się regularnie wieczory informacyjne z obecnością tłumacza. Na rękę polskim mieszkańcom idą też miejscowe przedszkola. W jednym z nich w dzielnicy Polderbusch, do którego chodzi około 25 polskich dzieci, by ułatwić im proces integracji, kierowniczka Kerstin Kleen zatrudniła polskojęzyczną przedszkolankę i pomoc do kuchni. Razem z miejscowym urzędem ds. dzieci i młodzieży założyła też grupę polskich tłumaczy-ochotników, którzy w razie potrzeby pomagają w indywidualnych rozmowach z rodzicami. Kerstin Kleen prowadzi też dla nich wieczorami 3 razy w tygodniu kursy niemieckiego na Uniwersytecie Ludowym (VHS) .

Nikogo więc nie dziwi, że Polacy z dobrymi kwalifikacjami zawodowymi zatrudniani w holenderskich ubojniach czy przy budowie dróg, zadomawiają się na dobre w mieście. - Co ambitniejsi nie chcą już za grosze pracować w Holandii i szukają zajęcia w Niemczech. I wielu się to udało - tłumaczy Adrian Jendrysik, który dobrze zna tutejsze środowisko polonijne. - Obsługujemy te osoby, pomagamy im osiedlić się, znaleźć szkołę dla dzieci, załatwić kurs niemieckiego, świadczenia socjalne - tłumaczy. Zdarza się niejednokrotnie, że usługi związane z załatwieniem dostawy prądu, telefonu czy wywozu śmieci jego biuro wykonuje na początku nieodpłatnie.

Zakład fryzjerski pani Iwony

Salon fryzjerski „Lauras Heisse Schere” stał się popularnym miejscem spotkań polskojęzycznej klienteli. U Iwony Gotz, jak sama zapewnia, można zawsze znaleźć pomoc i dobrą radę. Ostatnio udało się jej odwieść od samobójstwa zrozpaczoną Polkę porzuconą przez partnera. - Zabrałam ją do domu, dałam trzydniowy kwaterunek, pomogłam znaleźć mieszkanie, pracę. I za każdym razem, kiedy dzwoni, dziękuje mi, że jej życie uratowałam - opowiada właścicielka zakładu fryzjerskiego.

W ostatnich latach pomogła w kłopotach co najmniej 10 polskim rodzinom.

Bez większych skandali

W Emmerich żyje się spokojnie. Jednak opinie mieszkańców na temat Polaków są podzielone. - Ci, którzy mają Polaków za sąsiadów i znają ich dobrze, bardzo ich chwalą. Ale są i tacy Niemcy, których polskie sąsiedztwo irytuje. Dzieje się tak, kiedy obok mają mieszkanie wynajęte przez holenderską firmę, a w nim mieszka np. siedmioro Polaków. Często zachowują się bardzo głośno, tłuką butelki a przed drzwiami stoi kilka par butów – tłumaczy Adrian Jendrysik. Jednak wielkich skandali z powodu Polaków w Emmerich am Rhein nie ma. Czasem tylko, jak mówi, dochodzi do pijackich wybryków, drobnych kradzieży lub wypadków po pijanemu.

Aleksandra Jarecka

red. odp.: Elżbieta Stasik