1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

„Iwan Groźny“ deportowany do Niemiec

12 maja 2009

Iwan Demianiuk odpowie przed sądem w Niemczech. USA deportowały liczącego 89 lat Ukraińca do Republiki Federalnej. Zarzuca mu się zbrodnie na więźniach niemieckiego KZ Sobibor w okupowanej Polsce.

https://p.dw.com/p/HoTO
Legitymacja służbowa wachmana DemianiukaZdjęcie: picture-alliance / dpa

To on jest „Iwanem Groźnym”, orzekł sędzia, a jego słowa zagłuszały oklaski na sali. Lecz wyrok ten uchylono 5 lat później. Izraelski sąd najwyższy podał w wątpliwość zeznania świadków. Demianiuk wrócił do USA, a nawet odzyskał obywatelstwo amerykańskie. Do sprawy wrócono w ubiegłym roku. Nadprokurator Centralnej Placówki Ścigania Zbrodni Narodowo-Socjalistycznych w Ludwigsburgu, Kurt Schrimm opowiada: -„że po zbadaniu sprawy Demianiuka w Izraelu postanowiliśmy podjąć sprawę na nowo”.

Wznowienie postępowania

Zarzut przeciwko Demianiukowi skupia się na jego działalności w KZ Sobibor – w obozie zagłady. Schrimm jest pewien, że Demianiuk należał do załogi. Odnaleziono jego legitymację służbową z odpowiednią adnotacją. Co do autentyczności dokumentu nie ma wątpliwości – utrzymują specjaliści z bawarskiej policji.

Specjalny samolot z Demianiukiem na pokładzie wylądował dziś (12.05.09) w Monachium o 9.20. Towarzyszył mu lekarz i pielęgniarz. Po wylądowaniu przewieziono go do więzienia.

Prokurator w Monachium zarzuca Demianiukowi, że będąc wachmanem w niemieckim obozie zagłady Sobibor podczas II Wojny Światowej przyczynił się do śmierci co najmniej 29 tysięcy Żydów. Miał on wówczas 23 lata. W marcu w Monachium wydano nakaz aresztowania Demianiuka.

Przesłuchanie jedynego żyjącego świadka

Dziś w Monachium przesłuchany zostanie przez sędziego najprawdopodobniej ostatni pozostały przy życiu więzień KZ Sobibor. Liczący dziś 82 lata Thomas Blatt stracił jako 15-stolatek w obozie rodziców i brata. Chce on wystąpić w procesie przeciwko Demianiukowi jako oskarżyciel posiłkowy.

Charlotte Knobloch Präsidentin des Zentralrats der Juden in Deutschland
Charlotte Knobloch, prezes Centralnej Rady Żydów w Niemczech, z zadowoleniem wita proces DemianiukaZdjęcie: picture-alliance/ dpa

Simon Wiesenthal Center i Centralna Rada Żydów w Niemczech z zadowoleniem powitały fakt deportacji Demianiuka. Prezeska Centralnej Rady Żydów, Charlotte Knobloch, cieszy się, że wreszcie Demianiuk stanie przed sądem. "Takie zbrodnie wojenne nie ulegają przedawnieniu“ , stwierdziła ona w niemieckiej telewizji. "Mam nadzieję, że spotka go sprawiedliwa kara." Rabin Marvin Hier, prezes i założyciel Simon Wiesenthal Centers stwierdził: "Teraz John Demianiuk musi w końcu odpowiedzieć przed wymiarem sprawiedliwości za niewyobrażalne przestępstwa, jakie popełnił podczas II Wojny Światowej – być może jest to ostatni proces przeciwko nazistowskiemu zbrodniarzowi wojennemu”.

(jk/gri/mm/dpa/afp/ap/rtr)