چنگیز آیتماتوف درگذشت
۱۳۸۷ خرداد ۲۲, چهارشنبه
مسئولان بیمارستان شهر نورنبرگ آلمان روز دوشنبه اعلام کرده بودند که وضعیت بیماری چنگیز آیتماتوف، نویسنده مشهور قرقیز، نگران کنندهاست. هنوز۲۴ ساعت از اعلام این خبر نگذشته بود که آیتماتوف درگذشت.
نویسندهی سیاستمدار
چنگیز آیتماتوف در دوازدهم دسامبر سال ۱۹۲۸ در روستائی بنام «شکر» در توابع استان تالاس قرقیزستان چشم به جهان گشود. وی یکی از مشهورترین نویسندگان شوروی سابق بود که آثارش راهم به زبان قرقیزی و هم به روسی مینوشت.
بسیاری از رمانهای مشهور او از جمله اولین معلم، کشتی سفید، روزی که بیش از صد سال به طول انجامید و اثر مشهور دیگر وی بهنام جمیله، به بیش از صدو پنجاه زبان دنیا از جمله به زبان فارسی نیز ترجمه شدهاند.
چنگیز آیتماتوف به عنوان یکی از محبوبترین نویسندگان شوروی سابق در کنار فعالیت ادبی خود پس از استقلال کشورش برای مدتی نیز مسئولیت نمایندگی قرقیزستان در اتحادیه اروپا و یونسکو را به عهده داشت. مطبوعات روسیه همزمان با اوج بیماری آیتماتوف گزارش داده بودند که نام این نویسنده در میان نامزدهای جایزه نوبل ادبیات نیز دیده میشود.
سال آیماتوف
در دسامبر سال ۲۰۰۸، آیتماتوف ۸۰ ساله میشد و سال جاری نیز در قرقیزستان به نام سال آیتماتوف نامگذاری شدهاست. چوره تکین پروفسور تاریخ قرقیز در خصوص برگزاری سال چنگیز آیتماتوف و اهمیت این نویسنده در کشورش میگوید: «قرقیزها وی را بسیار دوست دارند و به دلیل محبوبیتش، رئیس جمهور قرقیزستان امسال را سال چنگیز آیتماتوف اعلام کرد. وی برای قرقیزها پدر معنوی محسوب میشود. عشق به آیتماتوف در قلب مردم نهفته و مردم به شخصیت او ارج میگذارند. حتی مخالفین دولت قرقیزستان هم از اینکه سال ۲۰۰۸ سال چنگیز آیتماتوف اعلام شده استقبال کردهاند.»
به گفته این پژوهشگر: « وی در رمانهای خود تاریخ مردمش را بیان کرد و منظومه ماناس را به تمام جهانیان شناساند و سبب شد که زبان قرقیزی نیز حفظ گردد. ماناس یکی از قدیمیترین اسطورههای قرقیزهاست.»
درگذشت چنگیز آیتماتوف را رؤسای برخی از کشورها به رهبران قرقیزستان تسلیت گفتهاند. چنگیز آیتماتوف بین دیگر ملتهای آسیای مرکزی نیز نفوذ فراوانی داشت. آثار او که برگرفته از اسطورههای قرقیزی است، در میان مردم آسیای میانه شهرت فروانی دارد.
آیتماتوف در آلمان
چنگیز آیتماتوف در آلمان نیز یکی از محبوبترین و پرخوانندهترین نویسندگان خارجی محسوب میشود و آثارش برای چندمین بار تجدید چاپ شده است.
آخرین بار این نویسنده در سال ۲۰۰۷میلادی برای خوانندگان آثارش، در شهرهای مختلف آلمان، شب داستانخوانی برگزار کرد و بخشهائی از رمان عاشقانهی خود، جمیله را خواند. در آخرین نمایشگاه کتاب شهر لایپزیگ آلمان، ازدحام دوستدارانش آنقدر زیاد بود که وی مجبور شد در پایان مراسمی که برای تجلیل از وی برگزار شده بود، از در پشتی ساختمان خارج گردد.
مقامات دولت قرقیزستان اعلام کردهاند که برای زنده نگاه داشتن نام این نویسنده مشهور قرقیز بنیادی را به نام او تأسیس خواهند کرد.
طاهر شیرمحمدی