Aktorka Vanessa Redgrave: „Podziwiam Angelę Merkel”

Deutsche Welle: Dlaczego zrealizowała Pani własny film „Sea Sorrow”? Czy był jakiś powód?

Vanessa Redgrave: Nie było właściwie żadnego powodu. Czasem rzeczy dzieją się same.

Włącza się syn Redgrave Carlo Nero: W tym czasie znaleziono tego martwego chłopca na plaży

Vanessa Redgrave: Zbierałam właśnie pieniądze na filmowy performance o uchodźcach. I wtedy wydarzył się ten przypadek Aylana Kurdi. Ten mały chłopiec utonął. Jego rodzina miała tylko jeden bilet na prom między Bodrum i wyspą Kos. Dlaczego wydają bilety uchodźcom, jeśli przeprawa nie jest bezpieczna? Wciąż o tym myślę.

Była Pani po raz pierwszy reżyserem filmu. Jak czuła się Pani w tej roli?

Redgrave: Mój syn Carlo jest producentem filmu i bez niego nie dałabym rady poprowadzić reżyserii, gdyż sama mam dotąd wyłącznie doświadczenia jako producentka. To była dla nas obojga kreatywna wymiana. Jak kierować widzem, jak sprawić, by stał się cichy i refleksyjny? We współczesnym świecie ludzie zbyt mało się zastanawiają i to zarówno w sztuce, jak i w telewizji czy w radiu.

Jak ocenia Pani wynik wyborów w Niemczech ? AfD zasiadająca teraz w Bundestagu to partia, która agituje przeciwko uchodźcom?

Redgrave: To przejaw kryzysu w polityce. Nie akceptuję określania tego mianem kryzysu migracyjnego. Uchodźcy znaleźli się w kryzysie, bo stracili swoją ojczyznę.

Czego oczekuje Pani od Niemiec?

Redgrave: Podziwiam Angelę Merkel. Ona jedna jako czołowa polityk w Unii Europejskiej spełniła obowiązki wynikające z międzynarodowej konwencji praw człowieka. Przy tym Konwencja Genewska jest międzynarodowym zbiorem praw obowiązującym wszystkich. Każdy z rządów, który je łamie, dopuszcza się przestępstwa, podobnie jak każda partia, która to robi. Także w Wlk. Brytanii nie mamy takiej partii, która zabiegałaby o konwencję dla uchodźców. Są naturalnie pojedynczy posłowie, którzy bardzo się anagażują, ale brak jest partii jako całości. Stąd brexit i dlatego istnieje ta straszna Altenatywa dla Niemiec.

Dlaczego przyjęła Pani zaproszenie na festiwal do Norymbergii?

Carlo Nero: Temat praw człowieka jest naturalnie najważniejszym powodem. Nasz film jest w końcu filmem o tych prawach. Przedstawia on nie tylko osobistą historię wypędzonej dziewczynki (Vanessa Redgrave uciekała podczas II wojny światowej przed nalotami powietrznymi na wieś), lecz nawiązuje także do dzisiejszej sytuacji. Po okropieństwach II wojny światowej mamy moralny i prawny obowiązek udzielenia uchodźcom pomocy. 

W państwa filmie pewną rolę odgrywa również polityk z Partii Pracy Alfred Lord Dubs, który wstawia się za uchodźcami, a sam jako dziecko emigrował z Czechosłowacji do Wlk. Brytanii.

Nero: On sam jest dobrym przykładem, gdyż przez całe życie pomagał uchodźcom. Alfred Dubs stwierdził, że jeżeli nie pomożemy i nie dotrzymamy międzynarodowych porozumień, wtedy zwycięży faszyzm. Podobnie jak w "dżungli" uchodźców pod Calais we Francji. Władze użyły tam armatek wodnych i gazu łzawiącego, by udowodnić faszystom, że postawią na swoim. My mamy w Wlk. Brytanii brexit, ponieważ konserwatyści obawiają się Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP). Dlatego doszło u nas do tego okropnego referendum. Ale tak naprawdę w brexicie decydowano o losach uchodźców.

Redgrave: Dlatego film ten jest także ostrzeżeniem.

Ostrzeżeniem przed faszyzmem, który powoli się rozprzestrzenia?

Redgrave: Nie, on nie rozprzestrzenia się powoli, lecz z pełnym impetem. Nasz film chce pokazać, że jest jakaś alternatywa. Potrzebujemy rządów, które otworzą ramiona i znajdą sposób na to, by pomóc uchodźcom.

Rozmawiała Karin Goeckel / tł. Alexandra Jarecka