FAZ: Polscy profesorowie w Niemczech

Dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (FAZ) w artykule zatytułowanym „Zagraniczni profesorowie odkrywają Niemcy” zaznacza, że na samym Uniwersytecie Humboldtów (HU) w Berlinie, aż 60. zagranicznych profesorów prowadzi badania naukowe. Na tej renomowanej uczelni pracuje też ponad 350 wykładowców i uczestników różnych projektów z zagranicy, „którzy każdego roku odwiedzają Berlin na krótki okres”. Dziennik przytacza opinię Jana-Hendrika Olbertza, rektora HU, dla którego ci naukowcy stanowią integralną część świata uniwersyteckiego. Jego zdaniem pozyskanie najlepszych naukowców jest „jednym z głównych celów strategii umiędzynarodowienia uniwersytetu”. Przez udział w licznych konferencjach i sympozjach profesorowie tworzą i rozbudowują sieć kontaktów z wykładowcami innych uczelni. Z takiej wzajemnej współpracy „korzyści czerpią również uniwersytet oraz lokalny poziom edukacji” – pisze dziennik, powołując się na wypowiedź niemieckiej minister edukacji Johanny Wanki (CDU). Minister pochwala „zacieśnianie kooperacji między niemieckimi uczelniami i zagranicznymi szkołami wyższymi oraz instytutami badawczymi”. Dlatego federacja i kraje związkowe „wspierają uniwersytety w pozyskiwaniu znakomitych młodych pracowników nauki oraz doświadczonych naukowców z zagranicy na czasowe lub stałe pobyty na niemieckich uczelniach” – przytacza pogląd Wanki FAZ. Jednak – jak konstatuje gazeta – w tej kwestii nie wystarczą same starania.

Zdaniem ekspertów z Komisji do spraw Badań i Innowacji (EFI), najwybitniejsi wyjeżdżają z Niemiec i już nie wracają. Opierając się na danych najnowszego raportu EFI, dziennik informuje, że w latach 1996-2011 do Niemiec przybyło 19.500 naukowców a wyjechało za granicę 23.500, co daje ujemne saldo w wysokości 4 tysięcy. Do wyników tych badań sceptycznie odnosi się niemiecka minister edukacji, wskazując na statystyki Federalnego Urzędu Statystycznego z mijającego tygodnia. Jak wynika z danych, po raz pierwszy na niemieckich uczelniach kształci się obecnie więcej niż 100 tysięcy zagranicznych studentów. Także eksperci z EFI twierdzą, że Niemcy potrafią zwabić coraz więcej absolwentów szkół wyższych, ale „nie udaje się im zatrzymać najlepszych”. Dlatego – jak czytamy na łamach FAZ – Komisja zaleca włożenie większego wysiłku w sprowadzanie z zagranicy młodych naukowców znajdujących się na etapie studiów (post)doktoranckich i proponowanie najlepszym atrakcyjnych ofert pracy.

Jednym z zagranicznych profesorów wykładających w Niemczech jest Polak Adam Wolisz, profesor w dziedzinie sieci telekomunikacyjnych na Uniwersytecie Technicznym (TU) w Berlinie. FAZ informuje, że rozpoczął swą karierę naukową na uniwersytecie w Gliwicach. Został zaproszony na wykłady gościnne przez Instytut Badań Matematyki Stosowanej i Informatyki w Berlinie. Dziennik zaznacza, że Wolisz jest aktywny także na innych uczelniach zagranicznych, m.in. na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.

„Międzynarodowa atmosfera” na niemieckich uniwersytetach leży też na sercu wicerektor TU Angeli Ittel: „Jedna trzecia naszych studentów pochodzi z zagranicy, ale 10-procentowy udział profesorów to o wiele za mało”. Aby to zmienić, profesor Ittel chce umożliwić swoim współpracownikom naukę języków i udostępnić informacje o innych systemach szkolnictwa wyższego w ważnych krajach partnerskich. I choć pensje na niemieckich uczelniach nie należą do najniższych, a uzyskanie pozwolenia na pobyt w RFN nie jest rzeczą niewykonalną, to – jak pisze FAZ, kierując się opinią profesor Ittel – potencjalny narybek zagraniczny musi dzielnie stawiać opór niemieckiej biurokracji (znalezienie mieszkania czy pracy dla partnera). „Jeśli integracja społeczna zawodzi, zagraniczni profesorowie szybko opuszczają Niemcy” – cytuje słowa Ittel FAZ.

Monika Skarżyńska

red. odp.: Iwona D. Metzner