Филмски фестивал Кан 2013

Кан повторно е средиште на филмскиот свет: Со голема гала во овој јужнофранцуски град беше отворен 66. филмски фестивал. Една и пол недела на фестивалот ќе се презентираат голем број ѕвезди и најновите остварувања во филмската уметност.

На почетокот на фестивалот беше свечено. Суперѕвездата Леонардо Дикаприо ја игра главната улога во филмот кој го отвори фестивалот „Големиот Гетсби“. Тоа е најновата верзија на познатиот истоимен роман на Ф. Скот Фицџералд во режија на Баз Лурман.

На плакатот на фестивалот оваа година се американските актери Џоан Вудворд и Пол Њумен во историска сцена од 1963 година. Кан сака да изгради мостови меѓу историјата и денешницата. Најновите филмови од светската продукција деновиве се прикажуваат на фестивалот на Азурната обала. За некоја година и тие би можеле да станат класици на филмската историја.

Кан со години тешко се снаоѓа со германскиот филм. Во натпреварувачката конкуренција Германија повторно ја нема, со исклучок на две копродукции. Краткиот филм „Дојди и играј“ на Дарија Белова од берлинската филмска академија ќе биде прикажан во рамките на „Semaine Internationale de la Critique": Едно момче талка низ Берлин на денешницата и наидува на слики од минатото.

Единствен германски долгометражен филм е „Торе танцува“ на режисерката Катрин Гебе. Филмот отсликува религиозно доживување на будење на еден млад маж кој е конфронтиран со реалноста на секојдневието. Ова е деби филм на режисерката, а настана на Хамбуршката школа за медиуми. Во Кан ќе биде прикажан во рамките на програмата „Посебен поглед“.

Тие се неспорно шефовите на фестивалот: Тјери Фреме (д.) уметничкиот директор и Жил Жакоб, задолжен за целокупната концепција на фестивалот. Двајцата во изминатите години го етаблираа Кан во најважно филмско случување на годината - пред сите други фестивали во светот. Секој режисер се труди да учествува во Кан.

Кој на крајот ќе ја држи в раце најважната филмска награда, Златна палма, одлучува тој: Стивен Спилберг. Се разбира не сам. Американскиот режисер годинава е претседател на жирито во Кан. Дел од жирито се и актерите Никол Кидман, Кристоф Валц и Даниел Отеј.

И иранскиот режисер Ашгар Фархади годинава во Кан го прикажува своето ново дело „Минато“. Последниот филм на Фархади, „Надер и Симин - разделба“ освои Оскар, Златна мечка на Берлиналето и многу други фестивалски награди, а на режисерот му донесе светска слава. Филмот „Минато“ Фархради го снимаше во Франција. Повторно станува збор за разделба: меѓу Французинка и Иранец.

Ретко се случува филм од Африка да стигне до натпреварувачката конкуренција на голем фестивал. На режисерот Махамат-Салех Харун од Чад му успеа тоа по вторпат. Харун овојпат го претставува својот филм „Григирс“. Филмот зборува за соништата на едно младо момче, кое сака да стане танчер, но не успева поради тешкото секојдневие.

Филмскиот фестивал во Кан традиционално е бина за домашниот филм. Во конкуренција за Палмите се седум француски продукции. Најпознат режисер меѓу француските филмски работници е Франсоа Озон. Неговиот филм „Млада и убава“ ја раскажува приказната на една млада жена која собира еротски искуства.

Покрај француските, на фестивалот секоја година доминираат и продукциите од САД. Од една страна Холивуд нуди големи филмски имиња, од друга страна има режисери, кои настрана профитот прават филмови кои привлекуваат големо внимание. Меѓу тие уметници се вбројуваат и браќата Џоел и Итан Коен. Овојпат тие се презентираат со филмот „Inside Llewyn Davis" со Оскар Ајзак.

Исто така и американскиот режисер Џим Џармуш со години е еден од најинтересните филмски работници од Северна Америка. Неговото ново дело „Само на љубовницата“ е вампирска приказна. Меѓу останатите во филмот глумат Тилда Свинтон (л.) и Том Хидлстон. Џармуш во 1984 година веќе освои „Златна камера“ за најдобро деби во Кан, а пред осум години ја доби и „Големата награда на жирито“.

Ниту еден голем фестивал неможе да мине без филмови од Азија во натпреварувачката програма. Филмската нација Кина годинава во Кан ја презентира режисерот Џиа Жангке. Во филмот „Допир на гревот“ јапoнско-кинеска копродукција режисерот ја пренесува приказната на четири луѓе кои живеат на различни места во Кина, но чии судбини се поврзани.

Роман Полански се испробува на теренот на комедијата. Неговиот филм „Венера во крзно“ вниманието го врти кон еден режисер претставен преку ликот на Метју Амалрик. Тој за изведба на скандалозното дело „Венера во крзно“ бара соодветна актерка. Избраничката ја глуми сопругата на Полански, Емануел Сенје. Самиот Полански многу полага на моментот на изненадување на крајот на филмот.

На фестивалот се натпреваруваат вкупно 20 филмови за Златната палма. Оној кој ќе ја освои наградата на најважниот филмски фестивал може да биде горд. Речиси сите поранешни добитници на Златната палма до денес се познати. Филмските фестивали во Венеција или Берлин во тоа не успеваат. Филмскиот фестивал во Кан ќе заврши на 26. мај со доделување на наградите.