ژان کلود یونکر: اتحادیه اروپا در وضعیت خوبی نیست

رئیس کمیسیون اروپا صبح چهارشنبه (۹ سپتامبر/۱۸شهریور) در مقر پارلمان اروپا در استراسبورگ نطقی آتشین ایراد کرد و توضیحاتی در مورد طرح‌‌ توزیع ۱۶۰ هزار پناهجو در کشورهای مختلف داد.

ژان کلود یونکر در آغاز سخنرانی خود در انتقاد از عدم همبستگی و یکپارچکی در موضوع پناهجویان گفت: «اتحادیه اروپا در وضعیت خوبی نیست. نه اروپاست و نه اتحادیه.»

یونکر یادآوری کرد که از آغاز سال جاری میلادی ۵۰۰هزار جنگ‌زده و آواره راه اروپا را در پیش گرفته‌اند. او مهم‌ترین اولویت اروپا در حال حاضر را بحران پناهجویی خواند: «این تعداد قابل توجه پناهجو برای برخی کشورها ترس‌آور است اما اینک وقت ترس نیست.»

رئیس کمیسیون اروپا خاطر نشان کرد که موقعیت کنونی بیشتر فرصتی است برای انسانیت، حرمت انسانی و شفقتی تاریخی: «این زمانی است برای اقدام‌های قاطع و شجاعانه.»

یونکر بحث کنترل مرزها در محدوده اتحادیه اروپا را منتفی خواند و گفت قرارداد شنگن لغو نخواهد شد. او گفت جلوگیری از رفت‌وآمد افراد راه حل نیست بلکه باید تدابیری فوری برای مراقبت و اسکان پناهجویان اندیشیده شوند.

یونکر افزود مشکلات کنونی با فرا رسیدن فصل سرما، بیشتر خواهند شد: «آیا می‌خواهیم خانواده‌ها در زمستان در ایستگاه راه‌آهن بوداپست یا سواحل یونان در چادرها بخوابند؟»

یونکر گفت هر اروپایی هم روزی روزگاری یک آواره بوده است: «اروپا قاره‌ای است که هر کس در آن اعم از زمان جنگ یا دوره دیکتاتوری سیاسی، آوارگی را تجربه کرده است.» اشاره یونکر به مجارستان و سرکوب‌های سیاسی سال ۱۹۵۶ در این کشور بود که به موج پناهندگی مجارها به اروپای غربی انجامید. او افزود بر همین اساس هیچ شهروند اروپایی نباید فراموش کند که چرا اصولی برای پناهندگی وجود دارد.

یونکر افزود که به زودی و در روزهای آینده، پرونده‌هایی برای نقض مقررات اتحادیه اروپا و نقض مبانی حق پناهندگی علیه برخی کشورهای اروپا گشوده می‌شود: «ما در اروپا استانداردهای مشترکی برای پذیرش آوارگان داریم، حال آن که همه این استانداردها را رعایت نمی‌کنند.»

یونکر هم‌زمان خواستار حفاظت از مرزهای خارجی اتحادیه اروپا برای کوتاه کردن دست دلال‌ها و قاچاقچی‌ها شد. او گفت مبارزه با قاچاقچی‌ها کمک می‌کند که مهاجرت به امری قانونی مبدل شود: «ما باید راه‌های منتهی به اروپا را قانونی کنیم.»

طرح یونکر برای تقسیم پناهجویان در کشورهای مختلف به قرار زیر اعلام شد:

• ۱۶۰ هزار نفر باید از مجارستان، یونان و ایتالیا به کشورهای دیگر اروپایی منتقل شوند. سهمیه آلمان ۳۱هزار و ۴۰۰ نفر خواهد بود.

• در آینده توزیع پناهجویان حالت ضربتی نخواهد داشت بلکه به صورت پیوسته و تدریجی انجام می‌گیرد. هدف از این روش آن است که توزیع عادلانه افراد در آینده با جر و بحث همراه نباشد.

• چنانچه در آینده نیز کشوری تحت فشار موج آوارگی قرار بگیرد، سهمیه‌بندی‌های دیگری برای سایر اعضای اتحادیه اروپا مقرر می‌شود.

• اتحادیه اروپا باید در مورد فهرست کشورهای مبدا امن به توافق دست یابد تا به این وسیله در بازگرداندن پاره‌ای متقاضیان پناهندگی وحدت رویه وجود داشته باشد. این موضوع به خصوص در مورد کشورهای غرب بالکان مورد دقت قرار می‌گیرد.

یونکر در نطق خود خواستار تاسیس یک صندوق کمک اضطراری شد تا در آینده از بحران‌های مشابه جلوگیری شود. او گفت این طبیعی نیست که برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا کمک‌های عمرانی خود را محدود کرده باشند: «این کمک‌ها باید تشدید شوند. بحران پناهندگی در کوتاه مدت رفع نمی‌شود. برگرداندن قایق‌ها، آتش‌زدن اقامتگاه‌های پناهندگان و نظاره‌کردن بی پناهی دیگران، کار اروپا نیست.»

طرح‌های کمیسیون اروپا قرار است روز دوشنبه (۱۴ سپتامبر/۲۳ شهریور) به نشست ویژه وزیران کشور اتحادیه اروپا تسلیم شوند تا در باره آنها تصمیم‌گیری به عمل آید.

فراخوان عفو بین‌الملل

هم‌زمان با نطق یونکر، سازمان عفو بین‌الملل از اتحادیه اروپا خواست سیاست پذیرش پناهجو را به طور اساسی اصلاح کند. مدیر بخش اروپا و آسیای مرکزی این سازمان، روز پنجشنبه (۹ سپتامبر/۱۸ شهریور) در لندن گفت: «پاسخ اروپا به بحران آوارگی کنونی نامنسجم و کند بوده و این امر ضرورت اصلاحات بنیادین در سیستم واحد پناهجویی را خاطرنشان می‌‌کند.»

جان دال‌هیوسن در لندن گفت شمار آوارگانی که از خشونت و نقض حقوق بشر گریخته‌اند، از زمان جنگ دوم به بعد هرگز به این اندازه نبوده‌است.

سازمان عفو بین‌الملل طرحی با پنج ماده برای مقابله با بحران پناهجویی ارائه کرده است. نخست آن که رسیدگی به پناهجویان در محدوده اتحادیه اروپا تقویت شود و این کشورها دست از اقدامات و محدودیت‌های غیرضروری خشونت‌آمیز برای راندن پناهجویان بردارند. دیگر آن که یک مسیر امن برای فرار به سوی اروپا ایجاد شود. سازمان عفو بین‌الملل از اروپا خواسته که محدود کردن آزادی رفت و آمد پناهندگان پذیرفته شده و رسمی در سطح اتحادیه را لغو کند.

طبق برآورد سازمان عفو بین‌الملل، ظرف دو سال آتی دست‌کم یک میلیون و ۳۸۰ هزار آواره تحت خطر وارد اروپا خواهند شد. عفو بین‌الملل می‌گوید کشورهای اروپایی باید در این بازه زمانی حداقل ۳۰۰ هزار پناهجو را بپذیرند. عفو بین‌الملل تاکید می‌کند که این گسترده‌ترین بحران پناهجویی در جهان است و تنها بحران اروپا نیست که کشورهای اتحادیه آن را نادیده بگیرند.