1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Љубчо Георгиевски: Со години не смеев да патувам во САД

Катерина Блажевска27 април 2016

Навистина е непријатно кога ќе се соочите со фактот дека имате ограничено движење“, објаснува поранешниот премиер, кој во 2006 година беше санкциониран со поништување на визата за патување во САД

https://p.dw.com/p/1IdDz
Фотографија: AFP/Getty Images/J. Richards

Непријатно е да си санкциониран на каков било начин, вели Љубчо Георгиевски поранешен премиер, а денес лидер на ВМРО- Народна партија, откако повеќе светски медиуми пренесоа информации дека се можни санкции од ЕУ за македонски политичари. Тој зад себе го има искуството од една изречена санкција - забрана за патување во САД. Со мерката се соочил во 2006 година, кога му била поништена американската виза. Бил повикан лично во амбасадата, иако според американското законодавство амбасадата тоа и не морала да го стори. Но, бил повикан затоа што станувало збор за поранешен премиер.
„Стануваше збор за наредба на претседателот Буш, која се однесува на лица од Босна, Косово, Македонија и Србија, во врска со загрозување на стабилноста и безбедноста на регионот. Освен што не смеев да патувам во САД, исто така ми била изречена и забрана да отворам сметки. Тоа не ми беше официјално соопштено кога бев повикан во конзуларното одделение, но го дознав многу подоцна, кога почнав да соработувам со еден инвестициски фонд. Фактички, луѓето од фондот ме информираа дека сум имал забрана да отворам сметка. Претпоставувам дека можеби имало и одлука за замрзнување на имот, но не сум се соочил со таа мерка, бидејќи немам имот во странство“, вели Георгиевски.

Во тој период некои медиуми објавиле дека Георгиевски најверојатно ќе има и забрана за патување во ЕУ, но тоа не се случило.

„Можеби човек и никогаш не би имал потреба од патување во САД, но се е поинаку кога ќе ви соопштат дека тоа не ви е дозволено, дека имате забрана. Навистина е многу непријатно кога ќе се соочите со фактот дека имате ограничено движење“, објаснува поранешниот премиер.

Prime Minister Ljubcho Georgievski
Фотографија: AP

Според американското закoнодавство, лицето не кое му е поништена визата, за да може повторно да патува за САД, мора да ја помине т.н. програма за враќање на правото за добивање виза, а таа евалуација трае повеќе години. Девет години по поништувањето на визата во 2006 година, Георгиевски за првпат заминал во САД лани. Нема информации на што се должи изменетата одлука на американските власти.

„Навистина не знам. Можеби сметале дека поминало доволно време. Јас и во годините претходно се обидував да добијам виза, но ме одбиваа. Првпат добив виза минатата година, со тоа што процедурата на нејзино одобрување траеше многу подолго од вообичаеното. Веројатно со истото ќе бидам соочен и при секое натамошно барање за патување во САД“, претпоставува Георгиевски.

Закон за аболираните

Имајќи го предвид ова искуство, но и димензиите што ги доби кризата во земјава, како и најавите за можни санкции за македонски политичари, тој порачува дека партиските лидери треба да најдат решение за излез од кризата, со што ќе избегнат какви било санкции, кои и Македонија ја водат кон изолација.

„Ќе биде многу непријатно за политичарите ако им бидат изречени санкции, особено од ЕУ. Не само што движењето ќе им биде максимално ограничено, туку тоа ќе рефлектира и други последици. Сега власта е на потег. Но, ме загрижува тоа што гледам едно однесување како ништо да не се случило или како ништо да не се случува, како да ќе има избори. Си ја тераат истата 'песна', а тоа не води кон решение“, констатира Георгиевски, чија партија деновиве соопшти дека нема да учествува на изборите на 5-ти јуни.

Георгиевски не верува дека претседателот Иванов ќе ја повлече одлуката за аболиција, која функционери на ВМРО-ДПМНЕ со радост ја дочекале. Смета дека можеби ќе ја повлече одлуката само за оние кои тоа официјално го побрале од него. Со оглед дека тоа може повторно да предизвика реакции, тој го реафирмира предлогот што неговата ВМРО - Народна партија неодамна го соопшти.

„Ако Иванов не ја поништи аболицијата, треба да се донесе закон со кој ќе се регулираат некои работи. На пример, аболираните лица кои сакаат да се занимаваат активно со политика, да ја вратат аболицијата и низ судска постапка да го расчистат делото за кое се товарат. Од друга страна, секој што ќе ја прифати аболицијата, односно нема да се откаже од неа, во наредните десет години да нема право да се занимава со партиско-политички живот, ниту право да биде именуван на јавна функција. Ова би било еден вид законска лустрација на криминалот“, објаснува Георгиевски.

На црната листа - 11 лица

Непосредно по објавувањето на опозициските „бомби“ во февруари минатата година, весникот „Вест“ објави дека американската администрација би можела да им ги поништи визите и да им забрани влез во САД на политичари, претставници на медиуми, бизнисмени и други официјални лица за кои постојат сомневања за корупција, перење пари и кршење на човековите права. Иако за ваквата информација немаше ни официјална потврда ни демант, основата за поведување вакви мерки беше посочена во одлуката потпишана од поранешниот претседател на САД, Џорџ Буш. Доколку санкциите станат реалност, тоа би била трета по ред „црна листа“ за лица од Македонија, односно трето дополнување на листата на досега санкционирани. Првите санкции беа воведени во 2001 година, против лица одговорни за екстремистички активности и предизвикување насилство и загрозување на стабилноста во Македонија и на други места на територијата на Западен Балкан, нивни помагачи, како и против лица кои го оневозможуваат спроведувањето на Дејтонскиот договор и на Резолуцијата 1244 на Советот за безбедност за Косово.
Во 2001 година на „црната листа“ се најде најтесното раководство на ОНА, вклучувајќи го и Али Ахмети, но беа симнати од листата во 2003 година. На крајот од 2004 година, на листата беа додадени уште неколку имиња. Меѓу нив беше и тогашниот потпретседател на ДПА, Мендух Тачи, како и поранешниот министер за внатрешни работи, Љубе Бошкоски. Со нив, на листата до денес останаа вкупно 11 санкционирани лица, меѓу кои и Џевад Адеми, Гафур Адили, Нури Беџети, Невзат Халили, Џавид Асани, Кастриот Хаџиреџа, Џемаил Хисени, Даут Реџепи, Џезаир Шаќири. Списокот е подложен на измени, а лицата кои се санкционирани се соочуваат со блокирање на имот и сметки во САД и со забрана за влегување или транзитирање низ земјата.

USA Besuch Premierminister Mazedonien Nikola Gruevski
Фотографија: MIA
Прескокни го блокот Повеќе на оваа тема

Повеќе на оваа тема