گرایش به کاربرد انرژی هسته‌ای در جهان کاهش می‌یابد

اگر چه گزارش‌ها از اعلام‌های مکرر ساخت یا طراحی راکتورهای جدید اتمی خبر می‌دهد، اما گرایش به استفاده از انرژی هسته‌ای در سراسر جهان رو به کاهش گذاشته است.

نتایج یک پژوهش علمی که به درخواست وزارت محیط زیست آلمان انجام شده نشان می‌دهد که «کمبود پرسنل متخصص»، «تنگناهای جدی در ظرفیت‌های صنعتی» و «هزینه‌های فزاینده‌»‌ی استفاده از انرژی اتمی باعث شده که روی آوردن به انرژی اتمی روندی نزولی طی کند.

در نتایج منتشر نشده‌ی این پژوهش که در قالب گزارشی ۱۳۰ صفحه‌ای تسلیم روزنامه‌ی آلمانی "فرانکفورتر روندشاو" شده آمده است، حتی برای اینکه سهم انرژی اتمی نسبت به کل انرژی‌های مصرفی را در حد فعلی نگه داریم، باید تا سال ۲۰۱۵ علاوه بر نیروگاه‌های در دست ساخت کنونی، ۴۷ راکتور جدید اتمی بسازیم.

کارشناسان و نویسندگان این گزارش می‌گویند، تنها برای جبران راکتورهایی که از رده خارج می‌شوند باید در ۱۰ سال آینده ۱۹۱ راکتور جدید در سطح جهان ساخته شود و این امر چندان «واقع‌بینانه» نیست.

حتی اگر گشاده‌دستانه مدت استفاده از ۵۲ راکتور اتمی آمریکا ۶۰ سال دیگر هم تمدید شود، چین ۲۰ راکتوری که اعلام کرده است را ساخته و راه‌اندازی کند و در شرق و غرب اروپا راکتورهای جدید پا به میدان بگذارند باز هم با توجه به مدت انقضای پروژه‌های کنونی «غیر ممکن» است که بتوان ظرفیت تولید برق اتمی را در حد امروزین نگاه داشت یا افزایش داد.

این مشکل به ویژه برای نزدیک به ۵۰ کشوری که می‌خواهند به خیل صاحبان انرژی اتمی ‌بپیوندند نمود پیدا می‌کند، مانند مراکش، مالزی و برزیل.

به نظر می‌رسد که آینده‌ی درخشان اتمی برای این کشورها دست کم برای زمانی قابل پیش‌بینی رؤیایی بلندپروازنه خواهد بود.

هیچ کدام از این کشورها تا ۱۵ سال آینده از فناوری‌های لازم یا شرایط اقتصادی و سیاسی استفاده از انرژی هسته‌ای برای امور غیر نظامی بهر‌ه‌مند نخواهند بود.

این کشورها نه تنها با مشکل کمبود پرسنل متخصص برای اداره و نظارت بر نیروگاه‌های هسته‌ای روبرو هستند بلکه از توانایی ایجاد شبکه‌ی جدید برق نیز بی‌بهره‌اند.

کمبود کادر متخصص

مشکلات موجود حتی پیشگامان استفاده از انرژی هسته‌ای مانند فرانسه و آمریکا را نیز به لبه‌ی مرز رسانده است. بسیاری از متخصصان پیش‌کسوت این عرصه به دوران بازنشستگی خود نزدیک می‌شوند.

تا سال‌های میانی دهه‌ی آینده، ۴۰ درصد از کارکنان نیروگاه اتمی EDF فرانسه بازنشسته خواهند شد. در حالی که در میان نیروهای جوان، به اندازه‌ی کافی متخصص برای پر کردن این جاهای خالی وجود ندارد.

در ازای ۱۵۰۰ فرصت شغلی در حوزه‌ی مهندسی اتمی تنها ۳۰۰ فارغ‌التحصیل این رشته وجود دارد. و در آمریکا، تنها یک‌چهارم فارغ‌التحصیلان این رشته می‌خواهند در نیروگاه‌ها استخدام شوند.

پژوهش وزارت محیط زیست آلمان همچنین از وجود «تنگناهای جدی» در حوزه‌ی منابع صنعتی انرژی هسته‌ای خبر می‌دهد. به طور مثال در حال حاضر تنها یک شرکت ژاپنی وجود دارد که قادر به ساخت قطعات مخازن فشار راکتورهای اتمی است.

هزینه‌های سرسام‌آور

مسئله‌ی دیگری که می‌تواند پروژه‌های مربوط به راکتورهای اتمی را در سراسر جهان متوقف سازد هزینه‌های فزاینده و سرسام‌آور است.

سیر صعودی این هزینه‌ها نه تنها برای نیروگاه‌ در دست ساخت اوکلیتوی فنلاند مشکل ایجاد کرده، بلکه برای دیگر نیروگاه‌های جهان نیز مشکل‌ساز شده است.

بنا بر جدیدترین گزارش مؤسسه‌ی فنی ماساچوست، قیمت تولید برق اتمی در هر کیلووات ساعت از ۲۰۰۰ به ۴۰۰۰ دلار آمریکا افزایش یافته است.

بر پایه‌ی گزارش منتشره در روزنامه‌ی "فرانکفورتر روندشاو"، بدون کمک‌های میلیاردی و یارانه‌های مستقیم یا غیر مستقیم، ساخت نیروگاه‌های اتمی جدید در هیچ کشوری ممکن نخواهد بود.

زیگمار گابریل، وزیر محیط زیست آلمان، با استناد به نتایج پژوهش یادشده تصریح می‌کند که روز به روز از اهمیت استفاده از نیروگاه اتمی به عنوان تأمین‌کننده‌ی برق جهان کاسته می‌شود.

وی در مصاحبه با روزنامه‌ی آلمانی "فرانکفورتر روند شاو"، «تبلیغات مربوط به رنسانس و تجدید حیات انرژی هسته‌ای» را بی‌اساس خواند و گفت، منابع، خدمات مهندسی و سرمایه «آنقدر نیست که حتی بتوان کاهش گرایش به استفاده از انرژی هسته‌ای را متوقف ساخت، چه برسد به اینکه بتوان شمار راکتورها را افزایش داد.».

FV/BM