Стоп за хаосот во урбанизацијата

Македонија чекори кон Европа, веќе има закони за заштита на природата и за заштита на културното наследство, но се‘ уште нема план за управување со светското културно и природно наследство во охридскиот регион. Претставниците на УНЕСКО по мониторинг мисиите го забележале и отсуството на една ваква законска рамка за мошне значаен регион кој се вбројува во светската природно-културна ризница. Регионот е меѓу 20-те членки кои во регистарот на УНЕСКО се по два основа: природно и културно наследство, вели Дејан Паноски од билатералниот комитет за заштита на сливот на Охридско Езеро:

„Се формира Комисија од претставнци од надлежни институции. Комисија која ќе биде на некој начин одбранбениот столб, односно последниот филтер пред донесување одлуки коишто се врзани со детални урбанистички планови и локална урбанистичка планска документација во охридскиот регион, состојба која се виде дека годиниве наназад го оптоварува регионот од аспект на деградација.“

УНЕСКО- алиби за притисоци и нов закон

Со законот се очекува да се стави ред во хаосот со неконтролираната урбанизација, пред се‘ во Охрид и Струга, но и општината Дебрца. Години наназад дел од македонската јавност, пречесто, дури и дневно-политички шпекулираше со наводно директните закани за бришење на Охрид од листата на УНЕСКО . Вистината очигледно е некаде на средината. Претставниците на УНЕСКО на оваа тема, сепак, упатувале само забелешки и препораки. Всушност, со донесувањето на овој закон ќе се постигне најголемата одбрана, додава Паноски:

„Значи, одбрана од натамошната урбана деградација и од носење мерки коишто ќе се на штета и на урбаната целина на Охрид и регионот, кои можат да бидат на штета на био-диверзитетот и да имаат негативно влијание врз туризмот и туристичката понуда.“

Регионот има голем потенцијал, но останува отворено прашањето: ќе имаат ли општините, но и државата, капацитет да го спроведуваат законот што до крајот на јуни ќе треба да се изгласа во Собранието на Република Македонија? УНЕСКО и Европа за таа намена имаат ширум отворени фонодови, но апликациите од Македонија се‘ уште се бројат на прсти:

„Секако со изгласувањето на законот ќе бидеме многу поблиску до изнаоѓање можности за грантови независно дали се работи за заштита на културното и природното наследство. Законот како еден значаен стратешки документ е многу важен и во иднина преку него би се повикувале за аплицирање на некои меѓународни проекти “ вели за Дојче веле Антонио Балески, член на Националното координативно тело за изработка на планот за заштита на светското природно и културно наследство на охридскиот регион.

Охрид пред Венеција

Звучи неверојатно, една Венеција нема се‘ уште Закон каков што ќе се донесе за охридскиот регион. Тоа може да е предност за Македонија, заклучува Балески:

„Венеција нема донесено ваков закон. И не само овој град, туку и други мста во светот што се на листата на УНЕСКО. Охрид беше посочен како добар пример дека колку и да е комплексна проблематиката одиме чекор понатаму, кон тие препораки кои доаѓаат од УНЕСКО, а кои се однесуваат на соодветна заштита на културното и природното наследство и зачувување на светските универзални вредности за идните генерации.“

Во лавиринтот на собраниската администрација се подготвува и Законот за Охрид со кој ќе се заштити градското културно јадро.

Автор: Милчо Јованоски

Редактор: Елизабета Милошевска Фиданоска