۲۵۰ سالگی ماشین رختشویی، قهرمان وسایل خانگی
زندگی بدون ماشین رختشویی در بسیاری از جوامع امروزی، به ویژه در کشورهای غربی تصورناپذیر است. ۲۵۰ سال پیش بود که یک محقق و دینشناس آلمانی به فکر ابداع راهی برای آسان کردن رختشویی افتاد.
قهرمان وسایل خانگی
رختهای کثیف را در ماشین لباسشویی بیاندازید، پودر رختشویی را اضافه کنید و دکمه شروع را فشار دهید. امروزه کمتر کسی است که لحظهای به ماشین رختشویی و نقشی که آسان کردن زندگی روزمره دارد، فکر کند، مگر آنکه ماشیناش خراب شود یا آب آن به بیرون رخنه کند و زیرزمین خانه یا کف حمام و آشپزخانه را فراگیرد. ایدهی ساختن وسیلهای برای آسان کردن کار طاقتفرسای رختشویی به ۲۵۰ سال پیش برمیگردد.
انقلابی در رختشویی
اختراع ماشین رختشویی امروزی را در واقع میتوان مدیون دینشناس و محققی آلمانی به نام یاکوب کریستیان شفر بود. او ۲۵۰ سال پیش مقالهای تحت عنوان "ماشین رختشویی راحت و سودمند" منتشر کرد. او به سطلهای معمول رختشویی در آن زمان تجهیزاتی افزود. او محفظهای چوبی برای شستشو را اساس قرار داد و تخته شستشو را طوری طراحی کرد که به هنگام چرخاندن آن توسط کاربر، رختها را تمیز میکرد.
کار زنان
این وسیله اما به تولید انبود نرسید و مدتهای زیادی طول کشید تا گامهای بعدی در راه ساخت ماشینهای رختشویی برداشته شود. این پوستر تبلیغاتی به سال ۱۹۲۷ میلادی برمیگردد. در آن زمان رختشویی کاری بود که زنان انجام میدادند و از آنجایی که اکثر مهندسان و مخترعان تا اوایل قرن بیستم میلادی مرد بودند، اختراع و ابداع وسیلهای برای آسان کردن رختشویی چندان مشغله ذهنی آنها نبود.
تولید اسلحه به جای ماشین رختشویی
با گذشت زمان تلاشها برای ساخت ماشینهای رختشویی افزایش یافت. در این تصویر میتوان یکی از تولیدکنندگان ماشینهای رختشویی را دید که در سال ۱۹۳۵ میلادی در مناطق حومه لندن ماشینی برقی را نمایش میدهد. علاقمندان به این دستگاهها معمولا زن بودند. در آن زمان غیرقابل تصور بود که مردان رختهایشان را خود بشویند. شروع جنگ جهانی دوم سبب شد که نیرو و تمرکز مخترعان به وسایل و تجهیزات جنگی معطوف شود.
رویای داشتن ماشین رختشویی خانگی
بعد از جنگ جهانی دوم بود که طراحی و تولید ماشینهای رختشویی برای مصرف خانگی به طور جدی آغاز شد. در سال ۱۹۵۱ میلادی بود که شرکت AEG با ارائه نخستین ماشین لباسشویی تمام خودکار، شگفتی زنان خانهدار را برانگیخت. البته این دستگاه که غولی ۶۰۰ کیلوگرمی بود، در آن زمان ۲۲۸۰ مارک آلمان قیمت داشت و کمتر کسی توانایی خرید آن را داشت.
موفقیت ماشینهای رختشویی در پی شکوفایی اقتصادی
در دهه شصت میلادی قرن گذشته بود که دستگاههایی سبکتر و ارزانتر به بازار عرضه شدند. علیرغم تولید انبوه، ماشین رختشویی در آن زمان یکی از نمادهای ثروت و رفاه محسوب میشد. ماشین لباسشویی در آگهی تجاری نیز وسیلهای بود که مرد به "همسر سختکوش و خانهدار خود" هدیه میداد. ماشینهای لباسشویی تمام خودکار در گذر زمان به مراکز دانشگاهی که در آنجا به آن نیاز بود، راه یافتند.
تصویری مشابه در دهه هشتاد
تا سالهای دهه هشتاد و نود میلادی در آگهیهای تجاری صحبت از آن میشد که شستن رختها وظیفهی خانم خانهدار است. ماشینهای رختشویی با گذشت زمان پیشرفتهتر شده و هر روز امکانات و برنامههای بیشتری به مصرفکنندگان برای شستن پوشاک با جنسهای گوناگون میدهند. از آن گذشته میتوان برنامه شستشو را با تایمر تنظیم کرد.
توجه به کممصرف بودن
یکی از ویژگیهایی که اهمیتی روزافزون داشته است، کممصرف بودن ماشینهای رختشویی است که امروزه در آلمان با علامتهایی ویژه نشانهگذاری و دستهبندی میشوند. ماشینهایی که از علامت انرژی A+++ برخوردارند، در یک خانوار ۳ نفر سالانه به طور متوسط ۴۰ یورو در سال برق مصرف میکنند، در حالیکه که میزان مصرف برق ماشینهای رختشویی با علامت A+ بر ۶۰ یورو در سال بالغ میشود.
رواج رختشویخانههای عمومی
البته تمام خانوارها در آلمان از ماشینهای رختشویی برخوردار نیستند. برای نمونه دانشجویان و گاه نیز افراد مجرد برای شستن پوشاک خود از رختشویخانههای عمومی استفاده میکنند. این مراکز در عین حال به مراجعهکنندگان این فرصت را میدهند که با افرادی تازه آشنا شوند و وقتی را که در انتظار پایان شستشو هستند، به گپ و صحبت بگذرانند.
ماشینهای لباسشویی در ایران
ماشینهای رختشویی در دهههای پیش از انقلاب اسلامی از جمله وسایل خانگی بود که روز به روز جای خود را در خانههای ایرانی باز کرد. در همان دوران تبلیغات تجاری برای برندهای گوناگون از جمله در مجلهها منتشر میشد.
تولیدات داخلی
البته امروز در بازارهای ایران در کنار ماشینهای رختشویی برندهای معروف چون ال جی و سامسونگ، محصولات ساخت ایران نیز با قیمتهایی مناسبتر عرضه میشوند و برخیها تأکید بر خرید و مصرف تولیدات داخلی دارند.